Μπουμπουλίνα, η καπετάνισσα και μεγάλη κυρά

Στη φημισμένη πόλη των Σπετσών, αυτό το υπέροχο οικιστικό σύνολο με το ένδοξο παρελθόν και την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική φυσιογνωμία, βρίσκεται το αρχοντικό-μουσείο της εθνικής ηρωίδας Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας.

Κόρη ενός υδραίου πλοιάρχου, του Σταυριανού Πινότση, που είχε φυλακιστεί από τους Τούρκους λόγω της συμμετοχής του στα Ορλωφικά (1769-1770), η Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα γεννήθηκε μέσα στις φυλακές της Κωνσταντινούπολης στις 11 Μαΐου 1771, όταν η μητέρα της, Σκεύω, επισκέφθηκε τον ετοιμοθάνατο άνδρα της.

Τέσσερα χρόνια μετά το θάνατο του Πινότση η Σκεύω παντρεύτηκε το σπετσιώτη καπετάνιο Δημήτριο Λαζάρου, γεγονός που σηματοδότησε την εγκατάσταση της Μπουμπουλίνας στις Σπέτσες.

Η Μπουμπουλίνα έδειξε από νεαρή ηλικία ότι ήταν θαρραλέα, αποφασιστική, πείσμων και ατίθαση, με πάθος για τη θάλασσα και την ελευθερία.

Οι δύο άνδρες που παντρεύτηκε σε ηλικία 17 και 30 ετών αντίστοιχα, οι σπετσιώτες καπεταναίοι Δημήτριος Γιάννουζας και Δημήτριος Μπούμπουλης, έχασαν τη ζωή τους σε ναυμαχίες με βερβερίνους (μπαρμπερίνους) πειρατές.

Η Μπουμπουλίνα, δύο φορές χήρα και μητέρα επτά παιδιών, διαχειρίστηκε πολύ σωστά και αύξησε τη μεγάλη περιουσία (πλοία, μετρητά και ακίνητα) που κληρονόμησε, κατάφερε δε να ναυπηγήσει τρία δικά της πλοία, μεταξύ των οποίων ο ονομαστός «Αγαμέμνων», η ναυαρχίδα της.

Κατά τους προεπαναστατικούς χρόνους η Μπουμπουλίνα, αφού ήλθε σε επαφή με τους Φιλικούς και μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία, άρχισε να αγοράζει όπλα και πολεμοφόδια από λιμάνια του εξωτερικού, στο πλαίσιο της προετοιμασίας της για τον επαναστατικό αγώνα που θα ακολουθούσε.

Στις 13 Μαρτίου 1821 η Μπουμπουλίνα ύψωσε τη δική της σημαία στο κατάρτι του «Αγαμέμνονος», ενώ στις 3 Απριλίου επαναστάτησαν οι Σπέτσες, πρώτες από τα υπόλοιπα νησιά. Οι επιθέσεις της Μπουμπουλίνας, ως επικεφαλής μοίρας πλοίων, εναντίον του Ναυπλίου ήταν μια περίτρανη απόδειξη του απαράμιλλου ηρωισμού της.

Πέραν της πολιορκίας του Ναυπλίου, η Μπουμπουλίνα έλαβε μέρος στο ναυτικό αποκλεισμό της Μονεμβασιάς, ενώ τα πλοία της πολιόρκησαν το Νιόκαστρο της Πύλου και εξασφάλισαν τον ανεφοδιασμό του Γαλαξιδίου. Εξάλλου, το εκστρατευτικό σώμα της πολέμησε στο Άργος, στην Τρίπολη και στα Δερβενάκια.

Στα δύο πρώτα έτη του επαναστατικού αγώνα η Μπουμπουλίνα, η καπετάνισσα και μεγάλη κυρά, δαπάνησε όλη την περιουσία της για τη συντήρηση του δικού της, σπετσιώτικου εκστρατευτικού σώματος και τον εφοδιασμό των ελλήνων αγωνιστών με τρόφιμα και πολεμοφόδια.

Μετά την κατάληψη του Ναυπλίου, το Νοέμβριο του 1822, η Μπουμπουλίνα εγκαταστάθηκε εκεί, σε κομμάτι γης που της παραχωρήθηκε ως αναγνώριση των υπηρεσιών της προς το έθνος. Όμως, στο πλαίσιο των εμφύλιων συγκρούσεων που ακολούθησαν, η Μπουμπουλίνα συνελήφθη και υποχρεώθηκε να επιστρέψει στις Σπέτσες.

Η εθνική ηρωίδα έφυγε από τη ζωή άδοξα και αναπάντεχα το 1825, χωρίς να διαθέτει πλέον περιουσιακά στοιχεία, αλλά και πικραμένη από τις ολέθριες εμφύλιες διαμάχες και την καταστροφική έκβαση του Αγώνα μετά την αποβίβαση των δυνάμεων του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο. Η Μπουμπουλίνα έπεσε νεκρή από το όπλο ενός άγνωστου Σπετσιώτη, στις 22 Μαΐου 1825, στην οικία του πρώτου άνδρα της, του Δημητρίου Γιάννουζα, ύστερα από μια λογομαχία της με μέλη της οικογένειας Κούτση.

Το αρχοντικό της Μπουμπουλίνας, χτισμένο περί τα τέλη του 17ου αιώνα, διαθέτει ισόγειο και δύο ορόφους. Ο εκθεσιακός χώρος στον πρώτο όροφο αποτελείται από τέσσερα μεγάλα δωμάτια, όπου φυλάσσονται παλαιά βιβλία, έγγραφα και επιστολές της Επανάστασης, προσωπογραφίες, γκραβούρες, χάρτες, κεντήματα, προτομές, εικόνες, όπλα κ.ά.

Στη μεγάλη σάλα, όπου πραγματοποιούνταν τα πολεμικά συμβούλια, ξεχωρίζουν το φλωρεντινό ξυλόγλυπτο ταβάνι, η πιστόλα της Μπουμπουλίνας και το χρηματοκιβώτιο του «Αγαμέμνονος».

Στην τραπεζαρία εκτίθενται, μεταξύ άλλων, ξύλινο χειροποίητο μοντέλο-ομοίωμα του θρυλικού «Αγαμέμνονος» και εικόνα του Αγίου Νικολάου που ανήκε στην Μπουμπουλίνα, στο δωμάτιο υποδοχής φιλοξενούνται προσωπικά αντικείμενα της ηρωίδας, ενώ το δωμάτιο με το τζάκι στολίζουν έπιπλα του 19ου αιώνα και αντικείμενα καθημερινής χρήσης.

Στο Μουσείο Μπουμπουλίνας, που ιδρύθηκε το 1991 από τον απόγονο της εθνικής ηρωίδας Φίλιππο Δεμερτζή – Μπούμπουλη, πραγματοποιείται ξενάγηση, κατά τη διάρκεια της οποίας παρέχονται πληροφορίες για τη ζωή, τη δράση και την προσφορά στην πατρίδα της Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας.