Ριπές λέιζερ «θα μπορούσαν να ελέγχουν τις βροχοπτώσεις»

Μαθητευόμενοι βροχοποιοί στην Ελβετία κατάφεραν να σχηματίσουν μικρά σταγονίδια στον αέρα βομβαρδίζοντας τον ουρανό με λέιζερ. Στο μέλλον, ελπίζουν, ο διακαής πόθος του ανθρώπου να ελέγξει τον καιρό θα μπορούσε να γίνει πραγματικότητα.

Η τεχνική της «συμπύκνωσης υδρατμών με την βοήθεια λέιζερ» είναι ουσιαστικά άχρηστη όταν ο αέρας είναι ξηρός, , διευκρινίζουν οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Γενεύης. Σε συνθήκες υψηλής υγρασίας, όμως, η νέα μέθοδος θα μπορούσε είτε να προκαλεί είτε να εμποδίζει τις βροχοπτώσεις.

Στις δοκιμές πεδίου που πραγματοποιήθηκαν στις όχθες του Ροδανού ποταμού, κοντά στη λίμνη της Γενεύης, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ένα λέιζερ «Teramobile» -ένα μεταφερόμενο σύστημα λέιζερ σε μέγεθος δωματίου.

Χάρη στην εξαιρετικά υψηλή ισχύ του λέιζερ, που φτάνει τα 4 Terawatt (τρισεκατομμύρια Watt), οι δέσμες φτάνουν ψηλά μέχρι τη στρατόσφαιρα.

Οι μετρήσεις από τις συνολικά 133 ώρες βομβαρδισμού του ουρανού έδειξαν ότι οι ριπές προκαλούν το σχηματισμό σωματιδίων νιτρικού οξέος στον αέρα, πάνω στα οποία συσσωρεύονται μόρια νερού και σχηματίζουν σταγονίδια.

Μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, το λέιζερ προκάλεσε το σχηματισμό σταγονιδίων με διάμετρο μερικών μικρομέτρων (εκατομμυριοστών του μέτρου), υπερβολικά μικρών για να πέσουν ως βροχή αλλά αρκετά μεγάλων για να ενθαρρύνουν τους ερευνητές.

«Για να δημιουργήσουμε βροχή, χρειαζόμαστε σωματίδια [σταγονίδια] εκατό φορές μεγαλύτερα» παραδέχεται στον Guardian ο Ζερόμ Κασπάριαν, μέλος της ομάδας που υπογράφει τη δημοσίευση στη βρετανική επιθεώρηση Nature Communications. Η ίδια ερευνητική ομάδα είχε δημοσιεύσει τα πρώτα στοιχεία πέρυσι στο Nature Photonics.

Ακόμα και με περαιτέρω βελτιώσεις, η νέα μέθοδος θα ήταν άχρηστη σε συνθήκες χαμηλής υγρασίας. Οι ερευνητές ελπίζουν πάντως ότι θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν το λέιζερ για να προκαλέσουν βροχοπτώσεις σε ψηλές βουνοπλαγιές, όπου το κρύο βοηθά στη συμπύκνωση των υδρατμών.

Η νέα προσέγγιση θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιηθεί για την αποτροπή καταιγίδων -στην περίπτωση αυτή, το λέιζερ θα έπρεπε να δημιουργήσει τόσο πολλά μικρά σταγονίδια ώστε κανένα να μην μπορεί να μεγαλώσει αρκετά για να πέσει στο έδαφος.

Τα πειράματα στην Ελβετία μπορεί να βρίσκονται σε αρχικό στάδιο, στην Κίνα όμως οι «τεχνητές» βροχοπτώσεις είναι ήδη καθημερινή πρακτική.

H κινεζική «Υπηρεσία Τροποποίησης Καιρού» βομβαρδίζει τα σύννεφα με πυραύλους που απελευθερώνουν ξηρό πάγο ή ιωδιούχο άργυρο, ουσίες που ως πυρήνες πάνω στους οποίους συμπυκνώνονται οι υδρατμοί και σχηματίζουν σταγόνες.

Εκτός Κίνας, πάντως, οι περισσότεροι επιστήμονες παραμένουν δύσπιστοι με την αποτελεσματικότητα της πρακτικής.

Ένα βασικό πρόβλημα, επισημαίνει ο Δρ Κασπάριαν, είναι ότι ο ιωδιούχος άργυρος δεν μπορεί να ενεργοποιηθεί και να απενεργοποιηθεί κατά βούληση όπως το λέιζερ. Και αυτό σημαίνει ότι είναι πολύ δύσκολο να γνωρίζει κανείς αν η βροχή ήταν όντως τεχνητή και δεν θα συνέβαινε ούτως ΄γ άλλως.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ