«Ζούμε στο Χαλέπι: Ιδού πώς επιβιώνουμε»

Η «ανθρωπιστική» εκεχειρία έληξε στο Χαλέπι. Ο τρόμος των αεροπορικών επιδρομών επέστρεψε για τους περίπου 250.000 Σύρους που παραμένουν εγκλωβισμένοι στην ανατολική πλευρά της πόλης. Η μικρή αυτή κατάπαυση του πυρός τούς έδωσε θεωρητικά τη δυνατότητα να αποδράσουν από την κόλαση. Οι περισσότεροι ωστόσο επέλεξαν να μη διαβούν κανέναν από τους λεγόμενους οκτώ «ανθρωπιστικούς διαδρόμους» που άνοιξε η Ρωσία. Γιατί; Επειδή το Χαλέπι είναι η πόλη τους. Και η Συρία η χώρα τους. Και έχουν μάθει να επιβιώνουν. Ιδού πώς.

Ο Ομαΐρ Σααμπάν βρήκε την ευκαιρία να μιλήσει στην Washington Post προτού οι βόμβες αρχίσουν να πέφτουν πάλι βροχή, τις έστω κατ’ επίφαση ήρεμες μέρες που μπορεί κανείς να ξετρυπώσει από το σπίτι του, να δει δυο φίλους, να προσποιηθεί εν πάση περιπτώσει ότι ζήσει φυσιολογικά. Μέχρι οι επιθέσεις να αρχίσουν ξανά, με ακόμη πιο σφοδρούς βομβαρδισμούς, όπως συμβαίνει συνήθως έπειτα από τέτοιου είδους «ανάσες ζωής».

«Εάν θες να είσαι ζωντανός στο εμπόλεμο Χαλέπι, πρέπει να βρεις τρόπους για να σωθείς από τις εκρήξεις και την πείνα», επισημαίνει ο Σααμπάν. «Και για να το κάνεις αυτό – εξηγεί – πρέπει πρώτα από όλα να ζεις στους χαμηλότερους ορόφους κάποιου κτιρίου, προκειμένου να επιβιώσεις από τα διαφόρων ειδών χτυπήματα: αεροπορικές επιδρομές, ρουκέτες, βόμβες φωσφόρου, βόμβες διασποράς…».

Όταν μία μικρής ισχύος βόμβα πέσει σε ένα κτίριο, συνεχίζει ο Σααμπάν, συνήθως καταστρέφονται οι πάνω όροφο. Αρκετοί μάλιστα είναι εκείνοι που εξακολουθούν να ζουν σε χαμηλά διαμερίσματα, ενώ ακριβώς από πάνω τους δεν υπάρχουν παρά μόνο ερείπια. Ο Σααμπάν ζει στον δεύτερο όροφο εξαώροφου κτιρίου, οπότε ίσως και να είναι ασφαλής. Ίσως όμως και όχι. Κατά τη νέα ευρεία επιχείρηση ανακατάληψης της πόλης, συριακά και ρωσικά μαχητικά χρησιμοποιούν νέες βόμβες που κάνουν στάχτη ολόκληρα κτίρια.

Το να μένει ωστόσο κανείς ταμπουρωμένος στο διαμέρισμά του, δεν αρκεί για να είναι ασφαλής. Ο Σααμπάν τονίζει πόσο σημαντικό είναι η οικογένεια να περιορίζεται στα δωμάτια που δεν βλέπουν στον δρόμο: «Το φως στα παράθυρα τραβάει την προσοχή τόσο των μαχητικών όσο και των ελεύθερων σκοπευτών». Ρεύμα δεν υπάρχει, οπότε τα σπίτια είναι συνήθως βυθισμένα στο σκοτάδι.

Όσοι έχουν παιδιά, εννοείται ότι δεν πρέπει να τα αφήνουν να κυκλοφορούν στον δρόμο. Περιστασιακά, μπορεί να βγουν λίγο για να παίξουν ή να πάνε στο σχολείο. Αν και τα περισσότερα σχολεία, όπως και τα νοσοκομεία, είναι πλέον υπόγεια, αρκετοί γονείς θεωρούν ότι είναι πολύ επικίνδυνο να τα στείλουν. Οι δάσκαλοι είναι όλοι ντόπιοι εθελοντές.

Εξίσου σημαντικό για τη ζωή των Σύρων του Χαλεπιού είναι να μάθουν να ξεχωρίζουν τους ήχους των αεροπλάνων. «Τα ανιχνευτικά πετούν χαμηλότερα και κάνουν ένα σταθερό βουητό. Αν τα ακούσεις, ξέρεις ότι θα χτυπήσουν σύντομα φέρνοντας μαζί τους τον θάνατο», περιγράφει ο Σααμπάν, διευκρινίζοντας ότι σε κάθε περίπτωση καλό είναι να μην κυκλοφορούν ποτέ στον δρόμο περισσότεροι από 20 άνθρωποι μαζί, καθώς αυτομάτως αποτελούν στόχο.

Σε αντίθεση με τα ανιχνευτικά αεροπλάνα, επισημαίνει ο Σααμπάν, τα μαχητικά δεν γίνονται πάντα αντιληπτά. Ορισμένες φορές ακούγονται πρώτα οι βόμβες. Με λίγη περισσότερη προσοχή, μπορεί κανείς να διακρίνει διαφορά στους ήχους των συριακών και των ρωσικών μαχητικών. Τα πρώτα γίνονται αντιληπτά προτού χτυπήσουν. Τα δεύτερα κάνουν λιγότερο θόρυβο και βρίσκουν πάντα τον στόχο.

Ο Σααμπάν και η οικογένειά του προτιμούν την «ασφάλεια» του διαμερίσματός τους. Έχουν αποφασίσει ότι εάν είναι να τους βρει ο θάνατος, καλύτερα να τους βρει όλους μαζί. Σημειώνει ωστόσο ότι κάποιες φορές μπορεί να είναι απίστευτα βαρετό. Ο κόσμος θέλει να βγει έξω. Και το κάνει πού και πού, έστω και αν ξέρει ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να μη γυρίσει ποτέ πίσω.

Επίσης πολύ σημαντικό, εάν δεν θέλεις να τρελαθείς, είναι να προσπαθείς να αγνοείς τον θόρυβο από τις βόμβες που σκάνε δίπλα σου. Είναι πολύ εύκολο να χάσεις το μυαλό σου, γι’ αυτό πρέπει να διατηρείς όσο μπορείς την ψυχραιμία σου. Ακόμη και αν βγεις για να προμηθευτείς φαγητό και επιστρέφοντας διαπιστώσεις ότι το σπίτι σου έγινε στόχος επίθεσης και η οικογένειά σου σκοτώθηκε.

Όσοι δεν ανησυχούν για τις αεροπορικές επιδρομές, ανησυχούν για το φαγητό. Χρήματα δεν υπάρχουν. Ούτε βεβαίως δουλειές. Υπάρχουν μόνο εθελοντές που αναλαμβάνουν να βρουν τροφή και άλλες προμήθειες για τις κοινότητές τους. Οι οικογένειες στις οποίες ο πατέρας ζει θεωρούνται τυχερές, καθώς είναι συνήθως δική του αποστολή να φέρει κάθε μέρα τα προς το ζην.

Μία λύση για τους Σύρους του Χαλεπιού είναι να επιχειρήσουν να φτιάξουν τα δικά τους μποστάνια στους κήπους τους. Στη γειτονιά του Σααμπάν, αρκετοί έχουν φυτέψει μελιτζάνες, δυόσμο και μαϊντανό. Εκτός από ρημαγμένοι ωστόσο, πολλοί κήποι έχουν μετατραπεί σε νεκροταφεία, αφού έπειτα από τόσα χρόνια πολέμου δεν υπάρχει πλέον χώρος να ταφούν οι νεκροί. «Εάν βέβαια η εναλλακτική λύση είναι να πεθάνεις της πείνας, τότε δεν σε νοιάζει εάν το φαγητό που τρως φύτρωσε ανάμεσα σε πτώματα», σχολιάζει.

Κι όμως, ο Σααμπάν και χιλιάδες άλλοι δεν εγκαταλείπουν. Προτιμούν να υποφέρουν διεκδικώντας ένα ελεύθερο Χαλέπι. «Θέλω να μείνω εδώ», επιμένει. «Εδώ που γεννήθηκα, εδώ που είναι ολόκληρη η ζωή μου. Είναι δικαίωμά μου».

Επιμέλεια: Μάρω Βακαλοπούλου

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ