Η «λειτουργική φυσικοθεραπεία» στη διαχείριση της Σκλήρυνσης κατά Πλάκας

Με τον όρο «Σκλήρυνση Κατά Πλάκας» (ΣΚΠ) αναφερόμαστε στην αυτοάνοση νόσο (το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στον ίδιο τον οργανισμό), η οποία προκαλεί βλάβες στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα με ανάλογα νευρολογικά ελλείμματα. Είναι συχνότερη στις γυναίκες και εμφανίζεται κυρίως στην ηλικία μεταξύ 25 εώς 40 ετών, στην περισσότερο δηλαδή παραγωγική ηλικία. Η αιτιολογία και η παθογένεια της νόσου παραμένει άγνωστη.

Τα βασικότερα χαρακτηριστικά της ΣΚΠ είναι οι εξάρσεις-υφέσεις και η ακανόνιστη μορφή των συμπτωμάτων. Δηλαδή κάθε περίπτωση ΣΚΠ είναι τόσο μοναδική, όσο και ο φορέας της. Τα κύρια συμπτώματα που παρατηρούνται σε όλες τις μορφές ΣΚΠ και επηρεάζουν ουσιαστικά τη καθημερινότητα του ασθενή είναι η εύκολη κόπωση, η διαταραχή της άρθρωσης του λόγου, η σταδιακή αδυναμία σε μυικές ομάδες στα άνω ή/και τα κάτω άκρα, που περιγράφεται ως «αίσθηση αδεξιότητας» και η αταξία (ακανόνιστες κινήσεις των άκρων που γίνονται χωρίς φυσιολογικό συντονισμό και επαρκή έλεγχο). Επίσης οι ζεστές ημέρες αυξάνουν την κόπωση και αποδυναμώνουν τους πάσχοντες, με αποτέλεσμα το καλοκαίρι να μην είναι και η αγαπημένη τους εποχή. Φυσικά η προσωπικότητα και η ψυχολογία του ασθενούς δεν μένουν ανεπηρέαστα. Τα άτομα με ΣΚΠ συχνά αισθάνονται αποκλεισμένοι και δυσαρεστημένοι με τον εαυτό τους. Για αυτό η κατάθλιψη, το άγχος και οι έντονες μεταπτώσεις της διάθεσης αποτελούν συνοδές εκδηλώσεις της σωματικής αναπηρίας.

Σύγχρονα διεθνή ερευνητικά δεδομένα συμφωνούν πως ο ακρογωνιαίος λύθος, για την αποτελεσματική, συνολική αντιμετώπιση της νόσου (σε συνδυασμό με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή), είναι η «λειτουργική φυσικοθεραπεία». Γι’ αυτό τα άτομα με ΣΚΠ πρέπει να ενθαρρύνονται να συμμετέχουν σε προγράμματα θεραπευτικής άσκησης, από εξειδικευμένους θεραπευτές, που απώτερο στόχο έχουν να αναπτύξουν στον ασθενή στρατηγικές βελτίωσης της ποιότητας της ζωής του.

Η μέθοδος Pilates έχει αναγνωριστεί τα τελευταία χρόνια για τις ευεργετικές τις ιδιότητες στη βελτίωση της ελαστικότητας, της δύναμης, του συντονισμού των κινήσεων και της βελτίωσης του κινητικού ελέγχου στο ανθρώπινο σώμα. Έτσι με κατάλληλες προσαρμογές, το Pilates έχει πλέον ενταχθεί σε πολλές αξιόλογες ιδιωτικές κλινικές του εξωτερικού ως ολοκληρωμένο πρόγραμμα θεραπευτικής παρέμβασης στη ΣΚΠ. Οι θεραπευτικές ασκήσεις με τη μέθοδο Pilates, μεταφράζονται σε κινήσεις που γίνονται στην καθημερινότητα όπως όταν κάποιος σηκώνεται από το κρεβάτι του ή από ένα κάθισμα, όταν ανεβαίνει σκάλες κ.λπ.

Η άμεση εισαγωγή του «θεραπευτικού Pilates» (Rehabilitation Pilates) στη ΣΚΠ συμβάλλει σημαντικά στη πρόληψη της αναπηρίας, στη βελτίωση των επιδόσεων σε καθημερινές δραστηριότητες και κατ’επέκταση στη συνολική βελτίωση της ποιότητας ζωής, αλλά και το σπουδαιότερο, της ψυχολογίας των ασθενών («νους υγειής, εν σώματι υγειές»).

Πιο συγκεκριμένα, ένα εξατομικευμένο ασκησιολόγιο, το οποίο διαμορφώνεται ύστερα από εξειδικευμένο μυοσκελετικό έλεγχο, από ειδικευμένο Φυσιοθεραπευτή, συμβάλει στη:

• διατήρηση της μυοσκελετικής αρτιότητας με ασκήσεις επιλλεκτικής ενδυνάμωσης και ελαστικότητας
• βελτίωση φυσικής κατάστασης και αντιμετώπιση της πρόωρης κόπωσης
• αύξηση της αυτοπεποίθησης και αίσθησης αυτονομίας (το άτομο αποκτά εμπιστοσύνη στον εαυτό του)
• μείωση της κατάθλιψης και του άγχους (έρευνες αποδεικνύουν οτι ο οργανισμός μέσω της άσκησης και της κοινωνικοποίησης, παράγει «ορμόνες ευφορίας», τις ενδορφίνες)
• βελτίωση των νοητικών λειτουργιών (αποδεδειγμένα το Pilates βελτιώνει την μνήμη και ενεργοποιεί ποικιλοτρόπως πολλαπλά κέντρα ελέγχου στον εγκέφαλου.

*Η Ευρυδίκη Δημητρακοπούλου είναι υπεύθυνη του τμήματος «Λειτουργικής Αποκατάστασης», στο Πρότυπο Επιστημονικό Κέντρο Φυσικοθεραπείας Physio Kinetics.