Επιβεβαιώνεται η αξία του ύπνου στη μνήμη και τη μάθηση

Αν ξενυχτάτε μελετώντας, ξανασκεφτείτε το: Ο ύπνος βοηθά τον εγκέφαλο να εδραιώνει αναμνήσεις και να μαθαίνει νέες πληροφορίες χωρίς να μπερδεύεται, δείχνει νέα γερμανική μελέτη, η οποία φαίνεται να επιβεβαιώνει προηγούμενες έρευνες.

Ο ύπνος, μια κατάσταση που απαντάται σε όλα τα ζώα, ακόμα και τα ασπόνδυλα, παραμένει ακόμα και σήμερα μυστηριώδης. Τα τελευταία χρόνια, όμως, μια πληθώρα ερευνών έχει δείξει ότι η στέρηση ύπνου εμποδίζει το σχηματισμό αναμνήσεων, ο οποίος είναι και το βασικό στοιχείο της μάθησης.

Το τελευταίο πείραμα στη Γερμανία δείχνει ότι ακόμα και μια σύντομη σιέστα βοηθά τον εγκέφαλο να μεταφέρει πληροφορίες από τη βραχυπρόθεσμη στη μακροπρόθεσμη μνήμη, χωρίς να μπερδεύεται από άσχετα ερεθίσματα που αποσπούν την προσοχή.

Η έρευνα δημοσιεύεται στο Nature Neuroscience.

Ο Δρ Μπιόρν Ρας στο Πανεπιστήμιο του Λούμπεκ ζήτησε από 24 εθελοντές να απομνημονεύσουν 15 ζευγάρια εικόνων που έδειχναν ζώα και καθημερινά αντικείμενα. Την ίδια ώρα, οι εθελοντές εκτίθενταν σε μια δυσάρεστη οσμή, την οποία ο εγκέφαλος πιθανότατα συνέδεσε με την νοητική άσκηση.

Σαράντα πέντε λεπτά αργότερα, οι μισοι από τους εθελοντές κλήθηκαν να αποστηθίσουν και μια δεύτερη ομάδα από κάρτες. Την ώρα της προσπάθειας, εκτέθηκαν ξανά στην ίδια οσμή, σχεδιασμένη να επαναφέρει την ανάμνηση της πρώτης άσκησης για να τους μπερδέψει.

Οι υπόλοιποι μισοί εθελοντές κοιμήθηκαν στο μεσοδιάστημα των 45 λεπτών και εκτέθηκαν στην οσμή ενώ βρίσκονταν στη φάση του ύπνου βραδέων κυμάτων. Όταν ξύπνησαν, υποβλήθηκαν στην ίδια δοκιμασία με την πρώτη ομάδα.

Τα τεστ έδειξαν ότι οι εθελοντές που κοιμήθηκαν θυμούνταν καλύτερα τις κάρτες της πρώτης άσκησης. Κατά μέσο όρο μπορούσαν να ανακαλέσουν σωστά το 85% των εικόνων, συγκριτικά με μόλις 60% στην ομάδα που έμεινε άγρυπνη.

«Η ενεργοποίηση των αναμνήσεων [μέσω της οσμής] είχε εντελώς διαφορετικές επιδράσεις στις καταστάσεις εγρήγορσης και ύπνου» δήλωσε στο AFP η Σούζαν Ντίκελμαν, μέλος της ερευνητικής ομάδας.

Οι ερευνητές πιστεύουν ότι, στη διάρκεια του ύπνου, οι φρέσκιες αναμνήσεις μεταφέρονται από τη βραχυπρόθεσμη μνήμη, η οποία εδράζεται σε μια περιοχή που λέγεται ιππόκαμπος, στη μακροπρόθεσμη μνήμη που εδράζεται στο νεοφλοιό, το εξωτερικό στρώμα των εγκεφαλικών ημισφαιρίων.

«Βασιζόμενοι σε δεδομένα από απεικονιστικές μελέτες του εγκεφάλου, προτείνουμε ότι η αιτία αυτού του μη αναμενόμενου αποτελέσματος είναι ότι, από τα πρώτα λεπτά του ύπνου, η μεταφορά [των αναμνήσεων] από τον ιππόκαμπο στο νεοφλοιό έχει ήδη ξεκινήσει» αναφέρει η Ντίκελμαν.

Η ερευνήτρια διευκρίνισε πάντως ότι οι ανθρώπινες αναμνήσεις δεν είναι στατικές, όπως τα δεδομένα που αποθηκεύονται στους υπολογιστες. Αντίθετα, είναι εξαιρετικά δυναμικές και μπορούν να τροποποιηθούν κάθε φορά που τις ανακαλούμε, ακόμα κι αν έχουν μεταφερθεί στο νεοφλοιό πολλά χρόνια νωρίτερα.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ