Διαμάχη στην ΕSA για τις «μυστικές» εικόνες του Rosetta

Ολόκληρος ο πλανήτης πανηγύρισε την Τετάρτη για την πρώτη προσεδάφιση σε κομήτη, όμως οι καλύτερες εικόνες του Rosetta δεν έχουν δει το φως της δημοσιότητας, και ίσως καθυστερήσουν αρκετούς ακόμα μήνες.

Οι επιστήμονες της αποστολής θέλουν να έχουν την πρωτιά στις ανακαλύψεις, προκαλώντας τις αντιδράσεις ορισμένων συναδέλφων τους.

Αντικείμενο της διαμάχης είναι η ισορροπία ανάμεσα στις ανάγκες των ερευνητών και τις ανάγκες ενημέρωσης του κοινού για σημαντικές ανακαλύψεις.

Διαβάστε επίσης

• Το Philae «αναπήδησε αλλά σταθεροποιήθηκε» στον κομήτη 67P
• Πρώτη, ιστορική προσεδάφιση σε κομήτη
• O Βαγγέλης Παπαθανασίου υπογράφει τη μουσική της αποστολής Rosetta

Οι περισσότερες εικόνες που έχει δημοσιοποιήσει ως τώρα η ESA, η ευρωπαϊκή διαστημική υπηρεσία, είναι ασπρόμαυρες και δείχνουν τον κομήτη 67P από απόσταση δεκάδων χιλιομέτρων.

Όμως το Rosetta έχει στείλει εδώ και εβδομάδες έγχρωμες εικόνες από απόσταση μόλις 10 χιλιομέτρων. Ελήφθησαν με το όργανο OSIRIS, την κύρια κάμερα του σκάφους, η οποία προσφέρει πέντε φορές υψηλότερη ανάλυση από ό,τι οι κάμερες πλοήγησης.

Η αλήθεια είναι ότι σε πολλές διαστημικές αποστολές εφαρμόζεται εμπάργκο μερικών μηνών στη δημοσιοποίηση σημαντικών δεδομένων, τα οποία θέλουν να αξιοποιήσουν πρώτοι οι επιστήμονες που εργάστηκαν για την αποστολή.

Η NASA, πάντως, δημοσιεύει άμεσα τις εικόνες από σημαντικές αποστολές όπως το ρομπότ Curiosity στον Άρη.

Πριν από την εκτόξευση του Rosetta το 2004 είχε αποφασιστεί να εφαρμοστεί εξάμηνο εμπάργκο για τα δεδομένα των 11 οργάνων του σκάφους.

Ωστόσο τα επίσημα έγγραφα της αποστολής αναφέρουν ρητά ότι οι επιστήμονες του Rosetta πρέπει να προσφέρουν «επαρκή στήριξη» στις επικοινωνιακές προσπάθειες της ESA.

«Πιστεύω ότι η στήριξη [της ομάδας του OSIRIS] σε καμία περίπτωση δεν είναι επαρκής» δήλωσε στο δικτυακό τόπο του Science ο Μαρκ ΜακΚόγκριν, ανώτερος επιστημονικός σύμβουλος της ESA.

Στο κέντρο της διαμάχης, είπε, βρίσκεται ο υπεύθυνος της κάμερας OSIRIS, ο Χόλγκερ Σιρξ του Ινστιτούτου Έρευνας Ηλιακού Συστήματος «Μαξ Πλανκ» στο Γκέτιγκεν της Γερμανίας.

«Πρόκειται για οικογενειακό καβγά [στην ESA] και ο Χόλγκερ βρίσκεται στη μέση επειδή έχει στα χέρια του τα κοσμήματα της οικογένειας» λέει ο ΜακΚόγκριν.

Ο ίδιος ο Χόλγκερ Σιρξ επιμένει ότι η ομάδα του ήδη προσφέρει επαρκή δεδομένα. Επισημαίνει μάλιστα ότι άλλοι, ανεξάρτητοι ερευνητές έχουν ήδη υποβάλλει μελέτες για δημοσίευση αξιοποιώντας τις λιγοστές εικόνες που έχουν δοθεί ήδη στη δημοσιότητα.

«Η κατάσταση είναι ένα τεντωμένο σχοινί» σχολίασε ο Μαρκ Τέιλορ, ερευνητής του Rosetta, ο οποίος δεν έχει ούτε ο ίδιος πρόσβαση σε όλα τα δεδομένα. Ελπίζει πάντως να δημοσιοποιηθούν εικόνες μετά την προσεδάφιση στον κομήτη 67P.

Υπάρχει όμως κι ένας άλλος λόγος για τον οποίο οι ερευνητές του Rosetta είναι απρόθυμοι να αποκαλύψουν δεδομένα: ορισμένοι από αυτούς έχουν ήδη υποβάλλει μελέτες στο περιοδικό Science, το οποίο επιβάλλει το δικό του εμπάργκο. Λόγω αυτού του εμποδίου, ακόμα και οι διαστάσεις του κομήτη ανακοινώθηκαν με καθυστέρηση.

Κι όμως, αρκετοί στην ESA πιστεύουν ότι αυτές οι πολύμηνες καθυστερήσεις είναι υπερβολικές.

Ειδικά αν σκεφτεί κανείς ότι η ESA υλοποίησε μια επιτυχημένη επικοινωνιακή εκστρατεία για την προσεδάφιση του ρομπότ Philae την Τετάρτη.

Μια εκστρατεία που έκανε όλο τον κόσμο να περιμένει σημαντικές ανακαλύψεις.

Επιμέλεια: Βαγγέλης Πρατικάκης

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ