Οι μεγαλύτεροι γορίλες του κόσμου θύματα των εμφυλίων και των κινητών

Λόγω των εμφυλίων στη Ρουάντα και το Κογκό, αλλά και της τεράστιας ζήτησης για ένα μετάλλευμα που χρησιμοποιείται στις σύγχρονες ηλεκτρονικές συσκευές, το μεγαλύτερο υποείδος γορίλα βρίσκεται πλέον «υπό καταστροφική κατάρρευση», προειδοποιεί έκθεση των οργανώσεων που παρακολουθούν την κατάσταση.

Το 1995, λίγο μετά την έναρξη της γενοκτονίας στη Ρουάντα, εκτιμάται ότι υπήρχαν περίπου 17.000 γορίλες του Γκράουερ (Gorilla beringei graueri), γνωστοί και ως «πεδινοί ανατολικοί γορίλες».

Σήμερα, ο πληθυσμός έχει συρρικνωθεί στα περίπου 3.800 άτομα, εμφανίζοντας «σοκαριστική κατάρρευση» κατά 77%, αναφέρουν στην έκθεσή τους οι οργανώσεις Wildlife Conservation Society και Fauna & Flora International.

Ο γορίλας του Γκράουερ είναι το πιο μεγαλόσωμο από τα τέσσερα υποείδη γορίλα, με τα αρσενικά να φτάνουν μέχρι τα 200 κιλά. Επιζεί σήμερα μόνο σε δάση χαμηλού υψομέτρου στα ανατολικά της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό.

Οι συντάκτες της έκθεσης εκτιμούν ότι η κατάσταση είναι τόσο κρίσιμη ώστε επιβάλλει την ένταξη του γορίλα του Γκράουερ στα είδη της επίσημης Κόκκινης Λίστας που αντιμετωπίζουν «κρίσιμο κίνδυνο» εξαφάνισης.

Η παρακμή του υποείδους ξεκίνησε με τον εμφύλιο της Ρουάντα, ο οποίος οδήγησε εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες στη γειτονική Λαϊκή Δημοκρατία του Κογκό (ΛΔΚ). Αυτό οδήγησε με τη σειρά του στον εμφύλιο της ΛΔΚ που ξέσπασε το 1996 και συνεχίστηκε μέχρι το 2005. Πέρα από τους περίπου 5 εκατομμύρια νεκρούς, η σύρραξη είχε καταστροφικές συνέπειες για τα οικοσυστήματα της περιοχής, γνωστά για την μεγάλη βιοποικιλότητά τους.

Ήταν σίγουρα δύσκολο για τους ερευνητές να εξερευνήσουν το επικίνδυνο ανατολικό Κογκό και να καταμετρήσουν τους γορίλες. Οι εκτιμήσεις τους πάντως δείχνουν να επιβεβαιώνουν τους χειρότερους φόβους τους.

Σήμερα, λέει η έκθεση, κύρια αιτία για τη μείωση του πληθυσμού είναι τα παράνομα ορυχεία κολτανίου, ενός μεταλλεύματος που περιέχει τα σπάνια μέταλλα ταντάλιο και νιόβιο, απολύτως απαραίτητα στη βιομηχανία υπολογιστών, κινητών και άλλων συσκευών.

Τα περισσότερα παράνομα ορυχεία, εξηγούν οι ερευνητές, βρίσκονται σε απομονωμένες περιοχές, κάτι που αναγκάζει τους μεταλλωρύχους να κυνηγούν την τροφή τους. Οι γορίλες είναι σχετικά εύκολος στόχος καθώς κινούνται κατά ομάδες και δεν απομακρύνονται πολύ από τις περιοχές τους.

Οι συντάκτες της έκθεσης προτείνουν μέτρα που θα μπορούσαν να ληφθούν για τη βελτίωση της κατάστασης, όπως για παράδειγμα η νομική οριοθέτηση προστατευόμενων περιοχών, ο αφοπλισμός ένοπλων ομάδων που δρουν στην περιοχή, η εξεύρεση εναλλακτικών πηγών εισοδήματος για τους ντόπιους πληθυσμούς αλλά και η άσκηση πίεσης στους κατασκευαστές ηλεκτρονικών συσκευών.

Παρά την κατάρρευση του πληθυσμού του, πάντως, ο γορίλας του Γκράουερ δεν είναι το σπανιότερο υποείδος γορίλα.

Ο συνολικός πληθυσμός του ορεσίβιου γορίλα (Gorilla beringei beringei), ενός από τα σπανιότερα και πλέον απειλούμενα πρωτεύοντα θηλαστικά του κόσμου, δεν ξεπερνά τα 900 άτομα.

Βαγγέλης Πρατικάκης

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ