Το σημαντικότερο πείραμα στον ISS έτοιμο να αναζητήσει νέες μορφές ύλης

Έχοντας λάβει σχεδόν την τελική του μορφή, ο Διεθνής Διαστημικός πλησιάζει πλέον το αποκορύφωμα της επιστημονικής αποστολής του. Αναβαθμίστηκε με την εγκατάσταση του Άλφα Μαγνητικού Φασματόμετρου (AMS), ενός οργάνου των δύο δισ. δολαρίων με τη φιλόδοξη αποστολή να αποκαλύψει νέες μορφές ύλης.

Ο ανιχνευτής, «παιδί» του νομπελίστα φυσικού Σάμιουελ Τινγκ, θα αναλύει για χρόνια το αδιάκοπο ρεύμα κοσμικών ακτίνων, αναζητώντας ίχνη της αντιύλης και της αόρατης σκοτεινής ύλης που πιστεύεται ότι γεμίζει το Σύμπαν.

Ο AMS είναι το τελευταίο μεγάλο κομμάτι πριν ολοκληρωθεί η συναρμολόγηση του σταθμού (ISS). H μεταφορά του σε τροχιά ήταν επίσης το αποκορύφωμα στη σταδιοδρομία του διαστημικού λεωφορείου Endeavour, το οποίο θα καθηλωθεί οριστικά όταν επιστρέψει στη Φλόριντα την 1η Ιουνίου.

Νέα ματιά στο Σύμπαν

Οι αστροναύτες του Endeavour χρησιμοποίησαν ένα ρομποτικό βραχίονα για να μεταφέρουν την περίπλοκη κατασκευή από το χώρο φόρτωσης του σκάφους στο μεταλλικό σκελετό του σταθμού.

Το όργανο των επτά τόνων (ένθετη αριστερά) περιέχει στην καρδιά του έναν γιγάντιο μαγνήτη που θα καθοδηγεί τις κοσμικές ακτίνες σε μια σειρά ανιχνευτών.

Δεδομένα για τα ηλεκτρικά φορτία, τα επίπεδα ενέργειας και άλλες παραμέτρους των εισερχόμενων σωματιδίων θα συλλέγονται 25.000 φορές το δευτερόλεπτο.

Μετά την πρώτη επεξεργασία τους στα συστήματα που βρίσκονται μέσα στο όργανο, τα δεδομένα θα μεταδίδονται σε μια διεθνή ομάδα 600 επιστημόνω, οι οποίοι περιμένουν μια νέα επανάσταση στην κοσμολογία, ανάλογη με αυτή που προσέφερε το τηλεσκόπιο Hubble την περασμένη δεκαετία.

Τα βασικά μυστήρια που θα κληθεί να λύσει ο AMS είναι δύο: η λεγόμενη σκοτεινή ύλη, ένα είδος «κανονικής» ύλης που όμως δεν εκπέμπει και δεν διαθλά το φως. Παραμένει έτσι εντελώς αόρατη, αν και υπερβαίνει κατά σχεδόν πέντε φορές την συνολική ποσότητα της ύλης που βλέπουμε.

Το δεύτερο μυστήριο είναι η λεγόμενη σκοτεινή ενέργεια, μια υποθετική μορφή ενέργειας που γεμίζει το κενό και δρα αντίθετα από τη βαρύτητα, αναγκάζοντας το Σύμπαν να διαστέλλεται όλο και ταχύτερα.

Η κατανόηση αυτών των δύο μυστηριωδών συστατικών του Σύμπαντος έχει κρίσιμη σημασία: η κανονική ύλη εκτιμάται ότι αντιστοιχεί σε λιγότερο από 5% της συνολικής υλοενέργειας του Σύμπαντος, ενώ η σκοτεινή ύλη στο 25% και η σκοτεινή ενέργεια σε πάνω από 70%.

Ο ενθουσιασμός για τις μελλοντικές ανακαλύψεις ήταν εμφανής στα λόγια του Σάμιουλ Τινγκ, σήμερα καθηγητή στο MIT, ο οποίος περίμενε 17 χρόνια για να δει το πείραμα να ξεκινά.

«Σας ευχαριστώ πάρα πολύ! […] Η υποστήριξη και το φανταστικό σας έργο μας φέρνει πιο κοντά στην αξιοποίηση του επιστημονικού δυναμικού του AMS» είπε στους αστροναύτες από το Κέντρο Ελέγχου στο Χιούστον.

Ο AMS θα είναι μόνιμο εξάρτημα του σταθμού, ο οποίος προγραμματίζεται να μείνει σε τροχιά τουλάχιστον μέχρι το 2020.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ,Associated Press