Μαρτυρίες προσφύγων: Συνθήκες ντροπής στα hotspots των νησιών

«Ζούμε 37 άτομα σε ένα μικρό δωμάτιο στο κέντρο φιλοξενίας της Μόριας. Δεν μπορώ να κοιμηθώ τις νύχτες. Δεν υπάρχει καμία ασφάλεια εδώ». Η μαρτυρία του 40χρονου από το Αφγανιστάν για τις άθλιες συνθήκες που επικρατούν στα hotspots των νησιών δεν είναι η μόνη. Χιλιάδες πρόσφυγες που ζουν στοιβαγμένοι σε σκηνές και κοντέινερς σε Λέσβο, Χίο και Σάμο, χωρίς επαρκές φαγητό, με ανύπαρκτη καθαριότητα και με το φόβο της βίας να πλανάται καθημερινά σοκάρουν με τις περιγραφές τους.

• Βία, χάος και ανασφάλεια στα hotspots σε Λέσβο, Χίο και Σάμο

«Κανένας δεν μας έδειξε πού να μείνουμε. Μας έδωσαν απλά κουβέρτες και βρήκαμε χώρο στο πάτωμα. Μας είπαν να περιμένουμε μέχρι να αδειάσει κάποιο κοντέινερ. Είναι πολύ κρύο τις νύχτες» λέει ένα ζευγάρι Σύρων που ζει στο hotspot της Χίου.

«Οι ουρές για το φαγητό είναι τεράστιες. Κάθε μέρα ξεσπούν καβγάδες μεταξύ Αφγανών, Πακιστάν και Σύρων. Η αστυνομία δεν βοηθάει και πρέπει μόνοι μας να αυτο-ργανωθούμε και να οργανώνουμε τις ουρές» λέει ένας 36χρονος από το Αφγανιστάν που ζει στο hotspot της Μόριας στη Λέσβο.

«Περιμένω 5-6 ώρες στην ουρά κάθε μέρα για να φάω. Συνέχεια υπάρχουν επεισόδια μεταξύ προσφύγων. Οι αστυνομικοί είναι πολύ λίγοι και δεν μπορούν να κάνουν τίποτα.
Μπορεί να τσακώνονται 40-50 άτομα και να υπάρχουν μόνο 4-5 αστυνομικοί» συμπληρώνει ένας 22χρονος Αφγανός.

Οι καταγγελίες για σεξουαλική παρενόχληση από γυναίκες που ζουν στα hotspots δεν είναι λίγες. Μάλιστα, δεν υπάρχει διαχωρισμών των γυναικών που βρίσκονται μόνες από τους άνδρες ή τις οικογένειες, με αποτέλεσμα να νιώθουν τεράστια ανασφάλεια.

Μια 45χρονη από το Καμερούν μένει σε ένα κοντέινερ μαζί με άλλα 11 άτομα στη Μόρια. «Δεν μπορώ να αλλάξω τα ρούχα μου μπροστά στους άνδρες. Για να ντυθώ θα πρέπει να πάω στην τουαλέτα που είναι πολύ βρώμικη».

Μια άλλη 23χρονη από τη Συρία που είναι μόνη της με τα τρία της παιδιά αναφέρει ότι δεν μπορεί να πάει στην τουαλέτα τη νύχτα γιατί βρίσκονται πολλοί μεθυσμένοι άνδρες έξω από τις τουαλέτες. Μια μέρα της άρπαξαν το χέρι και την άγγιξαν στον ώμο με τρόπο που αισθάνθηκε άσχημα, όπως καταγγέλλει.

«Θα ήθελα να έχω κάποιον να με συνοδεύει μέχρι την τουαλέτα, αλλά δεν υπάρχει κανείς. Ο μεγαλύτερός μου φόβος είναι να διανύσω την απόσταση μέχρι το μπάνιο. Φοβάμαι για την ασφάλειά μου» λέει μια 36χρονη που ζει στο hotspot στο Βαθύ της Σάμου.

Παρόμοιες καταστάσεις επικρατούν και στο hotspot της Χίου. Μια 27χρονη χήρα από τη Συρία με τρία παιδιά λέει: «Η κατάσταση είναι πολύ άσχημη στα γυναικεία ντους. Τα ντους δεν έχουν κουρτίνες, αλλά δεν έχεις άλλη επιλογή. Αν είναι άλλες γυναίκες μαζί μου νιώθω άνετα».

«Δεν έχουμε ζεστό νερό στο ντους. Δεν έχουμε έναν ασφαλή χώρο ούτε
για να κάνουμε μπάνιο, ούτε για να πλύνουμε τα ρούχα μας» περιγράφει 17χρονη Αφγανή.

«Χθες έγινε μια φασαρία μεταξύ Αφγανών. Ένας από αυτούς ήρθε και με απείλησε. Μου είπε «θα έρθω πίσω τη νύχτα και θα σε βιάσω». Νιώθω ανασφάλεια. Η αστυνομία δεν παίρνει μέτρα για να μας προστατέψει» λέει μια 23χρονη από τη Συρία.

«Είναι πιο δύσκολο από ό,τι σκεφτόμασταν. Τα παιδιά μου φοβούνται κάθε μέρα. Δεν υπάρχει ασφαλής περιοχή για τα παιδιά. Καλύτερα ήμασταν προστατευμένοι στη Συρία. Όταν οι Αφγανοί μαλώνουν, κανείς δεν κάνει τίποτα. Οι τρύπες στον τοίχο είναι από τις επιθέσεις των Αφγανών. Συμβαίνουν τις νύχτες ενώ κοιμόμαστε και είναι τρομακτικό. Δεν μπορούμε να κοιμηθούμε. Η γυναίκα μου κοιμάται με ένα μαχαίρι στο χέρι. Οι άνδρες συνοδεύουμε τις γυναίκες μας στο μπάνιο κυρίως τη νύχτα. Ένα αγόρι από το Αφγανιστάν είπε στην 14χρονη κόρη μου ότι θα την απαγάγει» είπε ένας σύρος που ζει με την οικογένειά του στο hotspot της Χίου.

Η κατάσταση είναι ακόμη πιο δύσκολη για τους πρόσφυγες που αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας, καθώς η περίθαλψή τους είναι ελλιπέστατη, όπως καταγγέλλουν.

«Έχω μεγάλο πρόβλημα με την ποιότητα του φαγητού. Είμαι αναγκασμένη να
τρώω ό,τι μου δίνουν αλλά είναι πολύ κακό για την υγεία μου» λέει μια γυναίκα που πάσχει από διαβήτη.

Ένας 29χρονος με κινητικά προβλήματα καταγγέλλει ότι μέρα την ημέρα η υγεία του χειροτερεύει. «Δεν νιώθω πια το πόδι μου. Μου έκλεισαν ραντεβού στο νοσοκομείο μετά από δύο μήνες. Κανένας δε νοιάζεται για το τι θα μου έχει συμβεί μετά από δυο μήνες»

«Είμαι πολύ άρρωστος. Έχει υψηλή πίεση κι όταν νευριάζω η κατάστασή μου χειροτερεύει.
Χρειάζομαι φάρμακα. Ο Ερυθρός Σταυρός με παρέπεμψε στο νοσοκομείο της
Χίου. Αλλά δεν έχω μέσο να φτάσω εκεί. Ζήτησα τη βοήθεια της αστυνομίας
και μου είπε: «Απλά βρες τρόπο». Ποτέ δεν μας βοηθούν. Ζήτησα από τον ΟΗΕ
είπαν ότι δεν μπορούν να με βοηθήσουν» καταγγέλλει 50χρονος από τη Συρία.

*Οι μαρτυρίες των προσφύγων βρίσκονται στην έκθεση του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων

Επιμέλεια: Κική Μαργαρίτη

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ