Σπόροι που θάφτηκαν από σκίουρους φυτρώνουν 30.000 χρόνια μετά

Ρώσοι επιστήμονες «ανέστησαν» φυτά ηλικίας 30.000 ετών! Οι ερευνητές του Ινστιτούτου Κυτταρικής Βιοφυσικής μπόρεσαν να καλλιεργήσουν τα φυτά του είδους Silene stenophylla που ανήκουν στην οικογένεια των καρυοφυλλιδών με χρήση καρπών οι οποίοι είχαν αποθηκευθεί στους μόνιμους πάγους της Σιβηρίας από σκίουρους πριν από δεκάδες χιλιάδες χρόνια.

«Κήπος» προϊστορικών θησαυρών

Οι καρποί βρέθηκαν στις όχθες του ποταμού Κόλμια στη Σιβηρία που αποτελεί αγαπημένο μέρος των ειδικών οι οποίοι αναζητούν οστά από μαμούθ. Όπως αναφέρουν οι επιστήμονες στην επιθεώρηση «Proceedings of the National Academy of Sciences» (PNAS) πρόκειται για το αρχαιότερο φυτό που έρχεται ξανά στη ζωή.

Το προηγούμενο ρεκόρ ανήκε σε ειδικούς που «αναγέννησαν» χουρμαδιές από καρπούς που βρέθηκαν στη Μασάντα του Ισραήλ και χρονολογoύνταν πριν από 2.000 χρόνια. Η ρωσική ομάδα έσπασε πανηγυρικά το προηγούμενο ρεκόρ και είναι πραγματικά λυπηρό το γεγονός ότι ο επικεφαλής της, καθηγητής Νταβίντ Γκιλιτσίνσκι, πέθανε λίγες ημέρες προτού δημοσιευθεί η μελέτη του ίδιου και της ομάδας του.

Στη μελέτη αυτή οι ειδικοί περιγράφουν ότι ανακάλυψαν περί τις 70 φωλιές σκίουρων στις όχθες του ποταμού Κόλμια. «Ολες οι φωλιές βρίσκονταν σε βάθος 20-40 μέτρων από τη σημερινή επιφάνεια της γης και εντοπίζονταν σε στρώματα που είναι πλούσια σε οστά μεγάλων θηλαστικών όπως τα μαμούθ, οι τριχωτοί ρινόκεροι, οι βίσονες, τα άλογα, τα ελάφια αλλά και σε φυτικό υλικό της εποχής των μαμούθ» σημειώνεται στη μελέτη και προστίθεται ότι «η ύπαρξη κάθετων σφηνοειδών σχηματισμών πάγου αποδεικνύει ότι όλο αυτό το προϊστορικό υλικό ήταν μονίμως παγωμένο».

Οι σκίουροι και οι κατεψυγμένοι σπόροι

Οι σκίουροι φαίνεται ότι είχαν κρύψει τον «θησαυρό» τους στα πιο κρύα τμήματα της φωλιάς τους, τα οποία στη συνέχεια «καταψύχθηκαν» για πάντα, πιθανώς εξαιτίας του ότι το τοπικό κλίμα έγινε πιο ψυχρό.

Πίσω στο εργαστήριο, κάπου κοντά στη Μόσχα, οι πρώτες προσπάθειες των επιστημόνων να κάνουν ώριμους σπόρους του αρχαίου φυτού να… ανθίσουν έπεσαν στο κενό. Αυτό που τελικώς απέδωσε (κυριολεκτικώς) καρπούς ήταν η χρήση «πλακουντιακού ιστού» των ίδιων των καρπών ο οποίος πολλαπλασιάστηκε στο εργαστήριο.

Σύμφωνα με τους ερευνητές τα κύτταρα του «πλακουντιακού ιστού» είναι γεμάτα σουκρόζη, η οποία βοηθά τα αναπτυσσόμενα φυτά να τραφούν. Τα σάκχαρα λειτουργούν ως συντηρητικά ∙ δεν είναι τυχαίο ότι διερευνάται η χρήση τους στη συντήρηση εμβολίων στα ζεστά κλίματα όπως αυτό της Αφρικής προκειμένου να μην απαιτείται ψύξη των φαρμάκων. Ετσι οι ρώσοι επιστήμονες εκτιμούν ότι τα πλούσια σε σάκχαρα κύτταρα ήταν εκείνα που χάρισαν στους καρπούς την ικανότητα να επιβιώσουν επί δεκάδες χιλιάδες χρόνια.

Μικρές διαφορές αρχαίων και σύγχρονων φυτών του είδους

Το φυτό Silene stenophylla φύεται ακόμη και σήμερα στην τούνδρα της Σιβηρίας και όταν οι ερευνητές συνέκριναν σύγχρονα φυτά του είδους με τα «αναγεννημένα» αρχαία εξαδέλφια τους, ανακάλυψαν μικρές διαφορές στο σχήμα των πετάλων και στο φύλο των λουλουδιών, για λόγους που δεν είναι γνωστοί.

Οι επιστήμονες από τη Ρωσία εκτιμούν ότι αυτού του είδους η έρευνα μπορεί να βοηθήσει στις εξελικτικές μελέτες και να ρίξει φως στις περιβαλλοντικές συνθήκες των περασμένων χιλιετιών.

Ωστόσο η πιο «χειροπιαστή» εφαρμογή της συγκεκριμένης μελέτης αναμένεται ότι θα αφορά την «ανάσταση» εξαφανισμένων φυτών με τη «χείρα βοηθείας» των σκίουρων ή άλλων ζώων που φυλάσσουν φρούτα και καρπούς. «Μας δίνεται η ευκαιρία να αναστήσουμε φυτά που έχουν χαθεί από τον χάρτη, όπως ακριβώς συζητούμε την ανάσταση των μαμούθ. Πρόκειται για την ιδέα του να φέρουμε το Τζουράσικ Παρκ ξανά στη ζωή» ανέφερε σχολιάζοντας τα νέα αποτελέσματα ο Ρόμπιν Πρόμπερτ, επικεφαλής του Τμήματος Συντήρησης και Τεχνολογίας της Τράπεζας Σπερμάτων της Χιλιετίας στη Βρετανία.

Βήμα Science

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ