Βασική σύνταξη και «μπλόκο» των πρόωρων συντάξεων στο νέο Ασφαλιστικό

2

Η αύξηση του μέσου όρου ηλικίας συνταξιοδότησης στα 63 έτη έως το 2015, από 61 σήμερα, είναι στο επίκεντρο των αλλαγών που προωθεί η κυβέρνηση στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης.

«Θέτουμε στόχο να αυξηθεί ο μέσος όρος ηλικίας συνταξιοδότησης κατά τουλάχιστον 2 έτη έως το 2015», στα 63 από 61 έτη, δήλωσε την Τρίτη ο υπουργός Εργασίας Ανδρέας Λοβέρδος, στην εισήγησή του κατά τη συνεδρίαση της Επιτροπής Εειδικών για το Ασφαλιστικό.

«Το ασφαλιστικό σύστημα με τα δεδομένα του 2009 αλλά και τις δομικές αδυναμίες του θέτει σε κίνδυνο την καταβολή συντάξεων από το 2015» τόνισε.

«Είναι βέβαιο, πως όλο και περισσότεροι πολίτες αντιλαμβάνονται ότι το ασφαλιστικό σύστημα, δηλαδή η μεγαλύτερη κοινωνική κατάκτηση των εργαζομένων, απειλείται με κατάρρευση και πως η κυβέρνηση πρέπει να το διασώσει, παίρνοντας αποφάσεις με χαρακτήρα εξυγιαντικό, ορθολογικό, αναλογικό και κοινωνικώς δίκαιο» υποστήριξε.

«Η τυφλή προσπάθεια να μην πιάσουν εμάς τα μέτρα αλλά τους άλλους, θα περιοριστεί, όταν συνειδητοποιηθεί πως το 2015 δεν θα υπάρχουν πόροι για 14 συντάξεις ετησίως για όλους. Δεν υπάρχει κανένα περιθώριο να χάσουμε άλλη ευκαιρία. Η Ελλάδα δεν έχει πλέον χρόνο» τόνισε.

Σημειώνεται ότι μόλις η Επιτροπή Ειδικών διαμορφώσει το τελικό της κείμενο, στα μέσα Μαρτίου, το υπουργείο Εργασίας θα συντάξει το σχέδιο νόμου για το νέο ασφαλιστικό σύστημα.

Σε μια πρώτη αντίδραση ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ Γ.Παναγόπουλος τονίζει ότι οι κυβερνητικές προτάσεις έχουν πολύ μεγάλες ασάφειες και ελλείψεις, όπως πχ για την χρηματοδότηση της βασικής σύνταξης και πως αυτό θα επιτευχθεί. Επίσης τονίζει ότι περιέχουν ζητήματα τα οποία «για μας είναι απαγορευτικά και δεν τα συζητάμε», όπως η αύξηση των ορίων ηλικίας.

Υπάρχουν όμως και προβλέψεις, προσθέτει, όπως η κατάργηση των εθελουσίων εξόδων, για τις οποίες εμείς έχουμε τοποθετηθεί θετικά. «Επισημαίνω πάντως ένα σοβαρό έλλειμμα, που είναι το θέμα της χρηματοδότησης και των πρόσθετων πόρων».

«Όταν η Κυβέρνηση αναλάβει την τελική νομοθετική πρωτοβουλία εμείς πλέον δεν θα συζητήσουμε, αλλά θα διαπραγματευτούμε και εφόσον χρειαστεί θα κάνουμε αγώνα για να πετύχουμε λύσεις, που θα είναι συμβατές με την ανάγκη ενός δίκαιου, βιώσιμου και ταυτόχρονα κοινωνικά αποτελεσματικού κοινωνικοασφαλιστικού συστήματος» τόνισε ο κ. Παναγόπουλος.

Οι «δομικές αλλαγές» που προτείνει η κυβέρνηση

Μεταξύ των «δομικών αλλαγών» που προωθεί η κυβέρνηση είναι η θεσμοθέτηση της βασικής σύνταξης, η εξάλειψη όλων των κινήτρων πρόωρης αποχώρησης από την εργασία, η εξίσωση των ορίων ηλικίας ανδρών-γυναικών (σταδιακά από το 2013), ο διαχωρισμός του συνταξιοδοτικού συστήματος από τον κλάδο Υγείας, η «αναμόρφωση» του καθεστώτος των αναπηρικών συντάξεων, των βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων και οι νέες ρυθμίσεις για τη διαδοχική ασφάλιση.

Η ενοποίηση των Ταμείων σε τρία (Μισθωτοί, Αυτοπασχολούμενοι, Αγρότες), θα γίνει σε βάθος δεκαετίας.

Ειδικότερα:

1) Διαχωρισμός των προνοιακών από τις ασφαλιστικές παροχές, θεσμοθέτηση της βασικής σύνταξης ως κοινής αφετηρίας για όλες τις κύριες συντάξεις και καθιέρωση της ανταποδοτικής σχέσης της σύνταξης, με το χρόνο εργασίας και τις καταβληθείσες εισφορές.

Η αναλογική ή ανταποδοτική σύνταξη αποτελεί το μέρος της σύνταξης που αντιστοιχεί στο χρόνο ασφάλισης και στις καταβληθείσες εισφορές. Για τον υπολογισμό του μέρους αυτού της σύνταξης, «θα μελετηθούν εναλλακτικές εκδοχές, σε σχέση με τη βάση υπολογισμού και το ποσοστό αναπλήρωσης, έτσι ώστε, το σύστημα να γίνει πιο δίκαιο και να μην υπάρξει απόκλιση στις προσδοκίες που έχουν δημιουργηθεί από το σημερινό σύστημα» είπε ο κ. Λοβέρδος.

Ο θεσμός της βασικής σύνταξης εφαρμόζεται για όσους συνταξιοδοτηθούν μετά από 8-10 χρόνια, έτσι ώστε να υπάρχει ομαλή μετάβαση, από το ένα σύστημα στο άλλο. Το ποσό της βασικής σύνταξης καθορίζεται κάθε φορά σε ύψος που προσδιορίζεται επί του συνόλου των δικαιούχων, αφαιρουμένου του ποσού που καταβάλλεται για τους ανασφάλιστους, και αντιστοιχεί στο 1/3 των δαπανών του ασφαλιστικού συστήματος για τις συντάξεις.

2) Εξάλειψη όλων των κινήτρων πρόωρης συνταξιοδότησης και ενίσχυση των κινήτρων παραμονής στην εργασία. Όπως είπε ο υπουργός Εργασίας, «η αύξηση του μέσου όρου συνταξιοδότησης στα 63 χρόνια αποτελεί μήνυμα προς κάθε κατεύθυνση, πως η Ελλάδα αντιλαμβάνεται ποια είναι τα προβλήματά της και επιδίδεται στην επίλυσή τους. Ακολουθώντας τη γενική τάση των συστημάτων των άλλων κρατών-μελών της ΕΕ, θέτουμε ως στόχο να αυξηθεί το μέσο όριο ηλικίας συνταξιοδότησης κατά 2 τουλάχιστον έτη, έως το 2015.»

Όπως διευκρίνισε ο κ. Λοβέρδος, όσοι έχουν θεμελιωμένα ή ώριμα ασφαλιστικά δικαιώματα, θα συνταξιοδοτηθούν όποτε οι ίδιοι το επιλέξουν με το ισχύον σήμερα καθεστώς.

Το υπουργείο Εργασίας, προτείνει ενιαίο καθεστώς για την απασχόληση των συνταξιούχων, ανεξάρτητα αν προέρχονται από το δημόσιο ή τον ιδιωτικό τομέα. Στο πλαίσιο αυτό προτείνονται η αναστολή της σύνταξης όταν ο συνταξιούχος βρίσκεται σε ηλικία κάτω των 55 ετών, η υποχρεωτική ασφάλιση για τη νέα του εργασία (ή και για παράλληλη εργασία, εφόσον είναι παλιός ασφαλισμένος), με προσαυξημένες εισφορές, η μείωση της σύνταξης πάνω από ένα ποσό, για όσο διάστημα διαρκεί η εργασία του συνταξιούχου και η προσαύξηση της σύνταξης για το χρόνο ασφάλισης που έχει διανυθεί μετά τη συνταξιοδότηση.

Επιπλέον, προτείνει στα συναρμόδια υπουργεία- εκτός των υπουργείων Προστασίας του Πολίτη και Αμυνας- τη θέσπιση ενιαίου ποσοστού μείωσης των συντάξεων στις περιπτώσεις που προβλέπεται χορήγηση μειωμένης σύνταξης κατά 1/200, για κάθε μήνα που υπολείπεται του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης με πλήρη σύνταξη.

3) Απαγόρευση με νομοθετική παρέμβαση κάθε εθελουσίας εξόδου/πρόωρης συνταξιοδότησης, θέσπιση ενός ενιαίου καθεστώτος για τα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα, αναμόρφωση του καθεστώτος των αναπηρικών συντάξεων, νέες ρυθμίσεις για τη διαδοχική ασφάλιση.

4) Διαχωρισμός του συνταξιοδοτικού συστήματος, από τον κλάδο Υγείας.

5) Εφαρμογή της απόφασης του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, για την εξίσωση των ορίων συνταξιοδότησης ανδρών-γυναικών στο Δημόσιο. Η εφαρμογή αυτή θα γίνει σταδιακά, αρχής γενομένης από το έτος 2013.

Παραδείγματα

Για να γίνουν σαφή τα όσα αναφέρθηκαν, το υπουργείο έδωσε τρία χαρακτηριστικά παραδείγματα:

α) Καταργείται η δυνατότητα, εργαζόμενος σε ΔΕΚΟ με 30 χρόνια ασφάλισης και 5 χρόνια αναγνώρισης πλασματικού χρόνου, να συνταξιοδοτηθεί σε ηλικία 48-53 ετών, όπως έγινε στις περιπτώσεις της ΕΡΤ, του ΟΤΕ κ.λπ., με συντάξεις άνω των 2.100 ευρώ. Με το νέο σύστημα στην περίπτωση αυτή προστίθενται από 5-7 χρόνια εργασίας.

β) Εργαζόμενη στον ιδιωτικό τομέα που συνταξιοδοτείται στο 50ο έτος της ηλικίας της ως μητέρα, δεν μπορεί να εργαστεί χωρίς παράλληλη αναστολή της καταβολής της σύνταξής της.

γ) Εργαζόμενος σήμερα για 35 χρόνια με 1.000€ μισθό λαμβάνει από το ΙΚΑ 700€ κύρια σύνταξη, δίχως να έχει άλλο εισόδημα. Παράλληλα, εργαζόμενος που συμπλήρωσε 4.500 ημέρες ασφάλισης (15 χρόνια εργασιακού βίου), λαμβάνει από το ΙΚΑ μαζί με το ΕΚΑΣ 716 €. Και ο ένας και ο άλλος είναι 65 ετών.

Ταμείο Αλληλεγγύης

Επίσης, στις αλλαγές περιλαμβάνερται η υπαγωγή της διαχείρισης των διαθεσίμων των Ταμείωνκαθώς και των διαθεσίμων του Ταμείου Αλληλεγγύης των Γενεών, σε ένα, ενιαίο και θεσμικά θωρακισμένο φορέα.

Τα διαθέσιμα των Ταμείων ανέρχονται σε 29.55 δισ. ευρώ. Το Ταμείο Αλληλεγγύης πιστώθηκε με 580 εκατ. ευρώ για το 2009, ενώ για το 2010 η σχετική πίστωση προβλέπεται να ανέλθει σε 630 εκατ. ευρώ.

Ακόμα, προτείνεται η καθιέρωση πάγιου συστήματος ρύθμισης των οφειλών των επιχειρήσεων προς τους ασφαλιστικά ταμεία.

Όπως είπε ο υπουργός, για την πληρότητα της πάγιας ρύθμισης οφειλομένων εισφορών σκόπιμη είναι η νομοθετική πρόβλεψη της επιμήκυνσης της παραγραφής (όσο διαρκεί η ρύθμιση των οφειλών να μην αναστέλλεται μόνο η παραγραφή της δίωξης, αλλά και η παραγραφή του αδικήματος), στο πλαίσιο της σχετικής ποινικής δίκης να θεωρείται επιβαρυντική περίπτωση η υπαγωγή σε καθεστώς ρύθμισης και η εν συνεχεία διακοπή εκπλήρωσης των υποχρεώσεων του οφειλέτη, η αναστολή της ποινής και του προστίμου, η μη απαίτηση των προσαυξήσεων επί συνέχισης της καταβολής των οφειλομένων κ.λπ.

Εξαίρεση ενστόλων

Από τις νέες ρυθμίσεις θα εξαιρεθούν οι ένστολοι (αστυνομικοί, στρατιωτικοί, λιμενικοί κ.τλ.) και προς το παρόν τουλάχιστον δεν θα επηρεαστεί η δυνατότητα εξόδου από την υπηρεσία στα 25 έτη εργασίας., όπως ξεκαθάρισε την Τρίτη ο κ. Λοβέρδος.

Την Δευτέρα, ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Μ.Χρυσοχοΐδης, είχε πει από το βήμα του πρώτου συνεδρίου της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Αστυνομικών Υπαλλήλων, ότι «αυτό το οποίο συζητείται και θα συζητηθεί τις επόμενες μέρες σχετικά με το Ασφαλιστικό, είναι το Ασφαλιστικό του ιδιωτικού τομέα, δεν αφορά τους ένστολους, αφορά τους υπαλλήλους του ιδιωτικού τομέα και κανέναν άλλον».

Ο κ. Χρυσοχοϊδης, μετά από τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον κ. Λοβέρδο, διαβεβαίωσε την ΠΟΑΣΥ ότι «δεν ανοίγει θέμα Ασφαλιστικού των ένστολων […] Αρα, λοιπόν θα παρακαλέσω πολύ, επειδή έχουμε μια αθρόα προσέλευση συναδέλφων σας για να υποβάλουν αιτήσεις να φύγουν από το Σώμα, και χάνουν χρήματα από το ύψος της αποζημίωσης τους, από τη σύνταξη και το εφάπαξ, έχουμε ένα πανικό, με αποτέλεσμα να ζημιώνονται τα Ταμεία, η ίδια η υπηρεσία που χάνει προσωπικό μάχιμο».

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ