«Watch the Med»: Διεθνές δίκτυο βοήθειας σε πρόσφυγες που κινδυνεύουν

Στη μια πλευρά της τηλεφωνικής γραμμής βρίσκεται μια ταραγμένη γυναίκα που έχει βγει στην παραλία ελληνικού νησιού, χωρίς νερό ή τρόφιμα. Στην άλλη ο Ατέμ Γεριμπί, ακτιβιστής ο οποίος απαντάει στο τηλεφώνημά της από το Στρασβούργο, στην ανατολική Γαλλία.

Σήμερα αυτός έχει βάρδια στην τηλεφωνική γραμμή του δικτύου βοήθειας των μεταναστών και των προσφύγων στην Μεσόγειο «Watch the Med» (Παρατηρητήριο της Μεσογείου).

Το 2012 ακτιβιστές και ερευνητές έστησαν το διεθνές αυτό δίκτυο το οποίο δέχεται τηλεφωνήματα από μετανάστες και πρόσφυγες που βρίσκονται σε κίνδυνο και προσανατολίζει τις έρευνες για τον εντοπισμό τους.

Όπως ο Ατέμ Γεριμπί, περίπου εκατό άνθρωποι στη Γερμανία, τη Γαλλία, τη Βρετανία, τις ΗΠΑ, το Μαρόκο, αλλά και στην Τυνησία συνδέονται μέσω Διαδικτύου για να απαντούν στις τηλεφωνικές κλήσεις των μεταναστών και των προσφύγων 24 ώρες το 24ωρο.

«Όλα γίνονται μέσω Ίντερνετ. Ο καθένας μας είναι διαθέσιμος για μερικές ώρες και προγραμματίζει τον χρόνο κατά τον οποίο θα απασχοληθεί μια εβδομάδα εκ των προτέρων» διευκρίνισε η Μάριον Νάπολι, η οποία προσφέρει τις υπηρεσίες της από την Ιταλία, όπου διευθύνει και ένα κέντρο υποδοχής προσφύγων.

Κάρτες με την γραμμή +33486517161 διανέμονται στις χώρες από τις οποίες αναχωρούν οι μετανάστες και οι πρόσφυγες για το ταξίδι τους μέσω θαλάσσης για την Ευρώπη, αλλά και σε κύρια μεθοριακά περάσματα όπως αυτό στο Καλαί, στη βόρεια Γαλλία, από όπου πολλοί πρόσφυγες και μετανάστες επιδιώκουν να περάσουν στη Βρετανία. Ένας άλλος τρόπος διάδοσης του αριθμού της οργάνωσης αυτής είναι στόμα με στόμα μεταξύ των μεταναστών.

Οι ακτιβιστές στο Στρασβούργο, μέλη της Ένωσης της Γαλλίας Εργαζομένων από το Μάγρεμπ (ATMF), καλύπτουν συνήθως τρεις με τέσσερις βάρδιες μηνιαίως για το Watch The Med, αλλά ο Ατέμ Γεριμπί δήλωσε ότι καλύπτει λίγες περισσότερες, κυρίως κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού που συνιστά την περίοδο αιχμής στις αφίξεις προσφύγων.

Η γυναίκα που τηλεφώνησε στον Ατέμ Γεριμπί μιλάει πολύ γρήγορα, στα αραβικά. Λέει ότι βρίσκεται σε ένα απομονωμένο νησάκι, μαζί με πολλές εκατοντάδες άλλους πρόσφυγες. Όπως σε κάθε τηλεφώνημα, ο άνθρωπος που απαντά σημειώνει όσον το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες, από τη θέση των προσφύγων ως τον αριθμό αυτών που αφορά η κλήση αυτή.

Στο πλευρό του Γεριμπί βρίσκεται ο Παύλος Αντωνιάδης, Έλληνας ερευνητής της μουσικολογίας στο Πανεπιστήμιο του Στρασβούργου, ο οποίος παίρνει την σκυτάλη, τηλεφωνώντας στην ελληνική ακτοφυλακή και την αστυνομία για να επιταχύνουν τη διάσωση των προσφύγων.

«Ο μηχανισμός αυτός μπορεί να επιτρέψει να σωθούν ζωές» εξηγεί ο Παύλος Αντωνιάδης.

Σύμφωνα με τον ίδιο, «η κοινωνία των πολιτών έχει έναν ρόλο που μπορεί να παίξει, δείχνοντας ότι παρακολουθείται ο τρόπος με τον οποίο οι αρχές εκπληρώνουν τα καθήκοντά τους».

Την ώρα που ο Π.Αντωνιάδης επιχειρεί να πείσει τις ελληνικές αρχές για τον επείγοντα χαρακτήρα μίας επέμβασης, ο Ατέμ Γεριμπί συνεχίζει να παρακολουθεί άλλες καταστάσεις κρίσης.

«Στην πρώτη τηλεφωνική κλήση που είχα λάβει, δεν είχα θέση GPS, αλλά ο κύριος [με τον οποίο μίλησα] μου έστειλε μια φωτογραφία» εξηγεί, δείχνοντας μια φωτογραφία που εικόνιζε άνδρες, γυναίκες και παιδιά να βρίσκονται στοιβαγμένοι στη γέφυρα ενός πλοίου. «Ένα άλλο μέλος του δικτύου, στην Τύνιδα, έκανε μια προσομοίωση για να εντοπίσει πού βρισκόταν το πλοίο αυτό» ανέφερε..

«Αποτελούμε ένα κίνημα πολιτών» υπογραμμίζει. «Ως ευρωπαίοι πολίτες, έχουμε το δικαίωμα να παρατηρούμε και να ασκούμε κριτική στην Frontex», την ευρωπαϊκή υπηρεσία που είναι αρμόδια για τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ.

Μερικές φορές η Watch The Med ενημερώνεται με έμμεσο τρόπο: ο ιερέας από την Ερυθραία Μούσι Ζεράι, ο τηλεφωνικός αριθμός του οποίου κυκλοφορεί επίσης πολύ μεταξύ των προσφύγων και των μεταναστών, καλεί ο ίδιος το δίκτυο για να ενημερώσει για τηλεφωνικές κλήσεις που δέχθηκε από πρόσφυγες που κινδυνεύουν.

Πέραν της τηλεφωνικής του δράσης, το δίκτυο ασχολείται και με την χαρτογράφηση των παραβιάσεων των δικαιωμάτων των προσφύγων και των μεταναστών στη θάλασσα. Οι ιδρυτές του το προσδιορίζουν ως «μια αίθουσα συμμετοχικού απευθείας θαλάσσιου ελέγχου», σκοπός της οποίας είναι «να συμβάλει ώστε να σταματήσουν οι θάνατοι μεταναστών και προσφύγων στη θάλασσα και να προωθηθεί ένα άλλο όραμα για τη Μεσόγειο».

Περισσότεροι από 365.000 πρόσφυγες και μετανάστες έχουν διασχίσει την Μεσόγειο από τον Ιανουάριο και περισσότεροι από 2.700 έχουν πεθάνει στο ταξίδι αυτό, σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε την Παρασκευή στη δημοσιότητα ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ,ΑΠΕ/Γαλλικό