Οι μούμιες θυμούνται τους άγνωστους πολιτισμούς της Αμερικής

Δεκάδες διαφορετικοί λαοί που ζούσαν στην Αμερική για χιλιάδες χρόνια εξαφανίστηκαν μετά την άφιξη των Ευρωπαίων χωρίς να αφήσουν κανένα ίχνος, αποκαλύπτουν γενετικές αναλύσεις σε μούμιες και σκελετούς αυτοχθόνων.

Ο αποικισμός της Αμερικής πριν από περίπου 14.000 χρόνια, και η εξαφάνιση των ιθαγενών της ηπείρου μετά την άφιξη του Κολόμβου τον 15ο αιώνα, προβληματίζουν εδώ και δεκαετίες αρχαιολόγους, ανθρωπολόγους και γενετιστές.

Η νέα μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στην ηλεκτρονική επιθεώρηση Science Advances, αφενός αποκαλύπτει νέα στοιχεία για την άφιξη των πρώτων αποίκων στη Βόρειο Αμερική, αφετέρου αποκαλύπτει ότι οι ντόπιοι πληθυσμοί παρουσίαζαν μεγαλύτερη γενετική ποικιλία από ό,τι μπορούσε κανείς να φανταστεί μέχρι σήμερα.

Διεθνής ερευνητική ομάδα εξέτασε 92 μούμιες και σκελετούς, οι περισσότεροι από τα δυτικά της Νοτίου Αμερικής, οι οποίοι χρονολογούνται στα 8.600 μέχρι τα 500 χρόνια. Οι ερευνητές κατάφεραν να απομονώσουν το λεγόμενο μιτοχονδριακό DNA, το οποίο υπάρχει στα ενεργειακά εργοστάσια των κυττάρων και διαφέρει από το γενετικό υλικό του πυρήνα.

Τα μιτοχόνδρια κληροδοτούνται στους απογόνους αποκλειστικά από τη μητέρα -κάτι που σημαίνει ότι το μιτοχονδριακό DNA δίνει πληροφορίες για την μητρική γενεαλογική γραμμή του κάθε δείγματος.

Εξετάζοντας τις μεταλλάξεις που τείνουν να συσσωρεύονται στο γενετικό υλικό με την πάροδο του εξελικτικού χρόνου, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο τελευταίος κοινός πρόγονος των ιθαγενών που εξετάστηκαν πρέπει να έζησε στη Σιβηρία πριν από περίπου 23.000 χρόνια.

Στη συνέχεια, ένας πληθυσμός που περιλάμβανε περίπου 2.000 γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, συνολικά γύρω στα 10.000 άτομα, πέρασε 6.000 χρόνια σε γενετική απομόνωση από άλλους ανθρώπινους πληθυσμούς.

Το εύρημα αυτό, εξηγεί ο δικτυακός τόπος του Science, συνηγορεί στη θεωρία ότι οι πρόγονοι των Αμερικανών είχαν αφετηρία τη Σιβηρία και παρέμειναν για χιλιάδες χρόνια απομονωμένοι σε μια λωρίδα ξηράς που βρισκόταν τότε στην περιοχή του Βερίγγειου Πορθμού. Με το τέλος της εποχής των παγετώνων, ο δρόμος ήταν πλέον ανοιχτός για την κατάκτηση μιας νέας ηπείρου.

Το πιθανότερο είναι ότι οι άποικοι κινήθηκαν κατά μήκος της δυτικής ακτής στον Ειρηνικό μέχρι να φτάσουν στο νότιο άκρο της Νοτίου Αμερικής.

Πριν από 16.000 χρόνια, δείχνει η τελευταία ανάλυση, ο πληθυσμός των αυτοχθόνων αυξήθηκε απότομα. Σύμφωνα με τους ερευνητές η αύξηση αυτή αντιστοιχεί στην εποχή κατά την οποία οι άποικοι έφτασαν στο Νέο Κόσμο και εκμεταλλεύτηκαν τους φυσικούς πόρους του για να εξαπλωθούν. Οι αρχαιότερες άμεσες ενδείξεις ανθρώπινης παρουσίας στην Αμερική χρονολογούνται στα 14.500 χρόνια.

Το εντυπωσιακότερο εύρημα της νέας μελέτης είναι ότι οι 92 σκελετοί που εξετάστηκαν προέρχονταν από 84 ξεχωριστές εξελικτικές γραμμές -ένδειξη ότι ανήκαν σε διαφορετικές φυλές ή λαούς.

Όλα όμως άλλαξαν με την άφιξη των Ευρωπαίων -κανένας σύγχρονος Αμερικανός δεν ανήκει σε κάποια από τις 84 αρχαίες εξελικτικές γραμμές, οι οποίες προφανώς εξαφανίστηκαν χωρίς να αφήσουν ίχνη.

«Όταν έφτασαν οι Ευρωπαίοι, ορισμένοι από αυτούς τους πληθυσμούς αποδεκατίστηκαν πλήρως» λέει ο Μπαστιέν Λάμας του Πανεπιστημίου της Αδελαΐδας, πρώτος συγγραφέας της μελέτης.

Αναγνωρίζει πάντως ότι το μιτοχονδριακό DNA μπορεί να θυμηθεί μόνη τη μισή ιστορία, αυτή που αντιστοιχεί στη μητρική πλευρά των αυτοχθόνων.

Δεδομένου μάλιστα ότι η γονιδιακή δεξαμενή των σύγχρονων Αμερικανών δεν έχει μελετηθεί επαρκώς μέχρι σήμερα, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο να επιζούν κάπου απόγονοι αυτών των χαμένων πολιτισμών.

Επιμέλεια: Βαγγέλης Πρατικάκης

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ