Πτώχευση κύρηξε η ισλανδική deCODE, πρωτοπόρος των γενετικών μελετών

36

Παρά τις πρωτοποριακές της έρευνες για τη γενετική βάση σημαντικών ασθενειών, η ισλανδική εταιρεία deCODE υπέκυψε στα οικονομικά προβλήματα και πτώχευσε στις 16 Νοεμβρίου, δημιουργώντας κακό προηγούμενο και για τις άλλες εταιρείες του κλάδου.

Μαζί με την εταιρεία φαίνεται πως θα χαθεί και η πολύτιμη βάση δεδομένων της, που κάλυπτε μεγάλο μέρος του πληθυσμού της Ισλανδίας, ιδανικού δείγματος για γενετικές μελέτες λόγω της γενετικής απομόνωσης αλλά και των λεπτομερών γενεαλογικών αρχείων.

«Δεν υπάρχει ερευνητής της Γενετικής που δεν θα ήθελε να αποκτήσει πρόσβαση σε κάποια από αυτά τα δεδομένα» σχολιάζει στο Nature.com o Μανόλης Δερμιτζάκης, γενετιστής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Γενεύης. «Θα ήταν τεράστια απώλεια να χαθούν αυτά τα δεδομένα» εκτιμά.

Η deCODE ιδρύθηκε το 1996 με δηλωμένο στόχο να ανακαλύψει τα γενετικά αίτια κοινών ασθενειών όπως η σχιζοφρένεια, οι καρδιοπάθειες και ο καρκίνος.

Η έρευνα οδήγησε σε προϊόντα όπως ένα γενετικό τεστ που ανιχνεύει μεταλλάξεις που διπλασιάζουν τον κίνδυνο καρδιοπάθειας, σε γενικές γραμμές όμως η εμπορική αξιοποίηση της νέας γνώσης ήταν μάλλον ανεπαρκής.

«Η ισλανδική οικονομία βρίσκεται σε κακό χάλι, δεν είναι όμως αυτός ο λόγος που αποτύχαμε» αναφέρει ο διευθύνων σύμβουλος της deCODE Κάρι Στέφανσον. «Πιθανότατα ιδρύσαμε την εταιρεία λίγα χρόνια νωρίς» εκτιμά.

Η deCODE εργάστηκε κυρίως με τις λεγόμενες μελέτες γενωμικής συσχέτισης (GWA), για τις οποίες πολλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι δεν μπορούν να αποκαλύψουν το γενετικό υπόβαθρο των ασθενειών σε όλη του την έκταση. Ο Στέφανσον παραδέχεται ότι ήταν πρώιμες οι προσπάθειες της εταιρείας του, προτού ανακαλυφθούν νέα εργαλεία όπως τα τσιπ DNA που ανιχνεύουν παραλλαγές σε μεμονωμένα νουκλεοτίδια, γνωστές ως SNP.

Αλλες εταιρείες γενετικής καταφέρνουν οριακά να αξιοποιήσουν εμπορικά τις ανακαλύψεις τους, ενώ άλλες, ειδικά όσες εστιάζονται σε υπηρεσίες προσωπικών γενετικών αναλύσεων, όπως η καλιφορνέζικη 23andME, οδηγούνται σε απολύσεις και αναδιαρθρώσεις, καθώς τα προϊόντα τους δεν έχουν ακόμα κλινική αξία.

Η deCODE θα πουλήσει τα περισσότερα περιουσιακά στοιχεία της, ωστόσο η βάση δεδομένων και τα βιολογικά δείγματα του ισλανδικού πληθυσμού απαγορεύεται να παραχωρηθούν σε τρίτους και πιθανότατα απλώς θα χαθούν.

«Τα δεδομένα είναι ευαίσθητα. Είμαστε ένα υπερήφανο έθνος, και κανείς άλλος δεν μπορεί να διαχειρίζεται τα δεδομένα» σχολίασε ο Ισλανδός Στέφανσον.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ