Σύνδεση της κρίσης με τις αυτοκτονίες σε διεθνές επίπεδο

Η διεθνής οικονομική κατάρρευση του 2008, και ειδικά η αύξηση της ανεργίας, οδήγησε σε αύξηση των αυτοκτονιών μεταξύ των ανδρών, δείχνει η πρώτη μελέτη που εξετάζει το φαινόμενο σε διεθνές επίπεδο.

Η έρευνα που δημοσιεύεται στο British Medical Journal εκτιμά ότι η κρίση ευθύνεται για 5.000 επιπλέον αυτοκτονίες το 2009 στις 54 χώρες που εξετάζονται. Η Ελλάδα περιλαμβάνεται στη λίστα, παρουσιάζει όμως περίπου στάσιμo ρυθμό αυτοκτονιών, αφού η κρίση δεν είχε γίνει ακόμα αισθητή στην πραγματική οικονομία το 2009, έτος το οποίο εξέτασαν οι ερευνητές.

Στις ΗΠΑ και τον Καναδά, οι αυτοκτονίες ανδρών αυξήθηκαν κατά σχεδόν 9% το 2009, ενώ τα νεότερα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως η Πολωνία, η Ουγγαρία και η Λιθουανία, παρουσίασαν σημαντικά μεγαλύτερη αύξηση, 13,3% κατά μέσο όρο.

Σε συνοδευτικό εντιτόριαλ που δημοσιεύεται στο ίδιο τεύχος της επιθεώρησης, δύο ειδικοί στο θέματης αυτοκτονίας (ο Κιθ Χότον του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και η Καμίλα Χο του Πανεπιστημίου του Νορθάμπτον) επικαλούνται προηγούμενες μελέτες για μεμονωμένες χώρες, οι οποίες έδειχναν «ότι οι χώρες που έχουν υιοθετήσει μέτρα ύφεσης βλέπουν τις μεγαλύτερες αυξήσεις στις αυτοκτονίες και σε άλλα προβλήματα υγείας».

Οι συντάκτες του άρθρου εκτιμούν ακόμα ότι «ενεργά προγράμματα προκειμένου να διατηρήσει ο κόσμος τις θέσεις εργασίας του ή να βρει δραστηριότητα με νόημα μπορεί να περιορίσουν ή να αντισταθμίσουν το πρόβλημα».

Η επιθεώρηση φιλοξενεί επίσης ξεχωριστό εντιτόριαλ για τα ψυχικά προβλήματα των νέων που παραμένουν εκτός της αγοράς εργασίας.

• H οικονομική κρίση «όντως αυξάνει τις αυτοκτονίες»
• Κατάθλιψη και αυτοκτονίες λόγω χρηματοπιστωτικής κρίσης φοβάται ο ΠΟΥ

Οι νέοι, εξάλλου, είναι η κοινωνική ομάδα στην οποία παρατηρείται η μεγαλύτερη αύξηση των αυτοκτονιών στο χώρο της Ευρώπης, ενώ στις ΗΠΑ η άνοδος παρατηρείται κυρίως σε μεγαλύτερες ηλικίες. «Η μεγαλύτερη αύξηση στην Ευρώπη διαπιστώνεται στους νέους άνδρες 15-24 ετών, ενώ στην Αμερική στην ομάδα των 45-64 ετών» γράφουν οι ερευνητές από τα πανεπιστήμια της Οξφόρδης, του Μπρίστολ και του Χονγκ Κονγκ.

Σύμφωνα με την ανάλυσή τους, οι γυναίκες στην Αμερική επηρεάστηκαν ελάχιστα από την κρίση όσον αφορά τις αυτοκτονίες, ενώ στην Ευρώπη φαίνεται ότι δεν επηρεάστηκαν καθόλου. Αυτό αποδίδεται στο γεγονός ότι οι άνδρες είναι πιθανότερο να αναλαμβάνουν τα κύρια οικονομικά βάρη μιας οικογένειας και επιπλέον αισθάνονται περισσότερη ντροπή όταν μένουν άνεργοι.

Οι ερευνητές επισημαίνουν ακόμα ότι η αύξηση σε κάθε επιμέρους χώρα συνδέεται με τις αντίστοιχη αύξηση της ανεργίας, ειδικά σε χώρες που απολάμβαναν υψηλά επίπεδα απασχόλησης πριν από το ξέσπασμα της κρίσης.

Τονίζουν, τέλος, ότι η αύξηση των αυτοκτονιών ενδέχεται να είναι μόνο «η κορυφή του παγόβουνου» όσον αφορά τις ψυχικές επιπτώσεις της κρίσης: σε κάθε αυτόχειρα εκτιμάται ότι αντιστοιχούν 40 μη επιτυχείς απόπειρες αυτοκτονίες.

Για τις 20 ευρωπαϊκές χώρες για τις οποίες υπήρχαν διαθέσιμα στοιχεία, η προκαταρκτική ανάλυση δείχνει ότι η αύξηση των αυτοκτονιών είναι μεγαλύτερη από ό,τι το 2009 και φτάνει το 10,8%.

Τα στοιχεία προήλθαν από βάσεις δεδομένων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, των αμερικανικών Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.

Οι επιπλέον αυτοκτονίες υπολογίστηκαν από τη διαφορά των πραγματικών τάσεων με τις τάσεις των προηγούμενων ετών οι οποίες προβλήθηκαν στο μέλλον για το 2009.

Βαγγέλης Πρατικάκης

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ