Παρασκευή 29 Μαρτίου 2024
weather-icon 21o
Ασυνόδευτα προσφυγόπουλα: Η πιο δραματική όψη του δράματος

Ασυνόδευτα προσφυγόπουλα: Η πιο δραματική όψη του δράματος

Ανησυχητικές διαστάσεις έχει λάβει η αύξηση του αριθμού προσέλευσης ασυνόδευτων προσφυγόπουλων. Τον Ιανουάριο του 2016 πενταπλασιάστηκαν οι αφίξεις σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2015, τη στιγμή που τα αιτήματα για μια θέση στις Δομές Φιλοξενίας φαίνεται να οδηγούν σε αδιέξοδο, με τις κλίνες να μην επαρκούν. «Καμπανάκι» κινδύνου χτυπούν και οι χιλιάδες εξαφανίσεις παιδιών, ενώ θολό παραμένει το τοπίο γύρω από τον ακριβή αριθμό των ανηλίκων που έχουν πέσει θύματα trafficking.


Ανησυχητικές διαστάσεις έχει λάβει η αύξηση του αριθμού προσέλευσης ασυνόδευτων προσφυγόπουλων. Τον Ιανουάριο του 2016 πενταπλασιάστηκαν οι αφίξεις σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2015, τη στιγμή που τα αιτήματα για μια θέση στις Δομές Φιλοξενίας φαίνεται να οδηγούν σε αδιέξοδο, με τις κλίνες να μην επαρκούν. «Καμπανάκι» κινδύνου χτυπούν και οι χιλιάδες εξαφανίσεις παιδιών, ενώ θολό παραμένει το τοπίο γύρω από τον ακριβή αριθμό των ανηλίκων που έχουν πέσει θύματα trafficking.

Η Europol είχε κάνει λόγο για 10.000 εξαφανίσεις, ο συντονιστής όμως της υπηρεσίας διαχείρισης αιτημάτων στέγασης αιτούντων άσυλο και ασυνόδευτων ανηλίκων του ΕΚΚΑ, Χρήστος Δημόπουλος, σημειώνει στο in.gr ότι δεν γνωρίζουμε εάν ο αριθμός που έδωσε η Europol «είναι μεγαλύτερος ή μικρότερος στην πραγματικότητα. Δεν αποκλείεται να είναι και μεγαλύτερος».

Ανήλικοι πρόσφυγες αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τις οικογένειές τους σε εμπόλεμες ζώνες. Υπάρχουν και τα παιδιά όμως που χάνουν τους γονείς τους στη διαδρομή προς την Ευρώπη, εκεί που το ναυάγιο χωρίζει για πάντα τους ανθρώπους.

Τα περισσότερα ασυνόδευτα παιδιά ξεκίνησαν χωρίς γονείς το επίπονο ταξίδι και κατάφεραν με τη βοήθεια της οικογένειάς τους να συγκεντρώσουν χρήματα για να φύγουν. Η συγκέντρωση χρημάτων απαιτεί τον μόχθο όλης της οικογένειας που εργάζεται για να μπορέσει να εξασφαλίσει μια καλύτερη τύχη για το παιδί της, σημειώνει ο κ. Δημόπουλος, ο οποίος επισημαίνει ότι υπάρχουν και παιδιά που οφείλουν χρήματα στους διακινητές και αναγκάζονται να αναζητήσουν εργασία.

«Οι κλίνες δεν επαρκούν»

Η αύξηση της προσέλευσης των ασυνόδευτων παιδιών στην Ελλάδα είναι μεγάλη. Σύμφωνα με τον κ.Δημόπουλο, τον Ιανουάριο του 2016 καταγράφηκε αύξηση κατά 530% σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2015. Ωστόσο, το γεγονός ότι την περσινή χρονιά ο διάδρομος των Βαλκανίων ήταν ανοιχτός πιθανόν να προκάλεσε την αδυναμία καταγραφής όλων των παιδιών.

«Με κλειστά σύνορα έχουν αρχίσει και καταγράφονται και οι κλίνες δεν επαρκούν. Θα έχουμε πρόβλημα με τις κλίνες. Τα αιτήματα για ξενώνες που έχουμε δεχθεί μέχρι σήμερα είναι 900, περίπου. Πέρσι όλο το χρόνο είχαμε δεχτεί 2.248. Το να δεχτούμε 900 και να είμαστε στους πρώτους μήνες του έτους σημαίνει ότι θα υπάρξει τρομερό πρόβλημα», αναφέρει ο κ. Δημόπουλος περιγράφοντας μια κατάσταση ανησυχητική.

Το κοινωνικό ιστορικό των παιδιών αποτελεί βασικό κριτήριο για την κατάταξή τους σε δομές φιλοξενίας. Έχει σημασία εάν το παιδί έχει πέσει θύμα βιασμού ή βασανιστηρίων, αφού γίνεται μια εκτίμηση ευαλωτοτότητας και κατά προτεραιότητα τοποθετούνται στους ξενώνες. Και η ηλικία διαδραματίζει βασικό ρόλο αφού σε μια Δομή που ο μέσος όρος ηλικίας κυμαίνεται στα 14 έτη, δεν θα σταλεί ένα παιδί 17 ετών.

Εξαφανίσεις ασυνόδευτων παιδιών

Σχολιάζοντας τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Europol για εξαφανίσεις 10.000 ασυνόδευτων προσφυγόπουλων μετά την άφιξή τους στην Ευρώπη, ο κ. Δημόπουλος σημειώνει ότι δεν μπορεί να «πιστοποιηθεί ακριβώς ο αριθμός των παιδιών που έχουν πέσει θύματα trafficking. Εάν το παιδί που έχει εξαφανιστεί στην Ελλάδα είναι κάτω από 14 ετών και δεν του έχουν πάρει αποτυπώματα, τότε μπορεί να δηλωθεί εξαφανισμένο και από άλλα κράτη στην πορεία της διαδρομής, όπως από ΠΓΔΜ, Σερβία, Oυγγαρία. Είναι πιθανό όμως και να έχει περάσει το παιδί από άλλη κράτη με διαφορετικό όνομα. Δεν ξέρουμε εάν ο αριθμός που έδωσε η Europol είναι μεγαλύτερος ή μικρότερος στην πραγματικότητα. Δεν αποκλείεται να είναι και μεγαλύτερος».

Η ταυτοποίηση ανηλίκων αποτελεί ένα ακόμη αγκάθι. «Πέρσι δώσαμε στοιχεία που μιλούσαν για 2.248 ανηλίκους και η ΠΓΔΜ για 18.000. Η Σουηδία έδωσε στοιχεία για 35.000 αιτούντες άσυλο ανηλίκους. Στην Ελλάδα πολλοί ανήλικοι δήλωσαν ενήλικες για να περάσουν πιο γρήγορα τη χώρα και να αφεθούν ελεύθεροι μη πηγαίνοντας σε ξενώνα. Στη Σουηδία, από την άλλη, πολλοί ενήλικοι δήλωσαν πως είναι ανήλικοι γιατί υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες να πάρει άσυλο εκεί κανείς ως ανήλικος. Η νομοθεσία των κρατών παίζει σημαντικό ρόλο στη διαδικασία της ταυτοποίησης», επισημαίνει ο κ. Δημόπουλος.

Το 2014 είχε παρατηρηθεί πως ενήλικοι πρόσφυγες δήλωναν ανήλικοι καθώς ο νόμος Δένδια όριζε κράτηση μέχρι και 18 μήνες σε Kέντρα εάν ήταν ενήλικοι οι πρόσφυγες. Όταν όμως κατέστη ανενεργός ο νόμος οι ενήλικοι πρόσφυγες είχαν δυνατότητα να φύγουν χωρίς να κρατηθούν και να οδηγηθούν σε ξενώνα. Υπήρχαν, ακόμη, και 13χρονοι που δήλωναν 19χρονοι.

Αγωνία για το 2016

«Χρονιά με πολλές εξελίξεις» χαρακτηρίζει το 2016 ο κ. Δημόπουλος ο οποίος παρατηρεί ότι τα περισσότερα προσφυγόπουλα προέρχονται από Συρία, Αφγανιστάν και Πακιστάν. Η Ελλάδα δεν αποτελεί επιθυμητό τερματικό σταθμό, αλλά στάση. Στόχος των παιδιών είναι να φτάσουν στην Κεντρική Ευρώπη ή στις Σκανδιναβικές χώρες, με τη φτώχεια και τον κίνδυνο απώλειας της ζωής τους να τους υποδεικνύει τη λύση της φυγής.

Η ιστορία των ασυνόδευτων ανηλίκων ξεπερνά πολλές φορές τα όρια της φαντασίας γυρνώντας τον χρόνο δεκαετίες πίσω.

Οι ασθένειες που καραδοκούν

Τόσο ο πόνος της εγκατάλειψης όσο και η υγεία είναι δυο σκληρά μέτωπα με τα οποία έρχονται αντιμέτωπα τα προσφυγόπουλα. Πυρετός, αναπνευστικά προβλήματα, κρυώματα και βρογχίτιδα είναι μερικά από τα συμπτώματα που παρουσιάζουν τα παιδιά μετά το ταξίδι, επισημαίνει στο in.gr ο κ.Σοφοκλής Παναγιώτου, κοινωνικός λειτουργός από το Χαμόγελο του Παιδιού, που δραστηριοποιείται στο λιμάνι του Πειραιά. Εκεί βρίσκεται το κινητό πολυϊατρείο «Ιπποκράτης» που είναι ανοιχτό από τις 9 το πρωί ως αργά το βράδυ.

«Βλέπουμε το λιγότερο 50 παιδιά την ημέρα. Καράβια με πολλά παιδιά εξακολουθούν να έρχονται. Είμαστε στην πύλη Ε2, οι αποστάσεις όμως είναι μεγάλες για να τα καλύψουμε όλα. Αντιβιώσεις, αντιισταμινικά, κρέμες για εξανθήματα χρειαζόμαστε κατά κύριο λόγο», αναφέρει ο κ.Παναγιώτου.

Σημαντικές πρωτοβουλίες για την προστασία των ανηλίκων

«Το κάθε παιδί είναι μια ολόκληρη ιστορία», σημειώνει η Ιωάννα, εθελόντρια συνοδός ασυνόδευτων ανηλίκων της ΜΕΤΑδρασης. Θαυμάζει την ικανότητα που έχουν τα παιδιά να παραμένουν «χαμογελαστά κι αισιόδοξα παρά τις αντιξοότητες».

Μέχρι σήμερα έχουν συνοδευτεί με ασφάλεια 3.300 ασυνόδευτα παιδιά από την ομάδα συνοδών και διερμηνέων της ΜΕΤΑδρασης που τα παραλαμβάνει από τα Κέντρα Κράτησης και τα μεταφέρει στις Ανοιχτές Δομές Φιλοξενίας. Τα περισσότερα από όσα συνοδεύονται είναι έφηβοι και συνήθως αγόρια, ενώ η ομάδα διερμηνέων φροντίζει να συμβουλεύσει τα παιδιά ώστε να μην πέσουν θύματα των διακινητών.

Όπως σημειώνει στο in.gr η Μαρη-Λώρα Καποδίστρια, υπεύθυνη επικοινωνίας της ΜΕΤΑδρασης, η διαδικασία της οικογενειακής επανένωσης απαιτεί πολλούς μήνες, με τα κράτη-μέλη της ΕΕ να μην βοηθούν στην επιτάχυνση των διαδικασιών και τα παιδιά να κινδυνεύουν να οδηγηθούν σε διακινητές.

Έτσι παρέχεται εξατομικευμένη υποστήριξη στους ασυνόδευτους ανηλίκους από το Δίκτυο Επιτροπείας Ασυνόδευτων Ανηλίκων το οποίο, μέσω των 13 μελών του, έχει βοηθήσει περισσότερα από 402 παιδιά. Τα ασυνόδευτα παιδιά που υποστηρίζονται από το Δίκτυο έχουν τον «δικό τους άνθρωπο», τον οποίο μπορούν να καλέσουν οποιαδήποτε ώρα τον έχουν ανάγκη. Τα μέλη του Δικτύου αναλαμβάνουν εξουσιοδοτήσεις από τους Εισαγγελείς Ανηλίκων και Πρωτοδικών του σημείου στο οποίο βρίσκονται οι ανήλικοι, σχετικά με το άσυλο και την οικογενειακή τους επανένωση, την ιατροφαρμακευτική τους περίθαλψη, την εκπαίδευση και την ψυχοκοινωνική τους υποστήριξη, κ.α.

Στις πρωτοβουλίες της ΜΕΤΑδρασης εντάσσεται και η δημιουργία Μεταβατικών Δομών Φιλοξενίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων. Η Δομή στη Λέσβο λειτουργεί από το τέλος του 2015, και έχει φιλοξενήσει πάνω από 70 παιδιά. Μέσα στον Μάρτιο θα ανοίξει τις πόρτες της η Μεταβατική Δομή Φιλοξενίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων της ΜΕΤΑδρασης στη Σάμο, ενώ σύντομα θα ακολουθήσει και η Δομή στη Χίο. Ονομάζονται μεταβατικές δομές φιλοξενίας γιατί έχουν δημιουργηθεί για να φιλοξενήσουν τα παιδιά μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία της καταγραφής και των ιατρικών τους εξετάσεων.

Κύριος στόχος είναι να μην οδηγούνται οι ανήλικοι σε συνθήκες κράτησης ή να αφήνονται στα χέρια όποιου παρουσιάζεται ως συγγενής, λόγω έλλειψης κατάλληλων δομών φιλοξενίας. Αφού ολοκληρωθούν οι διαδικασίες και με τη βοήθεια συνοδών, τα παιδιά μεταφέρονται σε μια μόνιμη δομή φιλοξενίας.

Η ΜΕΤΑδραση φροντίζει, ακόμη, μέσα από το πρόγραμμα «Ένα Σπίτι για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα», να παράσχει νομική στήριξη στα ασυνόδευτα παιδιά και προσωρινή φιλοξενία σε οικογένειες που κατά προτεραιότητα προέρχονται από αντίστοιχο πολιτισμικό περιβάλλον.

Στο πλαίσιο της δράσης, από τον Ιούνιο του 2015, τρεις δικηγόροι στη Χίο, τη Σάμο και τη Λέσβο παρέχουν ενημέρωση και νομική στήριξη σε ασυνόδευτα παιδιά που φτάνουν στη χώρα, ενώ μέχρι σήμερα έχουν βοηθήσει περισσότερα από 650 παιδιά.

Στο μητρώο της ΜΕΤΑδρασης έχουν ήδη ενταχθεί πάνω από 20 οικογένειες, οι περισσότερες των οποίων είναι ομόγλωσσες με τα παιδιά (αραβόφωνες, φαρσόφωνες κ.α.), ενώ άλλες 20 έχουν ξεκινήσει τις διαδικασίες συγκέντρωσης δικαιολογητικών προκειμένου να φιλοξενήσουν ασυνόδευτα παιδιά.

Η τοποθέτηση ανηλίκων σε οικογένειες ξεκίνησε τον Φεβρουάριο και ήδη τέσσερα παιδιά έχουν βρει οικογενειακή θαλπωρή.

Η διαδικασία της αξιολόγησης και της ενημέρωσης των οικογενειών δεν είναι απλή, απαιτεί χρόνο, καθώς είναι σημαντικό να ταιριάζει η οικογένεια με την προσωπικότητα του παιδιού. Πρόκληση αποτελεί για τον κοινωνικό λειτουργό το να καταφέρει να μην διαταραχθεί η ισορροπία της οικογένειας και το παιδί να μπορέσει να αισθανθεί μέλος της.

Κατά τη διάρκεια της φιλοξενίας τους σε μια οικογένεια, τα παιδιά έχουν την υποστήριξη μέλους του Δικτύου Επιτροπείας Ασυνόδευτων Ανηλίκων. Υπάρχει, ακόμη, παρακολούθηση από ψυχολόγο ο οποίος μπορεί να υποστηρίξει και το παιδί και την οικογένεια.

Τραγικές ιστορίες

Οι ιστορίες των ασυνόδευτων ανηλίκων πολλές. Ορισμένες τραγικές, και άλλες ενθαρρυντικές.
Δύο αδέρφια από τη Συρία, 4 και 9 ετών, βρέθηκαν μόνα τους στη Λέσβο. Μέλος του Δικτύου Επιτροπείας Ασυνόδευτων Ανηλίκων τα ανέλαβε όταν εντοπίστηκαν στη Σκάλα Συκαμιάς, και φιλοξενήθηκαν στη Μεταβατική Δομή Φιλοξενίας της ΜΕΤΑδρασης. Η ελπίδα έφυγε για να ζωγραφιστεί και πάλι στο πρόσωπό τους όταν μετά από λίγο καιρό εντοπίστηκε η μητέρα τους , η οικογένεια επανενώθηκε και το ταξίδι συνεχίστηκε.

Σε διαφορετική γραμμή πλεύσης η ιστορία ενός 14χρονου κοριτσιού από το Ιράκ. Λίγο πριν εκπνεύσει το 2015 ομάδα συνοδείας ασυνόδευτων ανηλίκων της ΜΕΤΑδρασης συνόδευσε την ανήλικη προς δομή φιλοξενίας. Η θλίψη δεν μπορούσε να σβηστεί από την έκφρασή της. Δεν μπορούσε να αφήσει πίσω της το δράμα του ναυαγίου και τον μοιραίο χαμό της οικογένειάς της στα κύματα της θάλασσας. Κατάματα αντίκρισε την τραγωδία όταν χρειάστηκε να αναγνωρίσει δύο από τα μέλη της οικογένειάς της που βρέθηκαν νεκρά. Μετά το περιστατικό, η θάλασσα τής καλλιεργούσε αισθήματα αποστροφής και φόβου. Δεν σταματούσε όμως να την κοιτά και να ελπίζει. Να ελπίζει πως θα βρει έναν κοντινό συγγενή της σε κάποια χώρα της Ευρώπης.

Σπαρακτική και η ιστορία ενός μικρού αγοριού από το Αφγανιστάν που μένει στη Μεταβατική Δομή Φιλοξενίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων της ΜΕΤΑδρασης στη Λέσβο και την ημέρα που εγκατέλειψε την πατρίδα του αποτύπωσε τον ανηλεή χαρακτήρα του ξεριζωμού σε μια ζωγραφιά. Σε μια ζωγραφιά όπου ακόμα και ο ήλιος έκλαιγε.


Ελισάβετ Σταμοπούλου

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ

Sports in

Νέα ήττα για Μπακς - Συνεχίζει ασταμάτητος και… μόνος ο Αντετοκούνμπο (107-100)

Οι Μπακς ηττήθηκαν από τους Πέλικανς (107-100) και πλέον πιέζονται έντονα από Νικς και Καβαλίερς για τη δεύτερη θέση στην Ανατολή.

Ακολουθήστε το in.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

in.gr | Ταυτότητα

Διαχειριστής - Διευθυντής: Λευτέρης Θ. Χαραλαμπόπουλος

Διευθύντρια Σύνταξης: Αργυρώ Τσατσούλη

Ιδιοκτησία - Δικαιούχος domain name: ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ ΜΜΕ Α.Ε.

Νόμιμος Εκπρόσωπος: Ιωάννης Βρέντζος

Έδρα - Γραφεία: Λεωφόρος Συγγρού αρ 340, Καλλιθέα, ΤΚ 17673

ΑΦΜ: 800745939, ΔΟΥ: ΦΑΕ ΠΕΙΡΑΙΑ

Ηλεκτρονική διεύθυνση Επικοινωνίας: in@alteregomedia.org, Τηλ. Επικοινωνίας: 2107547007

Παρασκευή 29 Μαρτίου 2024