Πλούτωνας: Βουνά από πάγο κατρακυλούν σε πεδιάδα από άζωτο

Σχεδόν πέντε μήνες μετά το ιστορικό πέρασμά του από τον Πλούτωνα, το New Horizons αρχίζει να μεταδίδει εικόνες στη μέγιστη δυνατή ανάλυση -εικόνες που δεν θα ξαναντικρίσει ανθρώπινο μάτι για πολλές δεκαετίες στο μέλλον.

Σε ένα από τα κοντινά πορτρέτα, βουνά από σκληρό πάγο νερού ορθώνονται σε ύψος αρκετών χιλιομέτρων πάνω από μια κάτασπρη πεδιάδα από μαλακό πάγο αμμωνίας -είναι γιγάντια μπλοκ πάγου που κατρακύλησαν στη σημερινή τους θέση, πιστεύουν οι ερευνητές. Σε άλλες εικόνες, αρχαίοι κρατήρες αποκαλύπτουν τα διαδοχικά στρώματα της εξωγήινης επιφάνειας.

Οι εικόνες που δημοσιοποίησε η NASA έχουν ανάλυση γύρω στα 80 μέτρα ανά εικονοστοιχείο και αποκαλύπτουν χαρακτηριστικά της επιφάνειας σε μέγεθος μισού οικοδομικού τετραγώνου.

Έπειτα από το ιστορικό, έστω και σύντομο, πέρασμά του από τον Πλούτωνα στα μέσα Ιουλίου, τo New Horizons έχει πλέον απομακρυνθεί από τον πλανήτη νάνο σε απόσταση 167 εκατομμυρίων χιλιομέτρων.

Λόγω της απόστασης των 5,2 δισ. χιλιομέτρων από τη Γη, αλλά και της χαμηλής ταχύτητας μετάδοσης, οι υπεύθυνοι της αποστολής στο Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ θα πρέπει να περιμένουν μέχρι τα τέλη του 2016 για να λάβουν το σύνολο των δεδομένων από το κοντινό πέρασμα.

Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον δείχνει τώρα να συγκεντρώνει μια εικόνα μέγιστης ανάλυσης που εστιάζει σε μια μεγάλη ανοιχτόχρωμη περιοχή σε σχήμα καρδιάς, η οποία έχει πάρει την ανεπίσημη ονομασία Sputnik Planum.

Στο όριο αυτής της γιγάντιας κοιλάδας, η οποία εκτιμάται ότι καλύπτεται από επίπεδο πάγο αζώτου, υψώνεται μια οροσειρά ύψους αρκετών χιλιάδων χιλιομέτρων. «Οι νέες λεπτομέρειες που αποκαλύπτονται […] ενισχύουν την εντύπωση που ήδη είχαμε σχηματίσει ότι τα βουνά είναι γιγάντια μπλοκ πάγου που κύλησαν και με κάποιο τρόπο μεταφέρθηκαν στην τωρινή θέση τους» αναφέρει ο Τζον Σπένσερ του Southwest Research Institute, μέλος της αποστολής.

Οι ερευνητές είναι εξίσου ενθουσιασμένοι με μια νέα εικόνα υψηλής ανάλυσης που δείχνει μεγάλους κρατήρες πρόσκρουσης, οι οποίοι επιτρέπουν στους γεωλόγους να κοιτάξουν σε αρχαιότερα στρώματα κάτω από την επιφάνεια. «Είναι σαν να κοιτάζουμε πίσω στο γεωλογικό χρόνο, κάτι που θα μας βοηθήσει να συμπληρώσουμε το παζλ της γεωλογικής ιστορίας του Πλούτωνα» λέει ο Ουίλιαμ ΜακΚίνον του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον στο Σεντ Λιούις. Οι κρατήρες «δείχνουν ότι ο παγωμένος φλοιός του Πλούτωνα παρουσιάζει διαστρωμάτωση, τουλάχιστον κατά τόπους» εξηγεί.

Οι εικόνες ελήφθησαν με το τηλεσκόπιο LORRI του New Horizons από απόσταση 17.000 χιλιομέτρων, περίπου 15 λεπτά μετά το κοντινό πέρασμα του σκάφους.

«Καμία εικόνα αυτής της ποιότητας δεν έγινε διαθέσιμη για την Αφροδίτη ή τον Άρη παρά μόνο έπειτα από αρκετές δεκαετίες μετά τα πρώτα κοντινά περάσματα» επισημαίνει ο Άλαν Στερν του Southwest Research Institute, εμπνευστής και επιστημονικός υπεύθυνος της αποστολής.

Το New Horizons, το οποίο κινείται με εξαιρετικά μεγάλη ταχύτητα και δεν είχε τρόπο να φρενάρει ή να σταματήσει καθώς περνούσε από τον Πλούτωνα, βρίσκεται σήμερα 167 εκατομμύρια χιλιόμετρα από τον πλανήτη νάνο.

Ταξιδεύει τώρα προς το αντικείμενο 2014 MU69, ένα άλλο παγωμένο σώμα της λεγόμενης Ζώνης του Κάιπερ στην οποία ανήκει και ο Πλούτωνας.

Θα χρειαστεί λίγο περισσότερο από τρία χρόνια μέχρι να φτάσει στο στόχο.

Στο μεταξύ, συνεχίζει τη μετάδοση των δεδομένων από την πρώτη, ιστορική επίσκεψη σε αυτήν την ανεξερεύνητη ζώνη του Ηλιακού Συστήματος.

Βαγγέλης Πρατικάκης

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ