Γκάρι Ουέμπ: Η δικαίωση ενός «παρία» της δημοσιογραφίας

Πρόκειται για μία από τις «μαύρες» σελίδες της αμερικανικής δημοσιογραφίας.

Το 1996, ο ρεπόρτερ της San Jose Mercury News Γκάρι Ουέμπ έγραψε σε άρθρο του ότι η CIA έκανε τα «στραβά μάτια» την ώρα που σύμμαχοί της λαθρέμποροι ναρκωτικών στη Νικαράγουα χρηματοδοτούσαν τον αγώνα κατά των Σαντινίστας.

Ο δημοσιογράφος δεν γνώριζε τότε ότι σχεδόν ολόκληρος ο δημοσιογραφικός κόσμος των ΗΠΑ θα στρεφόταν εναντίον του.

Δεκαοκτώ χρόνια μετά, η ιστορία επανέρχεται στο προσκήνιο και ο Γκάρι Ουέμπ «δικαιώνεται» και μάλιστα μέσω Χόλιγουντ: η ταινία Ο Αγγελιοφόρος Πρέπει Να Πεθάνει αφηγείται την ιστορία του δημοσιογράφου και το πώς οι μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ, τα ΜΜΕ, αλλά και η ίδια η εφημερίδα του στράφηκαν εναντίον του.

Αν και πολλοί συμφωνούν ότι το «Dark Alliance» -το άρθρο που ο Ουέμπ δημοσίευσε σε τρεις συνέχειες- περιείχε υπερβολές, δεν αμφισβητείται πλέον ότι ο δημοσιογράφος είχε δίκιο: οι μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ φέρεται να γνώριζαν ή θα έπρεπε να γνωρίζουν ότι ο πόλεμος στην Νικαράγουα χρηματοδοτήθηκε από την πώληση ναρκωτικών στις ΗΠΑ.

Los Angeles Times, Washington Post και New York Times έκαναν «φύλλο και φτερό» το κείμενο του Ουέμπ, του επιτέθηκαν για ισχυρισμούς που δεν έκανε ποτέ, αγνόησαν τα στοιχεία και σχολίασαν ειρωνικά ισχυρισμούς που αποδείχθηκαν αληθινοί.

Αντί να προσπαθήσουν να βρουν την αλήθεια στα λεγόμενά του, δημοσιογράφοι έσπευσαν να κάνουν «φύλλο και φτερό» το άρθρο του, αναζητώντας ανακρίβειες και απαξιώνοντας τον ρεπόρτερ.

Οι εφημερίδες έσπευσαν να επιτεθούν στον Ουέμπ για έναν ισχυρισμό που δεν έκανε ποτέ: ότι η CIA ηθελημένα εξαπέλυσε την «επιδημία κρακ» στους Αφροαμερικανούς. Όπως ήταν φυσικό, η συζήτηση που προκάλεσε αυτός ο μη-ισχυρισμός, είχε ως αποτέλεσμα να αγνοηθούν τα υπόλοιπα σημεία του άρθρου.

Στο «Dark Alliance» ο Γκάρι Ουέμπ έκανε τη σύνδεση ανάμεσα σε δύο υποστηρικτές των ανταρτών Κόντρα και προμηθευτές ναρκωτικών ουσιών -τους Ντανίλο Μπλαντόν και Νόργουιν Μενέσες- και τον μεγαλύτερο έμπορο ναρκωτικών στις ΗΠΑ, τον Ρίκι Ρος.

Πλέον θεωρείται βέβαιο ότι μεγάλο μερίδιο ευθύνης βαραίνει τους εκδότες του Ουέμπ. Ανάμεσα στα άλλα επέλεξαν για να παρουσιάσουν το άρθρο με μία εικόνα που θα έμενε στην ιστορία. Πρόκειται για δύο φωτογραφίες επάλληλα τοποθετημένες: εκείνη ενός άνδρα που καπνίζει κρακ και το σήμα της CIA.

Όταν η πλειοψηφία των μέσων ενημέρωσης στράφηκε εναντίον του Ουέμπ, η San Jose Mercury News έσπευσε να δημοσιεύσει επιστολή, τηρώντας αποστάσεις από το «Dark Alliance».

«Αισθάνομαι ότι δεν είχαμε στοιχεία ότι ανώτεροι αξιωματούχοι της CIA γνώριζαν για τη σχέση» ανάμεσα σε λαθρέμπορους ναρκωτικών και στους αντάρτες στη Νικαράγουα, έγραφε τότε ο εκδότης.

«Ολόκληρα αεροπλάνα γεμάτα όπλα στέλνονταν νότια από τις ΗΠΑ και όλοι γνωρίζουν ότι τα αεροπλάνα αυτά δεν επέστρεφαν άδεια, αλλά η CIA βεβαιώθηκε ότι δεν θα γνώριζε τι υπήρχε σε αυτά τα αεροσκάφη» λέει ο Πίτερ Λάντεσμαν, δημοσιογράφος-ερευνητής που έγραψε το σενάριο της ταινίας Ο Αγγελιοφόρος Πρέπει να Πεθάνει.

«Αντί να κυνηγήσουν αυτή (την είδηση), κυνήγησαν τον Ουέμπ, ο οποίος δεν γνώριζε πραγματικά πού είχε μπλεχτεί ή που βρισκόταν. Αυτό που μου προκάλεσε μεγαλύτερη αίσθηση γράφοντας το σενάριο ήταν το πόσο εύκολο ήταν να καταστραφεί ο Γκάρι Ουέμπ» προσθέτει ο Λάντεσμαν.

«Όταν ο συνεργάτης μου και συμπαραγωγός, Ντον Χάντφιλντ, μου ανακοίνωσε την ιστορία, ένιωσα την ανάγκη να ερμηνεύσω τον Γκάρι. Έτσι, άρχισα να παίρνω τηλέφωνα και να ζητάω βοήθεια από όλους για να διασφαλίσω ότι η ταινία θα πραγματοποιηθεί. Η ιστορία του Γκάρι έπρεπε να ειπωθεί» λέει ο πρωταγωνιστής της ταινίας Τζέρεμι Ρένερ, ο οποίος ερμηνεύει τον Ουέμπ.

Ο δημοσιογράφος «εξορίστηκε» σε κάποια επαρχιακά γραφεία της εφημερίδας και λίγο αργότερα παραιτήθηκε, κατηγορώντας τη διοίκηση της San Jose Mercury News για δειλία.

Δεν κατάφερε να βρει δουλειά ξανά ως δημοσιογράφος και έχοντας περάσει ένα επώδυνο διαζύγιο, αυτοκτόνησε το 2004.

Έχοντας έρθει αντιμέτωπος με την οργή της αφροαμερικανικής κοινότητας -την οποία έπληττε η «επιδημία του κρακ» και υπό το βάρος των αποκαλύψεων του Ουέμπ-, ο Φρέντερικ Χιτς γενικός επιθεωρητής της CIA, κατέθεσε το 1998 στην Επιτροπή Πληροφοριών της Βουλής των Αντιπροσώπων, αποκαλύπτοντας ότι η CIA ήταν όντως παρατηρητής -ή κάτι χειρότερο- στον πόλεμο τον ναρκωτικών.

«Υπάρχουν περιπτώσεις που η CIA δεν έκοψε τους δεσμούς -με γρήγορο ή συνεπή ρυθμό- με άτομα που στήριζαν τους αντάρτες Κόντρα, οι οποίοι φέρεται να συμμετείχαν σε δραστηριότητα λαθρεμπορίου ναρκωτικών ή (η CIA) δεν έλαβε δράση για να αντιμετωπίσει τους ισχυρισμούς» ανέφερε ο Φρέντερικ Χιτς στην κατάθεσή του.

Ακόμα και τότε κάποια από τα μεγάλα μέσα ενημέρωσης αγνόησαν την παραδοχή.

Χρειάστηκαν πολλά χρόνια μέχρι οι μεγάλοι δημοσιογραφικοί οργανισμοί να παραδεχτούν το σφάλμα τους και να πουν ότι η αποκαθήλωση του Ουέμπ δεν ήταν μόνο μη δικαιολογημένη, αλλά και επαίσχυντη.

Αντίθετα με τις πρόσφατες περιπτώσεις δημοσιογράφων που κατασκεύασαν τις ιστορίες και τις πηγές τους (όπως για παράδειγμα ο Τζέισον Μπλερ των New York Times), η «σκοτεινή συμμαχία» του Ουέμπ ήταν πραγματική.

* Η ταινία «Ο Αγγελιοφόρος πρέπει να πεθάνει» θα βγει στις αίθουσες την Πέμπτη 13 Νοεμβρίου.

Αγγελική Στελλάκη

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ