Νέα στοιχεία για το Μηχανισμό των Αντικυθήρων παρουσίασε η ερευνητική ομάδα

38

Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων είναι «το πολυπλοκότερο υπολογιστικό αστρονομικό εργαλείο της αρχαιότητας (1ος αιώνας πΧ)» δηλώνει η διεθνής εξειδικευμένη ομάδα που τον μελετά με τη χρήση των πλέον προηγμένων τεχνολογιών.

Η ομάδα δηλώνει ενθουσιασμένη από την «άκρως ενδιαφέρουσα περίοδο στα χρονικά της επιστημονικής έρευνας» που βιώνει, με την προοδευτική αποκάλυψη των μυστικών κατασκευής και λειτουργίας του μηχανισμού, η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Νοέμβριο.

Για το ιστορικό του μηχανισμού και τα θεαματικά αποτελέσματα της μελέτης του μίλησε η ερευνητική ομάδα σε εκδήλωση που διοργάνωσε την Τρίτη το Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τράπεζας.

Η ομάδα συγκροτήθηκε πρόσφατα, τελεί υπό την αιγίδα του υπουργείου Πολιτισμού και την χρηματοδότηση του Ιδρύματος Leverhulme UK. Αποτελείται από τον αστρονόμο Μάικ Έντμουντς και τον μαθηματικό Τόνι Φρεθ, τον αστρονόμο Ιωάννη Σειραδάκη, τον αστρονόμο Ξενοφώντα Μουσά, τον φυσικό εξειδικευμένο στην ανάλυση ιστορικών αντικειμένων Ιωάννη Μπιτσάκη, τη χημικό Ελένη Μάγκου, την αρχαιολόγο μουσειολόγο Μαίρη Ζαφειροπούλου και τον φιλόλογο παλαιογράφο Αγαμέμνονα Τσελίκα.

Ο Μηχανισμός ανασύρθηκε το 1900 από το βάθος της θάλασσας των Αντικυθήρων. Ήταν ένας σύνθετος τρισδιάστατος μηχανισμός υπολογιστή των φαινομένων του ουρανού. Έμοιαζε με παλιό ρολόι (διαστάσεων 32Χ20Χ10) με πολλούς οδοντωτούς τροχούς γύρω από διάφορους άξονες.

Έφερε τρεις κυκλικές κλίμακες, μία εμπρός και δύο στο πίσω μέρος, με διαβαθμίσεις και ενδείξεις. Λειτουργούσε με χερούλι (ή κάποιο βάρος), το οποίο περιέστρεφε έναν ατέρμονα κοχλία. Αυτός έδινε κίνηση σε έναν ή δύο μεγάλους τροχούς του Μηχανισμού περιστρέφοντας έτσι έναν άξονα, όπου ήταν προσαρμοσμένοι πολλοί άλλοι οδοντωτοί τροχοί διαφόρων διαμετρημάτων και με διαφορετικό αριθμό οδόντων.

Οι τροχοί αυτοί περιέστρεφαν άλλους τροχούς γύρω από άλλους άξονες, για να επιτελούν άλλες λειτουργίες και να υποδεικνύουν τις θέσεις διαφόρων ουρανίων σωμάτων στα τρία καντράν: Ηλίου, Σελήνης, Πλανητών. Δείχνει τις φάσεις της Σελήνης, αλλά και στην περιοδικότητα εμφανίσεως τους με έγγραφες ενδείξεις, όπως «76 έτη 19 έτη», οι οποίες υποδηλώνουν τη μεγάλη ακρίβεια του μηχανισμού.

Όπως ήταν φυσικό ο Μηχανισμός από την αρχή κίνησε το ενδιαφέρον των ερευνητών, οι οποίοι λειτούργησαν βάσει παλαιότερων μελετών.

Οι ομιλητές υπογράμμισαν την ενεργή στήριξη από το 2005 δύο εταιρειών παγκοσμίου κύρους: της Hewlett Packard και της X-Tek Systems UK με εξειδικευμένους καθηγητές. Με τη χρήση του πρωτοπόρου τομογράφου της X-Tek βάρους 8 τόνων αποκαλύφθηκαν για πρώτη φορά, από πτυχές του εσωτερικού του μηχανισμού, επιγραφές πάχους ενός δέκατου του χιλιοστού με σημαντικά δεδομένα για την εσωτερική δομή με τα περίπλοκα γρανάζια και τους άξονες.

«Οι αποκαλύψεις των επιγραφών» σημείωσε ο κ. Μπιτσάκης «φωτίζουν την έρευνα και συμπληρώνουν το τρισδιάστατο πάζλ». Ενδεικτικά είπε: «Οι λέξεις χρυσό σφαιρίδιο, όπως και πολλές άλλες που διαβάστηκαν, αποτελούν οδηγίες για το τι δείχνει το συγκεκριμένο σημείο. Βήμα-βήμα θα γίνει η αποκάλυψη, αποκαλύπτεται ο μηχανισμός» συμπλήρωσε.

Από την πλευρά του ο κ. Μουσάς, και με αφορμή τις επιγραφές που έχουν αναγνωστεί, δηλώνει με βεβαιότητα ότι πρόκειται για εγχειρίδιο χρήσης αστρονομικού υπολογιστή παρόμοιου με το «πλανητάριο» και τη «Χρυσή Σφαίρα» του Αρχιμήδη, όπως αναφέρει ο Πλάτωνας, και κανενός άλλου στα 1300 μεταγενέστερα χρόνια.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ