Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς οι περίφημοι υδροβιότοποι της Μεσοποταμίας

Θεωρούνται από πολλούς η τοποθεσία των βιβλικών Κήπων της Εδέμ, ένα υδάτινο φυσικό μνημείο που αποξηράνθηκε σχεδόν πλήρως από τον Σαντάμ Χουσεΐν. Είναι οι βαλτότοποι του νότιου Ιράκ, οι οποίοι μόλις αναγνωρίστηκαν από την UΝESCO ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς.

Ο απέραντος υδροβιότοπος στα σύνορα με το Ιράν, γνωστός και ως Βαλτότοπος της Μεσοποταμίας, τροφοδοτείται από τους ποταμούς Τίγρη και Ευφράτη. Φιλοξενεί δεκάδες είδη ντόπιων και μεταναστευτικών πτηνών, ανάμεσά τους η ιερή ίβιδα, και αποτελεί τόπο αναπαραγωγής για ψάρια που αλιεύονται στον Περσικό Κόλπο.

Εκεί βρίσκεται εξάλλου η αρχαία πόλη της Ουρ, γενέτειρα του Αβραάμ.

Ανακοινώνοντας την απόφασή της να εντάξει τον υδροβιότοπο στη λίστα των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς, η UNESCO επισήμανε από την έδρα της στο Παρίσι ότι η περιοχή «είναι μοναδική ως ένα από τα μεγαλύτερα εσωτερικά δέλτα ποταμών στον κόσμο, και μάλιστα σε ένα εξαιρετικά θερμό και ξηρό περιβάλλον».

Στη δεκαετία του 1970, οι βαλτότοποι κάλυπταν έκταση 9.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Συρρικνώθηκαν όμως στα 750 τετραγωνικά χιλιόμετρα όταν ο Σαντάμ έσκαψε κανάλια και έστησε φράγματα τη δεκαετία του 1990.

Στόχος του δικτάτορα ήταν να τιμωρήσει και να διώξει τους Άραβες των Βάλτων, μια αρχαία φυλή που ξεσηκώθηκε εναντίον του μετά τον πρώτο Πόλεμο του Κόλπου. Οι Άραβες των Βάλτων ζουν στους υγροτόπους της Μεσοποταμίας εδώ και χιλιάδες χρόνια, παραμένουν όμως στο περιθώριο της ιρακινής κοινωνίας και πολλοί είναι ακόμα αναλφάβητοι.

Η κατάσταση άρχιζε να αλλάζει για τους βαλτότοπους με την πτώση του Σαντάμ Χουσεΐν το 2003, όταν οι ντόπιοι άρχιζαν να γκρεμίζουν τα φράγματα και να επαναφέρουν το φυσικό τοπίο με τη βοήθεια ξένων περιβαλλοντικών οργανώσεων.

Όπως αναφέρει το Reuters, σχέδιο της ιρακινής κυβέρνησης για τα επόμενα χρόνια είναι να επαναφέρει στην αρχική τους κατάσταση τα 6 από τα 9 χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα που καταλάμβαναν αρχικά οι βαλτότοποι.

Χαιρετίζοντας την απόφαση της UNESCO, ο ιρακινός πρωθυπουργός Χάιντερ αλ-Αμπάντι επισήμανε ότι η διεθνής αναγνώριση του υδροβιότοπου «συμπίπτει χρονικά με τις συνεχείς στρατιωτικές νίκες» έναντι του Ισλαμικού Κράτους.

Οι ισλαμιστές αντάρτες, οι οποίοι έχουν εκδιωχθεί από τις μισές περίπου εκτάσεις που είχαν καταλάβει το 2014, ελέγχει μέρος του βόρειου Ιράκ, δεν έχει φτάσει όμως στα νότια της χώρας μέχρι τους βαλτότοπους.

Επιμέλεια: Βαγγέλης Πρατικάκης

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ