Ορμόνες στα αστικά λύματα αλλάζουν φύλο στους βατράχους

36

Αρσενικά αμφίβια μπορούν να μετατραπούν σε θηλυκά υπό την επίδραση της ρύπανσης του φυσικού τους περιβάλλοντος, αποκαλύπτει έρευνα σουηδικού εργαστηρίου.

Η διαπίστωση αυτή ίσως εξηγεί εν μέρει γιατί το ένα τρίτο των ειδών βατράχων στον κόσμο απειλούνται με εξαφάνιση, αναφέρει το άρθρο που θα δημοσιευτεί τον Μάιο στην αμερικανική επιθεώρηση Environmental Toxicology and Chemistry.

Το φαινόμενο οφείλεται στη δράση των οιστρογόνων, ορμονών που χρησιμοποιούνται στα αντισυλληπτικά χάπια και καταλήγουν τελικά στα αστικά λύματα. Οι ερευνητές ενοχοποιούν επίσης ορισμένα παρασιτοκτόνα και άλλα γεωργικά φάρμακα, τα οποία φαίνεται ότι μιμούνται τη δράση των οιστρογόνων.

Στο εργαστηριακό πείραμα του Πανεπιστημίου της Ουπσάλα, δύο διαφορετικά είδη βατράχων εκτέθηκαν σε επίπεδα οιστρογόνων αντίστοιχα με αυτά που συναντώνται στα ύδατα της Ευρώπης, των ΗΠΑ και του Καναδά.

Τα αποτελέσματα προκαλούν ανησυχία: η αναλογία των δύο φύλων διαταράχτηκε σημαντικά από τα οιστρογόνα, σε σχέση με την αναλογία μεταξύ των βατράχων στην «καθαρή» ομάδα ελέγχου.

Στην ομάδα που εκτέθεικε στα υψηλότερα επίπεδα ορμονών, το 95 έως 100 τοις εκατό των βατράχων έγιναν θηλυκά, ενώ ακόμα και οι γυρίνοι που εκτέθηκαν στη χαμηλότερη συγκέντρωση οιστρογόνων είχαν διπλάσιες πιθανότητες να αναπτυχθούν σε θηλυκούς βατράχους.

«Τα αποτελέσματα είναι πολύ ανησυχητικά» σχολιάζει η Σεσίλια Μπεργκ, μέλος της ερευνητικής ομάδας. «Παρατηρούμε αυτές τις θεαματικές αλλαγές εκθέτοντας τους βατράχους σε μία μόνον ουσία. Στη φύση θα μπορούσαν να υπάρχουν πολλές ακόμα ουσίες που δρουν ταυτόχρονα» εξηγεί.

Παλαιότερες μελέτες στις ΗΠΑ, επισημαίνει η Μπεργκ στο Ρeuters, είχαν δείξει αντιστροφή του φύλου από αρσενικό σε θηλυκό σε βατράχους Rana pipiens (ένα από τα δύο είδη που χρησιμοποιήθηκαν και στο τελευταίο πείραμα, μαζί με το Rana temporaria) που εκτέθηκαν στο φυσικό τους περιβάλλον σε παρασιτοκτόνο που μιμείται τα οιστρογόνα.

«Τα παρασιτροκτόνα και άλα βιομηχανικά χημικά έχουν την ιδιότητα να δρουν όπως τα οιστρογόνα στον οργανισμό. Αυτό ήταν που μας ώθησε να πραγματοποιήσουμε την έρευνα», λέει η Σεσίλια Μπεργκ.

Μεταξύ των βατράχων που άλλαξαν φύλο , ορισμένοι έγιναν θηλυκοί ικανοί να αναπαραχθούν, ενώ άλλοι απέκτησαν ωοθήκες αλλά και όχι και ωαγωγούς, οπότε έμειναν στείροι.

Το μόνο μέτρο που μπορεί να ληφθεί άμεσα, σχολιάζουν οι ερευνητές, είναι η βελτίωση της επεξεργασίας των λυμάτων στις περιόχές όπου ζουν αμφίβια, ώστε να φιλτράρονται τα οιστρογόνα των αντισυλληπτικών χαπιών.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ,ΑΠΕ/Reuters