Όταν οι πρόγονοί μας ξενοκοιμούνταν με Νεάντερταλ

Ποιος έκανε σεξ με ποιόν και πότε, είναι ένα βασικό ερώτημα για τους ανθρωπολόγους και άλλους επιστήμονες. Η ανάλυση του αρχαιότερου έως σήμερα ολοκληρωμένου DNA σύγχρονου ανθρώπου, ο οποίος ζούσε πριν από περίπου 45.000 χρόνια, οδήγησε τους επιστήμονες στην εκτίμηση ότι οι πρώτες επιμειξίες μεταξύ των προγόνων μας (Homo sapiens) και των Νεάντερταλ έγιναν πριν από 50.000 έως 60.000 χρόνια. H ανάλυση βασίστηκε σε μηριαίο οστό που ανακαλύφθηκε το 2008 στην περιοχή Ουστ Ισίμ της δυτικής Σιβηρίας κοντά στον ποταμό Ιρτίς και προερχόταν από έναν άνδρα κυνηγό-συλλέκτη.

Η μετανάστευση

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον κορυφαίο στον κόσμο παλαιογενετιστή καθηγητή Σβάντε Πάαμπο του γερμανικού Ινστιτούτου Εξελικτικής Ανθρωπολογίας Μαξ Πλανκ της Λειψίας, ανέφεραν επίσης ότι η νέα ανάλυση του γονιδιώματος υποστηρίζει τη θεωρία πως οι πρόγονοί μας μετανάστευσαν στην Αφρική πριν από περίπου 60.000 χρόνια (όπου είχαν ζήσει επί 100.000 έως 150.000 χρόνια) και στη συνέχεια εξαπλώθηκαν στην Ευρώπη και την Ασία. Φαίνεται έτσι ότι δεν ισχύουν προηγούμενες εκτιμήσεις που υποδεικνύουν έξοδο από την Αφρική πριν από τουλάχιστον 100.000 χρόνια.

Ήδη, από το 2010, οι πρωτοποριακές γενετικές μελέτες του σουηδικής καταγωγής Δρ Σβάντε Πάαμπο έχουν δείξει ότι όλοι οι σύγχρονοι άνθρωποι -εκτός από τους κατοίκους της υποσαχάριας Αφρικής- έχουν στο γενετικό υλικό τους και DNA από τους Νεάντερταλ, λόγω των επιμειξιών που προηγήθηκαν. Το ποσοστό αυτό κυμαίνεται γύρω στο 2% του συνολικού γονιδιώματος και είναι κάπως μεγαλύτερο στους Ασιάτες από ό,τι στους ευρωπαίους.

Η πρώτη… φορά

Τώρα, οι επιστήμονες έγιναν πιο συγκεκριμένοι για το πότε περίπου τα «ξαδέρφια» (Homo sapiens και Νεάντερταλ) έκαναν σεξ για πρώτη φορά. Οι έως τώρα εκτιμήσεις ήταν ότι αυτό συνέβη κάποια στιγμή πριν από 37.000 έως 86.000 χρόνια και η νέα έρευνα δείχνει ότι πιο πιθανό είναι να έγινε πριν από 50.000 έως 60.000 χρόνια.

Ο Σβάντε Πάαμπο ήταν ο πρώτος επιστήμονας που αποκωδικοποίησε πλήρως το γονιδίωμα των Νεάντερταλ οι οποίοι εξαφανίστηκαν πριν από περίπου 40.000 χρόνια. Η νέα ανάλυση παρέχει μια καλή εκτίμηση για τον ρυθμό με τον οποίο μεταλλάσσεται διαχρονικά το ανθρώπινο DNA. Διαπιστώθηκε ότι αυτός ο ρυθμός είναι πιο αργός από ό,τι είχε εκτιμηθεί έως τώρα με βάση την μελέτη των απολιθωμάτων.

Αν αυτός ο νέος υπολογισμός είναι σωστός, τότε ο διαχωρισμός των πρώτων ανθρώπων από τους πιθήκους έλαβε χώρα πριν από 10 έως 11 εκατ. χρόνια και όχι πριν από 5 έως 6 εκατ., που είναι η κυρίαρχη σήμερα θεωρία. Επειδή, όμως, μπορεί ο ρυθμός των γενετικών μεταλλάξεων να μεταβάλλεται διαχρονικά και να μην μένει σταθερός, το ζήτημα παραμένει ανοιχτό, έως ότου γίνουν νέες έρευνες.

Πριν τη νέα ανάλυση, το αρχαιότερο σύγχρονο ανθρώπινο DNA που είχε «διαβαστεί», προερχόταν από ένα αγόρι, το οποίο ζούσε πριν από 24.000 χρόνια, επίσης στη Σιβηρία. Οι επιστήμονες αναρωτιούνται ποιες άλλες εκπλήξεις μπορεί να τους επιφυλάσσει η παγωμένη και αχανής αυτή περιοχή της Ρωσίας, αν αρχίσουν να την ψάχνουν συστηματικά – πράγμα όχι εύκολο; Η νέα μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature».

Βήμα Science

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ,ΑΠΕ-ΜΠΕ