Η ματωμένη μόδα της γούνας επιστρέφει

Το μακρύ παλτό από λεοπάρδαλη μπορεί να είναι ξεπερασμένο, δεν ισχύει όμως το ίδιο για τα γούνινα αξεσουάρ από αλεπού και βιζόν, σύμβολα κοινωνικής καταξίωσης στις αγορές της Ρωσίας και της Κίνας. Χάρη στην αύξηση της ζήτησης την τελευταία δεκαετία, τα αμφιλεγόμενα εκτροφεία ανθούν στη Σκανδιναβία, αν και ορισμένες χώρες εξετάζουν την απαγόρευσή τους.

Τη δεκαετία του 1990, υπενθυμίζει το Γαλλικό Πρακτορείο, κορυφαία μοντέλα όπως η Ναόμι Κάμπελ και η Σίντι Κρόφορντ πόζαραν με το σύνθημα «Καλύτερα γυμνή παρά με γούνα» της ακτιβιστικής οργάνωσης PETA για την ηθική μεταχείριση των ζώων. Ήταν μια από τις εκστρατείες ευαισθητοποίησης που κατέστησαν τελικά τη γούνα μη αποδεκτή.

Δύο δεκαετίες μετά, τα βιζόν και οι αλεπούδες επιστρέφουν στις πασαρέλες. Σύμφωνα με το fashionista.com, το 70% των σχεδιαστών μόδας χρησιμοποίησαν γούνα στις φθινοπωρινές-χειμερινές κολεξιόν του 2013, μια τάση που αναμένεται να συνεχιστεί φέτος.

Σύμφωνα με το φινλανδικό δημοπρατήριο γούνας Saga Furs, τα τελευταία δέκα χρόνια η παγκόσμια παραγωγή βιζόν διπλασιάστηκε και φτάνει σήμερα τα 66 εκατομμύρια ζώα.

• Χιλιάδες απελευθερωμένα βιζόν προκαλούν καταστροφές σε δήμο της Κοζάνης
• Ακτιβιστές στην Ισπανία απελευθέρωσαν 15.000 βιζόν

Παρά την αύξηση της παραγωγής στην Κίνα, η Ευρώπη παραμένει στην πρώτη θέση με τη Δανία να πρωτοστατεί. Περίπου 1.400 δανοί κτηνοτρόφοι εξήγαγαν πέρυσι βιζόν αξίας 13 δισ. κορωνών (1,7 δισ. ευρώ) καθιστώντας τις ακατέργαστες προβιές το κυριότερο προϊόν της χώρας που εξάγεται στην Κίνα.

Στη Σουηδία, επίσης, τα εκτροφεία αυξάνονται το τελευταίο διάστημα για πρώτη φορά εδώ και 20 χρόνια.

Η παραγωγή, μάλιστα, έχει αυξηθεί τόσο πολύ ώστε οι τιμές πέφτουν λόγω υπερπροσφοράς. Σε συνδυασμό με έναν ήπιο χειμώνα στην Κίνα, η υπερπροσφορά οδήγησε σε πτώση της τιμής κατά 26% στη δημοπρασία του Δεκεμβρίου από τον οίκο Kopenhagen Fur στη Δανία, το μεγαλύτερο δημοπρατήριο γούνας στον κόσμο.

Η πτώση της τιμής δείχνει όμως να συνοδεύεται από αύξηση της ζήτησης. Και, σε μια προσπάθεια να κατευνάσουν τις αντιδράσεις πολλών καταναλωτών, οι οποίοι θεωρούν βάρβαρη τη χρήση γούνας, οι εκτροφείς σπεύδουν να υιοθετήσουν τις συστάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης, το οποίο έχει θέσει κατώτατα όρια για το μέγεθος των κλουβιών όπου ζουν τα ζώα -0,8 τετραγωνικά μέτρα για τις αλεπούδες και 0,225 τετραγωνικά μέτρα για τα βιζόν.

Οι ετικέτες στις γούνες που διαβεβαιώνουν για την καλή μεταχείριση των ζώων είναι στην πραγματικότητα παραπλανητικές, τονίζει η αυστριακή οργάνωση Vier Pfoten («τέσσερις πατούσες»), η οποία δημοσιοποίησε πρόσφατα ένα βίντεο που φέρεται να τραβήχτηκε σε εκτροφείο της Φινλανδίας, κορυφαίου παραγωγού γούνας αλεπούς.

Στο βίντεο εμφανίζονται αλεπούδες χωρίς ουρά, ένδειξη ενδεχόμενου κανιβαλισμού, αλεπούδες που είχαν γίνει παχύσαρκες λόγω της ακινησίας, ή άλλες που ζούσαν πάνω σε ολόκληρους σωρούς από κόπρανα.

Πέρα όμως από τις συνθήκες διαβίωσης, οι ακτιβιστές για τα δικαιώματα των ζώων υποστηρίζουν ότι είναι ηθικά αδικαιολόγητο να εκτρέφονται ζώα για τη γούνα τους και τελικά να σκοτώνονται, είτε με αέριο στην περίπτωση του βιζόν είτε με ηλεκτροπληξία στην περίπτωση της αλεπούς.

Άλλοι, όμως, πιστεύουν ότι είναι ένα θέμα για το οποίο κάθε καταναλωτής δικαιούται να έχει τη δική του άποψη: «Ορισμένοι άνθρωποι τρώνε κρέας, ενώ άλλοι όχι. Σέβομαι φυσικά μια τέτοια απόφαση, είναι όμως προσωπική απόφαση και όχι απόφαση της κοινωνίας. Το ίδιο ισχύει για τις γούνες: σε ορισμένους αρέσει, σε άλλους όχι» λέει η Μπο Μάντεραπ, επικεφαλής του λόμπι Fur Europe υπέρ της γούνας.

«Στην πραγματικότητα το ζώο δεν ενδιαφέρεται για το εάν θα φαγωθεί ή θα φορεθεί» τόνισε.

Οι απόψεις της Μάντεραπ δεν θα έβρισκαν όμως σύμφωνους τους ακτιβιστές. Στη Σουηδία, για παράδειγμα, τα εκτροφεία δέχονται επιθέσεις και ορισμένοι εκτροφείς έχουν ξυλοκοπηθεί.

Αυτοί οι ακτιβιστές, λέει η Κέρστιν Τζάκομπσον, καθηγήτρια Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Γκέτεμποργκ, «παραλληλίζουν [τα εκτροφεία] με τα στρατόπεδα συγκέντρωσης των ναζί. Δυσκολεύονται να κατανοήσουν πώς η κοινωνία κλείνει τα μάτια σε αυτό το μαρτύριο».

Παίρνοντας το μέρος των οργανώσεων για τα δικαιώματα των ζώων, ορισμένες χώρες στην Ευρώπη αναθεωρούν τη στάση τους. Η Ολλανδία, σήμερα ο τέταρτος μεγαλύτερος παραγωγός βιζόν, θα απαγορεύσει πλήρως αυτή τη δραστηριότητα από το 2024.

Η Νορβηγία, στην οποία αντιστοιχεί το 1% της παγκόσμιας παραγωγής βιζόν και το 4% της παραγωγής γούνας, έχει θέσει το θέμα σε δημόσιο διάλογο μέχρι το Δεκέμβριο του 2014: τα εκτροφεία είτε θα απαγορευτούν είτε θα συνεχίσουν να λειτουργούν με πιο βιώσιμο τρόπο.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ