Αποκαλυπτήρια για το πυρηνικό Ισραήλ από έναν πρώην «προδότη»

Μία συνέντευξη με τον Μορντεχάι Βανούνου, τον ισραηλινό τεχνικό που τόλμησε να αποκαλύψει τα πυρηνικά μυστικά του Ισραήλ και το πλήρωσε με 18 χρόνια από τη ζωή του στη φυλακή, δεν θα μπορούσε να είναι κάτι λιγότερο από συναρπαστική.

Η πραγματική είδηση ωστόσο – ίσως πολύ πιο σημαντική και από όσα αποκάλυψε ο Βανούνου στο Κανάλι 2 του Ισραήλ – είναι ότι του δόθηκε από τις υπηρεσίες ασφαλείας το πράσινο φως να μιλήσει ανοιχτά, φέρνοντας το Ισραήλ πιο κοντά στη δημόσια παραδοχή για την ύπαρξη του πυρηνικού του οπλοστασίου μετά τη συμφωνία Δύσης και Τεχεράνης για τα πυρηνικά του Ιράν.

Ο Βανούνου επανέλαβε αυτό που έλεγε από την πρώτη στιγμή που κατηγορήθηκε για προδοσία, επειδή έφερε στο φως απτές αποδείξεις για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ισραήλ. «Έκανα ό,τι έκανα γιατί πίστευα ότι ήταν σωστό ο κόσμος να ξέρει για τους πυρηνικούς κινδύνους», δήλωσε κατά τη διάρκεια της συνέντευξης, την Παρασκευή.

Ο ρόλος του ολοκληρώθηκε τη μέρα που οι Sunday Times του Λονδίνου, το 1986, δημοσίευσαν το στόρι, μαζί με δεκάδες φωτογραφίες από το πυρηνικό εργοστάσιο στην Ντιμόνα, τις οποίες είχε τραβήξει ο ίδιος όταν εργαζόταν εκεί. «Τελείωσα με αυτήν την ιστορία. Πλέον δεν έχω μυστικά», υποστηρίζει.

Γεννημένος το 1954 στο Μαρακές από θρήσκους εβραίους γονείς, ο Βανούνου μετακόμισε με την οικογένειά του μόνιμα στο Ισραήλ το 1963, έπειτα από μία έξαρση του αντισημιτικού αισθήματος στο Μαρόκο. Υπηρέτησε στον ισραηλινό στρατό στον πόλεμο του 1973 και τρία χρόνια αργότερα, έπειτα από αυστηρούς ελέγχους, προσελήφθη ως τεχνικός στο μυστικό πυρηνικό εργοστάσιο στην Ντιμόνα, όπου το Ισραήλ κατασκεύαζε πυρηνικά όπλα – τουλάχιστον 100 πυρηνικές κεφαλές, όπως συμπέραναν αργότερα οι ειδικοί από τις φωτογραφίες που είχε τραβήξει ο Βανούνου.

Στο εργοστάσιο της Ντιμόνα, ο Βανούνου εργάστηκε επί εννέα συναπτά έτη. Όταν έμαθε ότι πρόκειται να απολυθεί, αποκαλύπτει στη συνέντευξη, άρχισε να παίρνει μαζί του μία φωτογραφική μηχανή. Συνολικά, τράβηξε δύο φιλμ – περίπου 58 φωτογραφίες. Κανείς δεν πονηρεύτηκε για το τι είχε σκοπό να κάνει: αφενός ήταν μία πολύ οικεία πλέον φυσιογνωμία μέσα στο εργοστάσιο και αφετέρου πάντα κουβαλούσε μαζί του ένα σακίδιο πλάτης με τα πανεπιστημιακά εγχειρίδια.

Του πήρε μήνες έως ότου εμφανίσει τα φιλμ. Μετά την απόλυσή του, τα πήρε μαζί του στην Ταϊλάνδη, στο Νεπάλ, στην Αυστραλία, έως ότου τελικά τα εμφάνισε στο Σίδνεϊ. «Ήταν ένα ρίσκο μήπως καταστραφούν τα φιλμ», υποστηρίζει. Αυτό που αρνείται κατηγορηματικά είναι ότι αποφάσισε να εκθέσει τα πυρηνικά του Ισραήλ από εκδίκηση για την απόλυσή του. Αρνείται επίσης ότι πήρε χρήματα από τους Sunday Times ή από άλλον για να το κάνει. Ο επί μακρόν δικηγόρος του Αβιγκντορ Φέλντμαν, επισημαίνει ο Βανούνου, εργάζεται για λογαριασμό του δωρεάν.

Το βέβαιο είναι πως έως εκείνο το δημοσίευμα, το Ισραήλ ουδέποτε είχε αναγνωρίσει ότι διαθέτει πυρηνικό οπλοστάσιο. Απεναντίας, καλλιεργούσε μία πολιτική «πυρηνικής αβεβαιότητας», ενώ δεσμευόταν ότι δεν θα είναι η πρώτη χώρα που θα κάνει χρήση πυρηνικών όπλων στη Μέση Ανατολή.

Ο Βανούνου εξέθεσε τα πυρηνικά μυστικά της χώρας και έπρεπε να τιμωρηθεί. Ο ίδιος υπογραμμίζει ότι η τιμωρία του – 18 χρόνια στη φυλακή, εκ των οποίων τα 11 στην απομόνωση – ήταν άδικη 100%. Αυτό που πλήρωσε, κατά τη δική του άποψη, ήταν ότι έπληξε τη φήμη των μυστικών υπηρεσιών Σιν Μπετ. «Στράφηκα εναντίον της Σιν Μπετ, της Μοσάντ, του Στρατού», τόνισε στο κανάλι 2.

Ο Βανούνου μίλησε για όλους και για όλα: πώς βρέθηκε από το Λονδίνο στη Ρώμη, όπου και συνελήφθη, αλλά και για τη «Σίντι», την εκθαμβωτική πράκτορα Σέριλ Μπεντόβ που κάθε άνδρας θα έπεφτε στα δίχτυα της – «και εσύ το ίδιο», όπως χαρακτηριστικά είπε στον δημοσιογράφο Ντάνι Κουσμάρο.

Κατά τα λεγόμενά του, εκείνος βρήκε τη «Σίντι» – και όχι το αντίθετο – σε έναν δρόμο του Λονδίνου. Δεν του πέρασε ούτε για μια στιγμή από το μυαλό ότι ήταν πράκτορας, έως ότου ξύπνησε ναρκωμένος σε ένα πλοίο με προορισμό το Ισραήλ. Ήταν δική της ιδέα να φύγουν από το Λονδίνο και να πάνε στην Ιταλία, όπου πράκτορες της Μοσάντ εισέβαλαν στο διαμέρισμά τους και τον κράτησαν αλυσοδεμένο σε ένα κρεβάτι για επτά ημέρες. Ακόμη και στην Ιταλία, υποστηρίζει, πίστευε ότι η «Σίντι ήταν επίσης θύμα».

Το μείζον ερώτημα ωστόσο είναι τι μεσολάβησε από την άκρα μυστικότητα και τη φίμωση του «προδότη» Βανούνου έως την πλήρη απελευθέρωσή του, προκειμένου να μιλήσει για τους «κινδύνους της πυριτιδαποθήκης της Ντιμόνα». Η χρονική στιγμή, δεν είναι τυχαία, σχολιάζουν οι Times του Ισραήλ.

Η συνέντευξη προβλήθηκε έπειτα από την ιστορική συμφωνία της Δύσης με την Τεχεράνη για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, «ένα ιστορικό λάθος» όπως το χαρακτηρίζει ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου και το οποίο πρόσφατα ενέκρινε και το αμερικανικό Κογκρέσο. Έκτοτε, ο Νετανιάχου έχει διαμηνύσει σε όλους τους τόνους ότι, εάν χρειαστεί, το Ιράν θα δράσει έστω και μόνο του, προκειμένου να διασφαλίσει ότι το Ιράν δεν θα αποκτήσει πυρηνικά όπλα.

Πριν από δύο εβδομάδες, δόθηκαν επίσης στη δημοσιότητα μαγνητοφωνημένες συνομιλίες, στις οποίες ο πρώην υπουργός Άμυνας του Ισραήλ Εχούντ Μπαράκ περιγράφει τουλάχιστον τρεις φορές – το 2010, το 2011 και το 2012 – κατά τις οποίες το Ισραήλ φέρεται πως ήρθε πολύ κοντά στο να επιτεθεί σε πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν.

Επιμέλεια: Μάρω Βακαλοπούλου

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ