Γοητεύει και στη μεγάλη οθόνη ο Νίκος Καζαντζάκης

Την καλή της εισπρακτική πορεία συνεχίζει η ταινία «Καζαντζάκης» σχεδόν 15 μέρες από την πρώτη της προβολή.

Η ταινία του Γιάννη Σαμαραγδή άγγιξε τα 100.000 εισιτήρια σε Ελλάδα και Κύπρο και αναμένεται να μείνει ψηλά στις προτιμήσεις των θεατών για αρκετό καιρό. Η πρεμιέρα της έγινε την Πέμπτη 23 Νοεμβρίου και παίζεται σε περισσότερες από 110 αίθουσες των δύο χωρών σε διανομή ODEON.

Εμπνευσμένη από το έργο «Αναφορά στον Γκρέκο» του Νίκου Καζαντζάκη, η ταινία, με πρωταγωνιστές τους Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλο και Μαρίνα Καλογήρου (Νίκος και Ελένη Καζαντζάκη) υποκλίνεται στην ομορφιά του ελληνικού φωτός και στον μεστό λόγο του συγγραφέα και καταλήγει σε μια αν μη τι άλλο ικανοποιητική προσωπογραφία της τεράστιας μορφής που λέγεται Νίκος Καζαντζάκης.

Σύμφωνα με το Βήμα εξήντα χρόνια μετά την εμπειρία της κηδείας του Νίκου Καζαντζάκη, ο γείτονάς του σκηνοθέτης υλοποίησε μια ταινία για τον συγγραφέα και τον άνθρωπο.

Ο Γιάννης Σμαραγδής τη βλέπει ακόμη μπροστά του. Ζωντανές αναμνήσεις που δεν λένε να εγκαταλείψουν τη μνήμη. Η πομπή για την κηδεία του συγγραφέα Νίκου Καζαντζάκη στο Ηράκλειο, λίγες μέρες μετά τον θάνατό του, στο Φράιμπουργκ στις 26 Οκτωβρίου 1957, άρχιζε από τον Αγιο Μηνά και περνούσε από τον κεντρικό δρόμο της πόλης, εκεί όπου το εμποροραφείο τού πατέρα τού Σμαραγδή απείχε μόλις 50 μέτρα από το μαγαζί που κάποτε διατηρούσε ο πατέρας του Καζαντζάκη. Ακόμη και το σπίτι του Καζαντζάκη απείχε ελάχιστα μέτρα από το δικό του.

Στην κορυφή της πομπής, μαθητές διαφόρων σχολών προπορεύονταν κρατώντας ο καθένας από ένα βιβλίο του συγγραφέα. Πίσω, στην ουρά της πομπής, μαυροφορεμένοι Κρητικοί χοροπηδούσαν «αγριεμένοι» με τις βράκες τους να αιωρούνται… «Ολο αυτό το σκηνικό είχε κάτι το μαγικό, είχε το κλίμα ενός μεγαλείου» λέει σήμερα ο Γιάννης Σμαραγδής. «Δεν θυμάμαι να έχω ξαναζήσει ποτέ στη ζωή μου κάτι παρόμοιο».

Ακούγεται παράξενο, όμως η κηδεία του Νίκου Καζαντζάκη είναι ένας από τους λόγους που ο συγγραφέας έχει διατηρηθεί τόσο ζωντανός στη μνήμη του συντοπίτη του σκηνοθέτη. Αλλά είναι και λίγο φυσικό. Φανταστείτε. Ενα παιδί 11 χρόνων παρακολουθεί να κηδεύεται ένας διάσημος άνθρωπος «σαν ένας ήρωας στον οποίο αποδίδονταν μεγάλες τιμές. Γιατί εκεί, στην Κρήτη, τον λάτρευαν a priori τον Καζαντζάκη» λέει ο Σμαραγδής. «Οι αντιδράσεις στο τόπο μου δεν είχαν σχέση με τον αρνητισμό που είχαν εκείνες στην κεντρική Ελλάδα και κυρίως στον αθηναϊσμό» συμπληρώνει και διακρίνω μια ελαφρά δόση πίκρας στη φωνή του.

Όπως λέει σε συνέντευξη του στο Βήμα ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος είχε διαβάσει μόνο την «Ασκητική» και τον «Ζορμπά» όταν του πρότεινε ο Σμαραγδής τον ρόλο. «Με ρώτησε κάποιος αν φοβήθηκα που θα ερμηνεύσω τον Καζαντζάκη. Μα τι να φοβηθώ; Μήπως δεν το κάνω καλά; Μα ως δεδομένο το παίρνω. Ποιος είμαι εγώ που μπορεί να ξέρει ποιος ήταν ο Καζαντζάκης; Εδώ δεν ξέρω τον εαυτό μου.

Η ταινία είναι η ιστορία μιας μεγάλης αγάπης, η σύνδεση δύο ανθρώπων για έναν κοινό σκοπό, τον δικό του σκοπό. Είχε μια τρέλα και μια μανία να γράφει. Εγραφε παντού. Ταξίδευε και έγραφε, έγραφε και ταξίδευε. Για εμένα η ταινία ήταν μια τεράστια ευκαιρία – και δεν εννοώ καριέρας, αλλά εμπειρίας. Να βουτήξω, να διαβάσω, να ανακαλύψω τι γινόταν στην Ελλάδα τότε, να δω πόσο ανήσυχος ήταν, πόσο σημερινές σκέψεις είχε, πόσο η Ελλάδα είναι ακόμα εκεί. Ηταν συνταρακτικό που έμαθα πως ο Καζαντζάκης, δέκα χρόνια μετά τη Ρωσική Επανάσταση, το ’27, καλεσμένος από τη Σοβιετική Ενωση, γράφει σε μια επιστολή του ότι «μου ζητούν να μιλήσω για τον κομμουνισμό, αλλά εγώ τους μιλάω για τον μετακομμουνισμό, γιατί ο κομμουνισμός πέθανε». Και σκέφτεσαι μετά την ανθρωπότητα, πόσο πίσω αποδεικνύεται.».

in.gr