Μια μέρα με τους πρόσφυγες στο λιμάνι του Πειραιά

Κατηφορίζοντας προς την πύλη Ε2 οι σκηνές των προσφύγων παραταγμένες προς τη μέσα πλευρά του λιμανιού, είναι εμφανώς λιγότερες σε σχέση με μερικούς μήνες πριν. Παιδιά παίζουν σχοινάκι λίγο πιο πέρα και ένας μικρός μου πιάνει το χέρι και με οδηγεί προς το μέρος τους. «Είμαι από τη Συρία» λέει και σκάει ένα τεράστιο χαμόγελο.

Οι πρόσφυγες στον Πειραιά σε υποδέχονται με ένα πλατύ χαμόγελο και με μια ανοιχτή αγκαλιά, παρά τις δυσκολίες που έζησαν στη χώρα τους και που εξακολουθούν να ζουν εδώ, περιμένοντας να ανοίξουν τα σύνορα.

«Με λένε Αρμάν. Είμαι από το Πακιστάν. Είμαι εδώ δύο μήνες. Οι γονείς μου, ο αδελφός μου, η γυναίκα μου και το παιδί μου σκοτώθηκαν εκεί. Δεν έχω κανένα. Θέλω να πάω στη Γερμανία που έχω συγγενείς» λέει, δείχνοντας μου φωτογραφίες από την οικογένειά του.

Ο Αρμάν είναι ένας από τους χιλιάδες πρόσφυγες που ζουν εδώ και μήνες στο λιμάνι. Παρά τις κακουχίες που έχει περάσει το χαμόγελο δεν λείπει από τα χείλη του κι ας μου δείχνει τις πληγές που έχει στο σώμα του.

«Έχω κάνει πολλούς και καλούς φίλους εδώ» λέει και με αφήνει για να βοηθήσει στην προετοιμασία του μεσημεριανού.

Πρόκειται για μια διαδικασία στην οποία βοηθούν εθελοντές και οι ίδιοι οι πρόσφυγες. Μαγειρεύουν όλοι μαζί και στη συνέχεια βάζουν το φαγητό σε συσκευασίες μίας χρήσης για να μοιραστούν σε όλους τους πρόσφυγες στο λιμάνι. Δέχονται ευχαρίστως τη βοήθεια που τους προσφέρεις και σε εντάσσουν αμέσως στο κλίμα και στην παρέα τους.

Το μενού της Κυριακής περιλαμβάνει ρύζι με σάλτσα λαχανικών, λίγη σαλάτα και αραβική πίτα. Όλοι μαζί εθελοντές και πρόσφυγες βάζουν σε χάρτινα μπολ μίας χρήσης το φαγητό, τα στοιβάζουν σε καρότσια και σε κούτες για να τα μοιράσουν στη συνέχεια σε κάθε άτομο ξεχωριστά.

Εκείνη την ημέρα επιστρατεύτηκε και ένα μικρό φορτηγάκι όπου μετέφερε το φαγητό από την πύλη Ε2 στην πύλη Ε1 που βρίσκονται κι άλλες οικογένειες προσφύγων.

Εκείνοι κάθονται στην ουρά και περιμένουν τη σειρά τους για να πάρουν τη μερίδα τους. Άλλοτε με χαμόγελο και αστεία, κι άλλοτε με μικροεκνευρισμό και ένταση, κυρίως επειδή το φαγητό είναι λίγο και δεν επαρκεί.

Η Ρενάτα από την Τσεχία είναι οκτώ μήνες στην Ελλάδα ως εθελόντρια, έξι μήνες στη Λέσβο και δύο στον Πειραιά. «Το κράτος δεν υπάρχει πουθενά εδώ» λέει. «Εμείς οι εθελοντές τους βοηθάμε. Εγώ μένω δύο μήνες μαζί τους εδώ στο λιμάνι και έχουμε χτίσει δυνατές σχέσεις» προσθέτει. Όσοι πρόσφυγες βρίσκονταν στο σημείο που καθόμαστε, τη χαιρετούν εγκάρδια, τη φωνάζουν με το μικρό της όνομα, της ζητούν βοήθεια, της κάνουν αστεία. «Το ότι σήμερα οι άνθρωποι αυτοί μπορούν ακόμη και χαμογελούν οφείλεται σε εμάς τους εθελοντές. Που ήμαστε μαζί τους, ζούμε μαζί τους και τους βοηθάμε να απαλύνουν όσο γίνεται τον πόνο τους».

Δίπλα μας κάθεται ένας πρόσφυγας με κινητικά προβλήματα και τρώει. Μέχρι που δύο μικρά παιδιά που παίζουν δίπλα του, του ρίχνουν κάτω κατά λάθος το φαγητό του. Γύρισε προς το μέρος μας, μας κοίταξε ήρεμα και κατέβασε το κεφάλι. Λίγο αργότερα ένας από τους εθελοντές που είδε τη σκηνή του έφερε μια νέα μερίδα και εκείνος τον ευχαρίστησε θερμά.

Στην πέτρινη αποθήκη οι σκηνές είναι τόσες πολλές που υπάρχει ελάχιστος χώρος για να περάσεις. Η ατμόσφαιρα αποπνικτική και η ζέστη αφόρητη. Ένα μωρό με τεράστια εκφραστικά μάτια που μόλις ξεκινά να κάνει τα πρώτα του βήματα, κοιτάζει γύρω του, χαμογελάει και μου απλώνει το χέρι να μου δώσει το μπισκότο του.

Μια παρέα νεαρών προσφύγων έχει σχηματίσει πηγαδάκι μπροστά από το σημείο όπου είναι δεμένο το Blue Star 1, και τραγουδά αραβικά τραγούδια. Λίγο πιο πέρα κάποιοι περιμένουν να κάνουν μπάνιο.

Καθώς πέφτει το σκοτάδι, οι ρυθμοί χαλαρώνουν. Οι εθελοντές ξεκουράζονται και οι πρόσφυγες μάς προσκαλούν στις σκηνές τους για να μας κεράσουν μία μπίρα, ή για να ακούσουμε μαζί τους τραγούδια από την πατρίδα τους.

Η σημερινή ημέρα έκλεισε με ένα χαρούμενο νέο. Ένας μικρός σύρος που το τελευταίο διάστημα ζει στον Ελαιώνα, επέστρεψε στο λιμάνι για να χαιρετήσει τους φίλους του. Την επόμενη ημέρα θα έφευγε για Γερμανία, να βρει τον πατέρα του. Έζησε δύο μήνες μόνος του στο λιμάνι και μερικές εβδομάδες στη δομή του Ελαιώνα. Ένα αγόρι συγκρατημένα χαρούμενο για το ανέλπιστο θαύμα που του συνέβη. Με μία φλόγα, όμως στα μάτια, που μαρτυρά ότι σύνορα δεν υπάρχουν, παρά μόνο στο μυαλό ορισμένων ανθρώπων.

*«Borders? I have never seen one. But I have heard they exist in the minds of some people (Thor Heyerdahl)

Κική Μαργαρίτη

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ