Υπό αμφισβήτηση η μελέτη-ορόσημο για τα βλαστικά κύτταρα

Ένα από τα μέλη της ερευνητικής ομάδας που παρουσίασε τον Ιανουάριο μια επαναστατική μέθοδο για παραγωγή βλαστοκυττάρων δηλώνει τώρα ότι δεν είναι πια σίγουρος για τη δημοσίευση της ομάδας του και ζήτησε μάλιστα την απόσυρσή της.

Η μελέτη, η οποία παρουσιαζόταν σε δύο επιμέρους άρθρα στο κορυφαίο περιοδικό Nature, είχε τότε χαιρετιστεί ως ορόσημο από ανεξάρτητους ερευνητές: ενήλικα κύτταρα δείχνουν να μετατρέπονται αυτόματα σε ολοδύναμα βλαστοκύτταρα (για την ακρίβεια κύτταρα STAP) όταν εκτίθενται σε στρεσογόνες συνθήκες, όπως η άσκηση πίεσης και το όξινο περιβάλλον.

Μια τέτοια απλή μέθοδος θα μπορούσε να οδηγήσει σε επανάσταση της αναγεννητικής ιατρικής για την παραγωγή ιστών και οργάνων για μεταμόσχευση.

Τις εβδομάδες όμως που ακολούθησαν υπήρξαν αναφορές για άλλες ερευνητικές ομάδες που δεν μπόρεσαν να εφαρμόσουν τη νέα συνταγή, καθώς και για πιθανά λάθη στις εικόνες και άλλα στοιχεία των δύο επίμαχων δημοσιεύσεων.

«Όταν πραγματοποιούσαμε το πείραμα ήμουν πεπεισμένος ότι ήταν απόλυτα σωστό» δήλωσε στο ιαπωνικό κανάλι NHK o Τερουχίκο Ουακαγιάμα, καθηγητής Αναπτυξιακής Μηχανικής στο Πανεπιστήμιο του Γιαμανάσι και μέλος της ερευνητικής ομάδας.

«Τώρα όμως που έχουν εμφανιστεί τόσα λάθη, πιστεύω πως θα ήταν καλύτερο να αποσυρθεί η δημοσίευση και έπειτα, με τα σωστά δεδομένα και τις σωστές εικόνες, να αποδειχθεί και πάλι ότι η δημοσίευση ήταν σωστή. Αν αποδειχθεί πως ήταν λάθος, θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε πώς συνέβη κάτι τέτοιο» είπε ο Ουακαγιάμα σύμφωνα με το Reuters.

Η 30χρονη Δρ Χαρούκο Ομποκάτα, πρώτο όνομα στις επίμαχες δημοσιέσεις, έγινε διάσημη στην Ιαπωνία και σε όλο τον κόσμο όταν παρουσίασε στα ΜΜΕ το έργο της ομάδας της στο Κέντρο Αναπτυξιακής Βιολογίας RIKEN στην Ιαπωνία και το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ.

Στις αρχές Φεβρουαρίου, μάλιστα, ο Δρ Τσαρλς Βακάντι του Χάρβαρντ, επιβλέπων της Ομποκάτα όσο εργαζόταν στις ΗΠΑ και μέλος της ερευνητικής ομάδας, ανέφερε στα μέσα ότι είχε ήδη αρχίσει να εφαρμόζει και στον άνθρωπο τη νέα συνταγή για βλαστοκύτταρα.

Έπειτα όμως από το θόρυβο που δημιουργήθηκε, τόσο το RIKEN όσο και το περιοδικό Nature ξεκίνησαν ανεξάρτητες έρευνες για το θέμα. Το RIKEΝ δημοσίευσε τελικά μια πιο λεπτομερή περιγραφή για τα πρωτόκολλα της μελέτης, ενώ το Nature ανακοίνωσε ότι συνεχίζει την έρευνά του για «θέματα που αφορούν τη δημοσίευση».

Ο Ρόμπιν Λόβελ-Μπατζ, ειδικός του βρετανικού Εθνικού Ινστιτούτου Ιατρικής Έρευνας, επισήμανε στο Reuters ότι θα ήταν πρόωρο να καταλήξει κανείς σε συμπεράσματα για το κατά πόσο ήταν εσφαλμένη η μελέτη. «Περιμένω να μάθω από αρκετά σοβαρά εργαστήρια βλαστοκυττάρων σε όλο τον κόσμο για το εάν κατάφεραν να αναπαράγουν τις μεθόδους» είπε.

Τον περασμένο μήνα, επισημαίνουν οι New York Times, έκανε δηλώσεις για το θέμα ο Σίνια Γιαμανάκα του Πανεπιστημίου του Κιότο, ο οποίος βραβεύτηκε με το Νόμπελ Ιατρικής-Φυσιολογίας του 2012 για τη δική του μέθοδο παραγωγής βλαστοκυττάρων, η οποία απαιτεί την εισαγωγή επιπλέον γονιδίων στα κύτταρα.

«Θα θέλαμε να μας δείξει την τεχνογνωσία της η κυρία Ομποκάτα» είπε, αναφερόμενος στη νεαρή και διάσημη πλέον συνάδελφό του. «Είναι δύσκολο να προχωρήσει κανείς με βάση μόνο τις δημοσιεύσεις της, αν όμως υπάρχει κάτι που δεν εξηγήθηκε σωστά θα θέλαμε από την κ. Ομποκάτα να μας διαφωτίσει» είπε.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ