Τα κακά των φαλαινών «ευλογία για τους ωκεανούς»

Αντίθετα από ό,τι ισχυρίζονταν παλαιότερα οι αλιείς και οι φαλαινοθήρες, οι φάλαινες όχι μόνο δεν μειώνουν τους πληθυσμούς των ψαριών, αλλά αντίθετα αυξάνουν την παραγωγικότητα των ωκεανών μεταφέροντας θρεπτικά συστατικά οριζοντίως και καθέτως.

Σύμφωνα με έρευνα που επανεξετάζει τη βιβλιογραφία των τελευταίων δεκαετιών, τα κήτη που τρέφονται σε μεγάλα βάθη, όπως για παράδειγμα ο φυσητήρας, απελευθερώνουν τα κόπρανά τους στα ρηχά και προσφέρουν λίπασμα για την ανάπτυξη του φυτοπλαγκτού, το οποίο βρίσκεται στη βάση του τροφικού πλέγματος.

Οι φάλαινες λειτουργούν έτσι ως «αντλίες» που μεταφέρουν θρεπτικά στοιχεία από το βάθος στην επιφάνεια, αναφέρει η ερευνητική ομάδα στην επιθεώρηση Frontiers in Ecology and the Environment. Η μελέτη έχει τίτλο Οι φάλαινες ως μηχανικοί ως θαλάσσιων οικοσυστημάτων.

Εκτός του ότι λειτουργούν ως αντλίες, τα κητώδη μεταφέρουν θρεπτικά συστατικά και στον οριζόντιο άξονα, από περιοχές υψηλής παραγωγικότητας σε φτωχότερες περιοχές που βρίσκονται χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά.

Ακόμα και όταν πεθάνουν και βυθιστούν, οι φάλαινες προσφέρουν τροφή σε ολόκληρα οικοσυστήματα -τις τελευταίες δεκαετίες έχουν ανακαλυφθεί δεκάδες βενθικά είδη που τρέφονται αποκλειστικά με κουφάρια κητωδών.

«Καθώς οι πτεροφάλαινες, οι γκρίζες φάλαινες, οι φυσητήρες και άλλα είδη κητωδών ανακάμπτουν έπειτα από αιώνες υπεραλίευσης, αρχίζουμε να συνειδητοποιούμε ότι παίζουν σημαντικό ρόλο στον ωκεανό» τονίζει ο Τζο Ρόμαν του Πανεπιστημίου του Βερμόντ, πρώτος συγγραφέας της δημοσίευσης.

Όπως επισημαίνει, η φαλαινοθηρία μείωσε τους πληθυσμούς των φαλαινών κατά 66% έως 90% σε σχέση με τα ιστορικά επίπεδα, ένα φαινόμενο που μόλις πρόσφατα άρχισε να αντιστρέφεται.

Τόσο οι αλιείς όσο και οι φαλαινοθήρες υποστήριζαν κάποτε ότι οι φάλαινες ανταγωνίζονται τα αλιευτικά σκάφη, καθώς καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες μικρών ασπόνδυλων που θα ήταν διαθέσιμα σε διαφορετική περίπτωση ως τροφή για τα ψάρια.

Το λόμπι των φαλαινοθήρων υποστήριζε για παράδειγμα ότι ο περιορισμός του πληθυσμού των φαλαινών θα οδηγούσε σε αύξηση του κριλ, μικροσκοπικών καρκινοειδών που βρίσκονται στη βάση του τροφικού πλέγματος και αποτελούν βασική πηγή τροφής για πολλά είδη βρώσιμων ψαριών.

Ο ισχυρισμός όμως διαψεύστηκε, καθώς οι πληθυσμοί του κριλ δεν μειώθηκαν με την ανάκαμψη του πληθυσμού των φαλαινών τις τελευταίες δεκαετίες.

«Η συνεχιζόμενη ανάκαμψη των μεγάλων φαλαινών ίσως βοηθήσει στο να προστατευτούν τα θαλάσσια οικοσυστήματα από αποσταθεροποιητικές πιέσεις» εκτιμά ο Δρ Ρόμαν.

«Δεδομένου ότι πρόκειται για μακρόβια είδη, ενισχύουν την προβλεψιμότητα και την σταθερότητα των οικοσυστημάτων».

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ