Προβολή του ντοκιμαντέρ «Διωγμός και ανταλλαγή πληθυσμών (Τουρκία-Ελλάδα: 1922-1924)» στο Μουσείο Μπενάκη

Η σκηνοθέτις και επιμελήτρια της έκθεσης Μαρία Ηλιού και ο ιστορικός Αλέξανδρος Κιτροέφ, παρουσιάζουν την έκθεση και το ντοκιμαντέρ «Διωγμός και ανταλλαγή πληθυσμών (Τουρκία-Ελλάδα: 1922-1924)» στο Μουσείο Μπενάκη.

Η Μαρία Ηλιού και ο Αλέξανδρος Κιτροέφ, το 2007 παρουσίασαν στο Μουσείο Μπενάκη και το έργοΤο Ταξίδι. Το Ελληνικό Όνειρο στην Αμερική(επιλογή του American Film Institute στη Washington DC ανάμεσα στις 20 καλύτερες Ευρωπαϊκές ταινίες του 2008 -The European Showcase-και βραβείο καλύτερου ντοκιμαντέρ στο Φεστιβάλ του Houston), ενώ πρόσφατα παρουσίασαν επίσης στο Μουσείο Μπενάκη, το έργοΣμύρνη Η καταστροφή μιας κοσμοπολίτικης πόλης 1900-1922. Τώρα, μετά από τέσσερα χρόνια συνεργασίας και έρευνας στην Ευρώπη και την Αμερική, φέρνουν πίσω στο κοινό, εικόνες ξεχασμένες σε «κλειστά» αρχεία αλλά και μια νέα οπτική σε σχέση με το Διωγμό και την Ανταλλαγή των πληθυσμών(Τουρκία – Ελλάδα 1922-1924).

Το ιστορικό ντοκιμαντέρ και η έκθεση είναι μεγάλης σημασίας όχι μόνο γιατί το ελληνικό κοινό θα δει άγνωστες εικόνες από το Διωγμό και την Ανταλλαγή αλλά και γιατί συγχρόνως οι δύο συνεργάτες, φέρνουν μια νέα οπτική στον τρόπο με τον οποίο διηγούνται την ιστορία. Μια ματιά που κρατά αποστάσεις τόσο από μια υπέρμετρα εθνικιστική αφήγηση όσο και από νεότερες απόπειρες που υπερτονίζουν τις κοινές εμπειρίες, ξεχνώντας τις διαφορές, ξεχνώντας ότι πριν την Ανταλλαγή ζήσαμε ένα Διωγμό.
Ενενήντα χρόνια μετά την καταστροφή, και λίγο πριν την επέτειο της Ανταλλαγής, οι δυο συνεργάτες θέλουν να τιμήσουν τόσο τον κόσμο που χάθηκε το 1922, τον κόσμο που αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τις εστίες του, όσο και την επιστήμη της ιστορίας.

Το ντοκιμαντέρ και η ομώνυμη φωτογραφική έκθεση τεκμηριώνονται με σπάνιο φωτογραφικό και κινηματογραφικό υλικό που σταχυολογήθηκε από αρχεία της Αμερικής και της Ευρώπης.
Για πρώτη φορά δημοσιεύονται άγνωστες εικόνες του Διωγμού και της Ανταλλαγής από τα αρχεία της Library of Congress, του Πανεπιστημίου του Princeton, του Near East Relief, του Ερυθρού Σταυρού της Γενεύης αλλά και του Αμερικανικού Ερυθρού Σταυρού, του Save the Children Fund, του Albert Kahn Fondation, του Πανεπιστημίου της Minessota, αλλά και άλλων ιδρυμάτων της Ελλάδας και του εξωτερικού.
Επίσης για πρώτη φορά παρουσιάζονται μερικές από τις χαμένες φωτογραφίεςπροσφύγων του μεγάλου Αμερικανού φωτογράφου Lewis Hine, καθώς και φιλμικό υλικό της χαμένης ταινίας της Young Men’s Christian Association (YMCA) στη Μικρά Ασία και την Ελλάδα από το αρχείο του Robert Davidian, το οποίο διασώθηκε και συντηρήθηκε στην Washington DC από τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό ΠΡΩΤΕΑΣ.

Η μοντέρ εικόνας και ήχου Αλίκη Παναγή για την ηχητική επένδυση της ταινίας χρησιμοποίησε ήχους εποχής προκειμένου να ζωντανέψουν τα γεγονότα, ενώ ο μουσικός Νίκος Πλατύραχος, βασίστηκε σε τραγούδια εποχής από τη Μικρά Ασία και την Ελλάδα για να συνθέσει την πρωτότυπη μουσική του.

Μετά την πρόσφατη ταινία και έκθεση για τη κοσμοπολίτικη Σμύρνη και την καταστροφή της, στο νέο έργο Διωγμός και Ανταλλαγή Πληθυσμών (Τουρκία – Ελλάδα: 1922-1924), το κοινό θα έχει την ευκαιρία να δει φωτογραφίες της Ανταλλαγής όχι μόνο Ελληνορθόδοξων, αλλά και Μουσουλμάνων προσφύγων.


Ομιλητές
Ιστορικοί και Ερευνητές:

• Βruce Clark (συγγραφέας του βιβλίου Δυο φορές Ξένος και βασικός ομιλητής της ταινίας),
• Αλέξανδρος Κιτροέφ (Haverford College),
• Θάνος Βερέμης (Πανεπιστήμιο Αθηνών),
• Renee Hirscon (Oxford,Saint Peter’s College),
• Ελένη Mπαστέα (New Mexico University και τρίτης γενιάς με καταγωγή από τη Σμύρνη),
• ο εκλιπών Χάρης Ψωμιάδης (Queens College) και ο Caglar Keyder (Bogazizi University)

Πρώτης, Δεύτερης και Τρίτης γενιάς πρόσφυγες:

• Sano Halo (από τον Πόντο), Ανθούλα Ρουμελιώτη από την Πέργαμο, Μένη Ατσικμπάση από το Αξάρι,
• Sureyya Aytas από την δυτική Μακεδονία,
• Καλλιόπη Γεργιάδου από την Καππαδοκία,
• Husnu Karaman από το Ηράκλειο και Mufide Pekin από τα Χανιά. Η Μuffide είναι συγχρόνως ιδρυτικό μέλος της Lauzanne Treaty Foundation της Κωσταντινούπολης που μελετά την Ανταλλαγή και στόχο έχει την διατήρηση της φιλίας και της ειρήνης ανάμεσα στην Τουρκία και την Ελλάδα.

Διάρκεια προβολής 87′

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΒΟΛΩΝ

Διάρκεια προβολών και έκθεσης: Από 28 Μαρτίου έως 29 Απριλίου. Παράλληλα, παρουσιάζεται και η ομώνυμη Έκθεση