ΥΠΟΙΚ: Πλήρης συμφωνία στο Eurogroup, 3,5 δισ. στην αγορά, σαφή μέτρα για χρέος

Στο Eurogroup επιτεύχθηκε «πλήρης συμφωνία», δηλαδή έκλεισε η αξιολόγηση, από τη δόση 3,5 δισ. ευρώ θα «πέσουν» ως τον Οκτώβριο στην αγορά, ενώ ρυθμίζεται άμεσα το θέμα του χρέους, τονίζουν πηγές του υπουργείου Οικονομικών, αξιολογώντας και αναλύοντας τις αποφάσεις του Eurogroup και τις επιπτώσεις τους στην οικονομία.

Ο σαφής οδικός χάρτης για το χρέος, που «το σημαντικότερο», όπως τονίζει το υπουργείο, αρχίζει και τελειώνει εντός του προγράμματος χωρίς να παρατείνει την αβεβαιότητα για μετά, θα εξομαλύνει τις συνθήκες ρευστότητας στην οικονομία, άρει την αβεβαιότητα, και επιταχύνει την έξοδο στις αγορές, αναφέρουν μεταξύ άλλων.

Ο απολογισμός του Eurogroup είναι πολύ θετικός τονίζει σε όλους τους τόνους η κυβέρνηση, τη στιγμή που η αντιπολίτευση υποβαθμίζει τα κέρδη (που σαφώς υπάρχουν) και υπερθεματίζει για το «αντίτιμο» (ήτοι σκληρά μέτρα) για αυτές τις «υποσχέσεις» -όπως λέει- για το χρέος.

Είναι η πρώτη φορά που το ελληνικό χρέος τίθεται σοβαρά στο τραπέζι του Eurogroup και πρόκειται για την πιο συγκεκριμένη μέχρι σήμερα προσφορά που έχει λάβει η Ελλάδα για την ελάφρυνση του χρέους της, αναγνωρίζουν οι αναλυτές. Ωστόσο, προσθέτουν, αναμφιβόλως το τίμημα, τα μέτρα -πολλά από τα οποία ζητήθηκαν εκβιαστικά, προκειμένου να υπάρξει συμφωνία για το χρέος- είναι σκληρά και πολλά. Σαφώς πρόκειται για μια δύσκολα υλοποιήσιμη συμφωνία με αυστηρούς όρους και προϋποθέσεις.

Ακόμη και χθες κατά τη διάρκεια του Eurogroup ζητήθηκαν από την Αθήνα «συμπληρώματα» στα προαπαιτούμενα, η σημασία των οποίων -όσο και αν προσπαθούν να υποβιβάσουν τόσο η ελληνική όσο και η ευρωπαϊκή πλευρά- ούτε αμελητέα είναι, ούτε αποκλείεται να προκαλέσουν νέες ενδοκυβερνητικές τριβές.

Όπως αναφέρεται στο ανακοινωθέν, «το Eurogroup έδωσε εντολή στο EWG να επιβεβαιώσει τις επόμενες ημέρες την πλήρη εφαρμογή όλων των προαπαιτούμενων και ειδικότερα τις διορθώσεις στη νομοθεσία για το άνοιγμα της αγοράς πώλησης δανείων, της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης, αλλά και την ολοκλήρωση όλων των προαπαιτούμενων από το μέτωπο των αποκρατικοποιήσεων».

Όπως εξηγούσαν γνωρίζοντες οι εκκρεμότητες στο Ασφαλιστικό αφορούν το θέμα του ΕΚΑΣ (πιθανότερη λύση θεωρείται ο επανακαθορισμός των κριτηρίων ώστε να περιοριστεί περισσότερο και γρηγορότερα ο αριθμός των δικαιούχων μέχρι την κατάργησή του), στα κόκκινα δάνεια οι δανειστές ζητούν να προβλεφθεί και η δυνατότητα πώλησης δανείων που έχουν δοθεί με εγγύηση του Δημοσίου και έχουν γίνει κόκκινα, ενώ σε ό,τι αφορά τις αποκρατικοποιήσεις, σε πρώτη φάση τουλάχιστον για την εκταμίευση της πρώτης υποδόσης των 7,5 δισ. ευρώ, στο επίκεντρο τίθενται το Ελληνικό και η Εγνατία Οδός.

Πληροφορίες αναφέρουν ότι την ύστατη στιγμή αποσύρθηκε η πρόβλεψη για κατάργηση του Ταμείου Κοινωνικής Αλληλεγγύης που είχε εξαγγείλει ο πρωθυπουργός ως μέσο για την αντιστάθμιση αδικιών των μέτρων, όπως η αναδρομική επιστροφή ποσών του ΕΚΑΣ από δικαιούχους που βάσει των νέων κριτηρίων το χάνουν. Το Ταμείο θα αναλάβει να καλύψει αυτά τα αναδρομικά, είπε ο πρωθυπουργός.

Ωστόσο η ιδέα του Ταμείου που θα χρηματοδοτείται κυρίως από μέρος του πρωτογενούς πλεονάσματος, όταν αυτό ξεπερνά τους στόχους, κάθε άλλο παρά ενθουσίασε τους δανειστές, καθώς πέραν όλων των άλλων, μία εκ των βασικών πηγών διαφωνίας μεταξύ ΔΝΤ-Ευρωπαίων είναι ακριβώς το ύψος του πλεονάσματος που πέτυχε και θα πετύχει τα επόμενα χρόνια η Ελλάδα.

Πώς αξιολογεί το ΥΠΟΙΚ την συμφωνία

»» Στήριξη της αγοράς με 3,5 δισ. ευρώ

Στο Eurogroup επιτεύχθηκε «πλήρης συμφωνία (staff level agreement)», δηλαδή έκλεισε η αξιολόγηση, τονίζει πηγές του υπουργείου Οικονομικών.

Από την δόση των 10,3 δισ. ευρώ, προσθέτουν «θα δοθεί μια πρώτη καταβολή τον Ιούνιο (7,5 δισεκατομμύρια ευρώ) για την κάλυψη των αναγκών εξυπηρέτησης του χρέους και για να γίνει εκκαθάριση ενός αρχικού μέρους των ληξιπρόθεσμων οφειλών, που είναι ουσιαστικό μέτρο στήριξης της πραγματικής οικονομίας».

Η επόμενη εκταμίευση, συνεχίζουν, θα γίνει «μετά το καλοκαίρι» και θα χρησιμοποιηθεί «για την εκκαθάριση ληξιπρόθεσμων οφειλών και για την κάλυψη των περαιτέρω αναγκών εξυπηρέτησης του χρέους».

Δηλαδή, εξηγούν, στην αγορά θα «πέσουν» 3,5 δισ. ευρώ μέχρι τέλος Οκτωβρίου [700 εκατ. το μήνα]. Το ποσό αυτό, που είναι ίσο με το 2% του ΑΕΠ (ή μισό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων), θα πάει στην πραγματική οικονομία, τονίζουν.

Οι αξιωματούχοι του υπουργείου επανέρχονται και στο θέμα του κόφτη, επισημαίνοντας ότι «το Eurogroup υιοθέτησε τον «μηχανισμό έκτακτης ανάγκης», όπως ακριβώς τον είχε εισηγηθεί η ελληνική πλευρά, αποτρέποντας έτσι την επιβολή των «υπό αίρεση μέτρων» [contingent measures], ύψους 2% του ΑΕΠ, ή 3,6 δισ. ευρώ».

»» Ρυθμίζεται άμεσα το θέμα του χρέους

Αναλυτικά εξηγούν οι αξιωματούχοι του υπουργείου Οικονομικών τι αποφασίστηκε χθες στο Eurogroup για το χρέος, τονίζοντας ότι με τις παρεμβάσεις αυτές μειώνονται αποφασιστικά οι χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας για τα επόμενα χρόνια, ρυθμίζεται άμεσα το θέμα του χρέους με μέτρα βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα δημιουργώντας σαφή οδικό χάρτη που θα εξομαλύνει τη ρευστότητα στην οικονομία και το σημαντικότερο ο οδικός χάρτης αρχίζει και τελειώνει εντός του προγράμματος χωρίς να παρατείνει την αβεβαιότητα για μετά.

Όπως εξηγούν, συμφωνήθηκε ότι «τα Gross Financing Needs [ήτοι οι συνολικές δαπάνες εξυπηρέτησης του χρέους] θα πρέπει να παραμένουν κάτω από το 15% του ΑΕΠ κατά την μεσοπρόθεσμη περίοδο και μετά το πρόγραμμα, και κάτω από το 20% του ΑΕΠ, έπειτα».

Η Ελλάδα, δηλαδή δεν θα πληρώνει πάνω από το 15% του ΑΕΠ για τόκους και χρεολύσια το μεσοπρόθεσμο χρονικό διάστημα και στη συνέχεια θα πληρώνει κάτω του 20% του ΑΕΠ. Το ποσοστό αυτό, στο οποίο θα περιλαμβάνονται και τα έντοκα γραμμάτια (τα οποία είναι σταθερά στο ύψος των 14,8 δισ. το χρόνο), είναι χαμηλό με βάση όλους τους συγκριτικούς δείκτες για χώρες με ανάλογα οικονομικά χαρακτηριστικά, και μειώνει αποφασιστικά τις χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας για τα επόμενα χρόνια, επισημαίνουν.

»» Τα βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα, μακροπρόθεσμα μέτρα

Το θέμα του χρέους ρυθμίζεται άμεσα με μέτρα βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, τονίζουν από το υπουργείου Οικονομικών. Δημιουργείται έτσι, προσθέτουν, ένας σαφής οδικός χάρτης που θα εξομαλύνει τις συνθήκες ρευστότητας στην οικονομία.

«Και το σημαντικότερο: Ο οδικός χάρτης αρχίζει και τελειώνει εντός του προγράμματος χωρίς να παρατείνει την αβεβαιότητα για μετά» επισημαίνουν.

Σε ό,τι αφορά το είδος των μέτρων για το χρέος και τον χρόνο που θα εφαρμοστούν, σημειώνουν:

α. Βραχυπρόθεσμα και εμπροσθοβαρώς θα υπάρξει:

– Ομαλοποίηση των πληρωμών τόκων. Δεν θα υπάρξουν, δηλαδή, τα «βουνά» πληρωμών, όπως του 2022 και 2023 -smoothing [«Εξομάλυνση του προφίλ αποπληρωμής για το EFSF, σύμφωνα με την τρέχουσα σταθμισμένη μέση λήξη»].

– Μείωση επιτοκίων σε συγκεκριμένο κομμάτι του χρέους [«Χρήση της χρηματοδότησης από EFSF /ESM για τη μείωση του κινδύνου από τα επιτόκια χωρίς να συνεπάγεται κανένα επιπλέον κόστος»].

– Σταθεροποίηση των επιτοκίων, προκειμένου να μειωθεί το ρίσκο, μέσω της αξιοποίησης εργαλείων του ESM. Τα σταθερά επιτόκια δημιουργούν ασφαλές επενδυτικό περιβάλλον, καθώς αφαιρούν την αβεβαιότητα που προκύπτει από τα κυμαινόμενα.

Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με το Eurogroup «η απόφαση για την εξομάλυνση του προφίλ αποπληρωμής του EFSF και τη μείωση των κινδύνων επιτοκίου θα πρέπει να λαμβάνονται ως θέμα προτεραιότητας».

β. Μεσοπρόθεσμα

– Σύμφωνα με την απόφαση είναι δυνατόν να υπάρξει «μερική εξόφληση των υφιστάμενων δανείων προς την Ελλάδα με τη ενεργοποίηση αχρησιμοποίητων πόρων στο πλαίσιο του προγράμματος του ESM με σκοπό να μειωθεί το κόστος των επιτοκίων και να επεκταθούν οι διάρκειες».

Για παράδειγμα μπορούν να αγοραστούν δάνεια του ΔΝΤ, για τα οποία το σημερινό επιτόκιο είναι περίπου 3%, από τον ESM. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα το επιτόκιο να πέσει στο 0,9%!

– Χρήση των κερδών του 2014 από τον ESM και αποκατάσταση της μεταφοράς των κερδών από τα ομόλογα των προγραμμάτων ANFA και SMP στην Ελλάδα (από το οικονομικό έτος 2017) προς τον ESM για τη μείωση των μελλοντικών ακαθάριστων χρηματοδοτικών αναγκών.

– Κατάργηση του περιθωρίου επιτοκίου που σχετίζεται με την επαναγορά χρέους του 2ου ελληνικού προγράμματος για το 2018. Δηλαδή να «πάμε» σε επιτόκια back-to-back, γεγονός που σημαίνει ότι η χώρα θα μπορεί να δανείζεται με χαμηλά επιτόκια.

Σήμερα όταν ο ESM δανείζεται για τις χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας η Ελλάδα πληρώνει το μέσο επιτόκιο δανεισμού του ESM. Αν ισχύσει το back-to-back σημαίνει ότι η χώρα θα πληρώνει το επιτόκιο με το οποίο δανείστηκε ο ESM –που είναι αρκετά πιο χαμηλό.

– Εάν κριθεί απαραίτητο μπορεί να υπάρξει κάποια στοχευμένη αναδιαμόρφωση του EFSF [π.χ. επέκταση της μέσης σταθμισμένης διάρκειας, εκ νέου απόσβεση του προφίλ του EFSF, καθώς και μείωση ή αναβολή των πληρωμών τόκων], στο βαθμό που απαιτείται, προκειμένου να κρατηθεί το GFN [Gross Financing Needs] κάτω από το συμφωνηθέν σημείο αναφοράς, για να ικανοποιηθεί το ΔΝΤ, χωρίς, όμως, να συνεπάγεται κανένα επιπλέον κόστος για τις χώρες του προηγούμενου προγράμματος ή για τον EFSF.

γ. Μακροπρόθεσμα

– Συμφωνήθηκε ότι θα υπάρξει «μηχανισμός έκτακτης ανάγκης για το χρέος που θα ενεργοποιηθεί μετά την λήξη του προγράμματος του ESM για την εξασφάλιση της βιωσιμότητας του χρέους μακροπρόθεσμα».

Δηλαδή θα υπάρχει αυτόματος «κόφτης» [άρα δεν θα υπάρχει διαπραγμάτευση κάθε φορά] και για το χρέος που θα αποφασίζει «μέτρα, όπως η περαιτέρω αναδιαμόρφωση του EFSF και η αναβολή των πληρωμών τόκων».

– Το ΔΝΤ, που σήμερα συμφωνεί με τις προτάσεις του ESM για τα άμεσα μέτρα, δεσμεύθηκε να κάνει εντός του 2016 «ένα νέο DSA [Ανάλυση Βιωσιμότητας Χρέους]», προκειμένου να διαπιστωθεί αν τα μέτρα που προτείνει ο ESM επαρκούν για την εξασφάλιση της βιωσιμότητας του χρέους. Δηλαδή, αν υπάρξουν και άλλες ανάγκες για την υλοποίηση της αναδιάρθρωσης του χρέους, που θα πρέπει να υλοποιηθούν εντός του 2018.

»» Επιταχύνεται η έξοδος στις αγορές

Οι συμφωνηθείσες παρεμβάσεις για το χρέος επιτυγχάνουν την έξοδο στις αγορές, μέσω της τόνωσης της επενδυτικής εμπιστοσύνης και της εξάλειψης των συνθηκών αβεβαιότητας στην οικονομία, τονίζουν οι αξιωματούχοι του υπουργείου Οικονομικών.

Άλλωστε, προσθέτουν, η συμφωνία εξασφάλισης της βιωσιμότητας του χρέους είναι προσαρμοσμένη στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ελληνικής οικονομίας, και εξασφαλίζει, για μακρύ χρονικό διάστημα, την χρηματοδότηση της οικονομίας, υπό πολύ ευνοϊκούς όρους.

Αργυρώ Τσατσούλη

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ