Σε στρατιωτικά σόναρ αποδίδονται οι θάνατοι φαλαινών στην Κέρκυρα

Οι ασκήσεις του Πολεμικού Ναυτικού, κατά τις οποίες χρησιμοποιήθηκαν συστήματα σόναρ μεσαίων συχνοτήτων, είναι η πιθανότερη αιτία για τον μαζικό εκβρασμό φαλαινών τον περασμένο Νοέμβριο στις ακτές της Κέρκυρας.

Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις WWF Ελλάς, ΜΟm, Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών «Πέλαγος» και Tethys Research Institute έστειλαν επιστολή στο υπουργείο Περιβάλλοντος, με την οποία ζητούν τη λήψη μέτρων ώστε να αποφευχθούν ανάλογα περιστατικά στο μέλλον.

Στις 30 Νοεμβρίου εκβράστηκαν στις ακτές της Κέρκυρας εννέα ζιφιοί (Ziphius cavirostris, είδος μικρόσωμης φάλαινας) ενώ ακόμα δύο εντοπίστηκαν νεκροί στα παράλια της Ιταλίας. Δείγματα των ζώων εστάλησαν στο εξειδικευμένο τμήμα του Πανεπιστημίου των Κανάριων Νήσων και στην Κτηνιατρική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Σύμφωνα με την προκαταρκτική παθολογική αναφορά και τα αποτελέσματα της παθολογοανατομικής εξέτασης, εντοπίστηκαν ευρήματα εμβολής αέρα στα όργανα των ζώων, πιθανώς ενδεικτικά ταχείας ανάδυσης, και γενικότερα στοιχεία που παραπέμπουν σε νόσο των δυτών.

Οι επιπτώσεις των σόναρ στα θαλάσσια θηλαστικά είναι γνωστές από προηγούμενες, διεθνείς μελέτες, όπως αυτή που δημοσιεύτηκε στο Nature το 2003. Πριν από μερικές εβδομάδες, μάλιστα, οι αμερικανικές ομοσπονδιακές αρχές έδωσαν εντολή για τη διακοπή σεισμικών ερευνών που πραγματοποιούσε η πετρελαιοβιομηχανία έξω από τις ακτές της Λουιζιάνα, προκειμένου να μην επηρεαστούν τα δελφίνια κατά την περίοδο αναπαραγωγής.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες στην Ελλάδα, ο μαζικός εκβρασμός των ζιφιών αποδίδεται σε ασκήσεις του πολεμικού ναυτικού κατά τις οποίες χρησιμοποιήθηκαν συστήματα σόναρ μεσαίων συχνοτήτων. Όπως αναφέρουν οι τέσσερις οργανώσεις σε κοινή τους ανακοίνωση «την ημέρα εκβρασμού των ζιφιών πραγματοποιήθηκαν ναυτικές ασκήσεις ανθυποβρυχιακού πολέμου του ιταλικού πολεμικού ναυτικού».

Όπως επισημαίνουν, με εξαίρεση τη μεσογειακή φώκια και την πτεροφάλαινα, για όλα τα υπόλοιπα θαλάσσια θηλαστικά οι ήχοι έχουν τεράστια σημασία αφού μέσω ενός ιδιαιτέρως εξελιγμένου συστήματος ηχοεντοπισμού -πολλές φορές ακόμα και στο απόλυτο σκοτάδι- τα ζώα αυτά επικοινωνούν, προσανατολίζονται, προστατεύονται από τους κινδύνους, αλλά και εντοπίζουν την τροφή τους.

Ειδικότερα, ο ζιφιός είναι ένα είδος εξαιρετικά ευαίσθητο σε ισχυρούς ανθρωπογενείς ήχους. Συνολικά, τέσσερα περιστατικά εκβρασμών ζιφιών έχουν σημειωθεί στο ελληνικό τμήμα του Ιονίου Πελάγους κατά τη διάρκεια ναυτικών ασκήσεων με χρήση σόναρ τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια και ο αριθμός των ζώων που εκβράστηκαν είναι τουλάχιστον 40.

«Το μέγεθος της συνολικής καταστροφής στον πληθυσμό τους είναι άγνωστο, αφού μπορεί κάποια ζώα να προσβλήθηκαν από τους ήχους στο ανοικτό πέλαγος και να μην εντοπίστηκαν ποτέ» σημειώνουν οι ειδικοί.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ