Η Ελλάδα η πρώτη αναπτυγμένη χώρα με «ληξιπρόθεσμη οφειλή» στο ΔΝΤ

Εάν η Ελλάδα δεν καταβάλει σήμερα Τρίτη (18:00 ώρα Ουάσιγκτον) τις δόσεις ύψους 1,56 δισ. ευρώ προς το ΔΝΤ θα καταστεί η πρώτη αναπτυγμένη χώρα με «ληξιπρόθεσμη οφειλή» (overdue financial obligation) στην ιστορία του Ταμείου.

Στην περίπτωση αυτή, αύριο 1η Ιουλίου η Γενική Διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Κριστίν Λαγκάρντ θα ενημερώσει το Διοικητικό Συμβούλιο του Ταμείου για τη μη πληρωμή της δόσης (επιταχύνοντας τις διαδικασίες που της δίνουν τη δυνατότητα να περιμένει ακόμη και ένα μήνα προκειμένου να το πράξει αυτό).

Η κ. Λαγκάρντ θα μπορούσε βάσει του κανονισμού του Ταμείου να ενημερώσει στο τέλος Ιουλίου για την ληξιπρόθεσμη οφειλή τη Ελλάδος κάτι που από πολλά ΜΜΕ έχει χαρακτηρισθεί ως «περίοδος χάριτος». Δεδομένου του δημοψηφίσματος της Κυριακής κάποιοι θα ανέμεναν ότι θα έδινε πρόσθετο χρόνο στην Ελλάδα πριν την κηρύξει ως ληξιπρόθεσμο οφειλέτη.

Ωστόσο, δεδομένου του γεγονότος ότι η μη πληρωμή της δόσης έχει γνωστοποιηθεί εμμέσως από την ελληνική κυβέρνηση και είναι ευρέως γνωστή (λόγω της προβολής του θέματος) η Γενική Διευθύντρια δεν θα κρατήσει στάση «αβροφροσύνης» προς την κυβέρνηση Τσίπρα και θα ενημερώσει άμεσα για το ληξιπρόθεσμο χρέος (το ΔΝΤ δεν το χαρακτηρίζει ως χρεοκοπία) -default).

«Το ΔΝΤ έχει σημαντική έκθεση στην Ελλάδα. Αυτό η χώρα πρέπει να αρχίσει να το συνειδητοποιεί νωρίτερα παρά αργότερα» ανέφερε πηγή από την Ουάσιγκτον.

Τα βήματα που ακολουθεί το ΔΝΤ σε περίπτωση ληξιπρόθεσμης οφειλής είναι 15 και κυμαίνονται από μια απλή σύσταση προς το κράτος μέλος, ώστε να καταβάλει άμεσα την οφειλή του, έως και την αφαίρεση το δικαιώματος ψήφου της χώρας, κάτι που συμβαίνει μετά από 18 μήνες από την αναγνώριση της οφειλής. Στους 24 μήνες από την δημιουργία του ληξιπρόθεσμου χρέους το ΔΝΤ δρομολογεί μέτρα για την αναγκαστική αποπληρωμή του με παράλληλη εκδίωξη του κράτους (εφόσον υπάρξει η σχετική πλειοψηφική απόφαση για αυτό).

Οι διαδικασίες που ακολουθεί το ΔΝΤ έναντι κράτους με ληξιπρόθεσμη οφειλή pic.twitter.com/tvC7JHI3si

— finance.in.gr (@financeingr) June 30, 2015

Εκτός από το ΔΝΤ, η ανακήρυξη της Ελλάδος ως ληξιπρόθεσμου οφειλέτη θα επηρεάσει τις σχέση της και με άλλους δανειστές της. Το τι μπορεί να συμβεί στην Ελλάδα εξαρτάται από τους νομικούς δεσμούς που έχει με άλλους θεσμούς.

Βάσει των δανειακών συμβάσεων που έχει συνομολογήσει η χώρα μια μη πληρωμή του ΔΝΤ θα μπορούσε να επηρεάσει τα διακρατικά δάνεια που έλαβε το 2010, τη δανειακή σύμβαση του 2012 με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF), αλλά ακόμη και τα δύο Ευρωομόλογα που εκδόθηκαν για τους σκοπούς του PSI (2012-2013). Οι υφιστάμενες νομικές συμβάσεις δίνουν το δικαίωμα, αλλά όχι την υποχρέωση, στους εν λόγω δανειστές να θεωρήσουν πως η Ελλάδα είναι σε πτώχευση και να επιταχύνουν την αποπληρωμή των δανείων τους.

Σε κάθε περίπτωση η Ελλάδα θα καταστεί η πρώτη αναπτυγμένη χώρα ληξιπρόθεσμος οφειλέτης του ΔΝΤ και η δεύτερη χώρα ευρύτερα τα τελευταία 14 χρόνια μετά την Ζιμπάμπουε.

Το ΔΝΤ έχει ανθεκτικό ισολογισμό και διαθέτει αποθέματα για να προστατευτεί από την οφειλή αυτή. Σε αντίθεση με όσα υποστηρίζουν αναλυτές, τα στελέχη του Ταμείου θεωρούν πως το «άνοιγμα» της Ελλάδας δεν θέτει σε κίνδυνο την αξιοπιστία του ΔΝΤ. «Το Ταμείο είχε ληξιπρόθεσμους οφειλέτες και στο παρελθόν και πάντα ρύθμιζε τα χρέη αυτά», αναφέρει γνώστης των λειτουργιών του Ταμείου.

Αξίζει να σημειωθεί πως στην δεκαετία του 1980 το Ταμείο είχε επιτρέψει σε Νικαράγουα και Γουιάνα να αποπληρώσουν ληξιπρόθεσμες οφειλές τους με καθυστέρηση επεκτείνοντας στο τέλος της πενταετίας το χρόνο εξόφλησης των δανείων τους.

Αυτή η απόφαση που λαμβάνεται με πλειοψηφία του 70% των μελών του Ταμείου (188 μέλη) θα μπορούσε θεωρητικά να ληφθεί στο Διοικητικό Συμβούλιο του Ταμείου και χωρίς να υπάρχει εισήγηση της Γενικής Διευθύντριας.

Ωστόσο, αυτό είναι κάτι το «μη εφικτό» στην ελληνική περίπτωση, καθώς οι αναθεωρημένοι κανονισμοί του Ταμείου «αποθαρρύνουν» την υπέρβαση του χρόνου αποπληρωμής. «Το ΔΝΤ δεν επεκτείνει πληρωμές. Ειδικά δεν επεκτείνει πληρωμές αναπτυγμένων κρατών», αναφέρει γνώστης των διαδικασιών του ΔΝΤ.


Θανάσης Κουκάκης

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ