Στο 50% κλειδώνει το «κούρεμα», ενίσχυση μέσω του EFSF ζητούν οι τράπεζες

Έντονη αβεβαιότητα κυριαρχεί σχετικά με τη Σύνοδο Κορυφής των Ευρωπαίων ηγετών και το αν τελικώς θα καταλήξει σε συγκρεκριμένες αποφάσεις για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, τη στήριξη των τραπεζών και τον ρόλο του μηχανισμού ευρωστήριξης EFSF.

Οι συγκλίνουσες πληροφορίες κάνουν λόγο για «κούρεμα» 50% στο χρέος που κατέχουν ιδιώτες, εν μέσω έντονων αντιδράσεων από τις τράπεζες οι οποίες ζητούν την απευθείας ενίσχυση τους από τον EFSF. Δεν αποκλείεται σήμερα οι Ευρωπαίοι να συμφωνήσουν σε κάποιες βασικές κατευθυντήριες γραμμές και οι διαπραγματεύσεις να συνεχιστούν με εντατικούς ρυθμούς και τις επόμενες ημέρες.

Η αναβολή της προγραμματισμένης για σήμερα το πρωί συνεδρίασης των υπουργών Οικονομικών της ΕΕ είναι μία ακόμα ισχυρή ένδειξη ότι δεν υπάρχει συμφωνία για το συνολικό πακέτο αντιμετώπισης της κρίσης.

Η Σύνοδος των «27» θα ξεκινήσει στις 7 το απόγευμα και στις 8.15 θα ξεκινήσει η συνάντηση των ηγετών της Ευρωζώνης.

Σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες, στο προσχέδιο της Συνόδου υπάρχει μόνο μία -μάλλον αόριστη- αναφορά σε ένα νέο πακέτο στήριξης προς την Ελλάδα, χωρίς να γίνεται λόγος για το χρέος.

Ένα ξεχωριστό «σχέδιο όρων και προϋποθέσεων» σχετικά με την αύξηση της «δύναμης πυρός» του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΕΤΧΣ) καθιστά σαφές ότι οι ηγέτες της Ευρωζώνης δεν γνωρίζουν πόσο πολύ θα μοχλευθούν τα 440 δισ. ευρώ του Ταμείου.

«Ένας πιο ακριβής αριθμός της έκτασης της μόχλευσης μπορεί να προσδιορισθεί μόνο μετά από επαφές με τους δυνητικούς επενδυτές», αναφέρεται.

Το δημοσίευμα σημειώνει ότι η παραπάνω αναφορά υποδηλώνει ότι οι τελικές λεπτομέρειες για το ΕΤΧΣ μπορεί να μην ολοκληρωθούν έως την επόμενη σύνοδο των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης στις 7 Νοεμβρίου. Δεν αποκλείεται, πάντως, να είναι σήμερα έτοιμες οι λεπτομέρειες σχετικά το ΕΤΧΣ, καθώς το σχέδιο των αποτελεσμάτων της συνόδου κορυφής περιέχει κενά, τα οποία συχνά συμπληρώνονται λίγες ώρες πριν από αντίστοιχες συνόδους.

Εκ των πραγμάτων, το θέμα του κουρέματος του ελληνικού χρέους δεν θα μπορούσε να κλείσει εύκολα, καθώς από τη μία πλευρά υπάρχει το γερμανικό «στρατόπεδο» που ζητεί τη σκληρή αναδιάρθωση (σ.σ. και συνεπώς την ενεργοποίηση των CDS καθώς θα προκληθεί πιστωτικό γεγονός) με απομείωση 60% και από την άλλη πλευρά η Κομισιόν, η Γαλλία (που ανησυχεί κυρίως για τον EFSF και τη στήριξη των γαλλικών τραπεζών και το λόμπι των τραπεζιτών (IIF) που ζητούν απομείωση έως 40% (ή λίγο παραπάνω) με παράλληλες εγγυήσεις από τον μηχανισμό στήριξης.

Στη Σύνοδο ίσως ανακοινωθεί ο στόχος για το ύψος του δημοσίου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ το 2020. Ούτως ή άλλως θεωρείται δύσκολο πολιτικά για μία ευρωπαϊκή Σύνοδο Κορυφής να ανακοινώσει το ποσοστό της απομείωσης, που για τις αγορές συνιστά παραδοχή αποτυχίας (όλης της Ευρωζώνης), αφού επισήμως ανακοινώνεται η πτώχευση ενός κράτους-μέλους.

Εάν ο στόχος είναι για μείωση στο 120% του ΑΕΠ έως το 2020, τότε η διαγραφή θα είναι 50%. Αν ο στόχος είναι το 110% του ΑΕΠ, τότε η διαγραφή ανεβαίνει στο 60%.

Σκληρό πόκερ με τις τράπεζες

Στις Βρυξέλλες διεξάγεται ένα σκληρό παζάρι μεταξύ κυβέρνησης και τραπεζιτών για το ποσοστό του κουρέματος.

Η Διεθνής Ένωση Τραπεζών (IIF) προέβαλε σκληρές αντιστάσεις στα εναλλακτικά σενάρια που της παρουσίασε η ελληνική κυβέρνηση και επιφυλάχθηκε να παρουσιάσει το αργότερο μέχρι σήμερα το πρωί -πριν ξεκινήσει η Σύνοδος Κορυφής- τις δικές της αντιπροτάσεις σε σχέση με τις δυνατότητες συμμετοχής στο αναθεωρημένο πρόγραμμα.

Κυβερνητικός παράγοντας περιγράφοντας τη στάση των τραπεζών έλεγε χθες το βράδυ ότι «οι τραπεζίτες είναι έξαλλοι», σημειώνοντας ότι «οι διαπραγματεύσεις είναι σκληρές γι’ αυτό και μέχρι την τελευταία στιγμή θα καταβληθούν προσπάθειες για να βρεθεί λύση».

Ο υπουργός Οικονομικών Ευ. Βενιζέλος συναντήθηκε χθες με τον επικεφαλής του IIF Τσαρλς Νταλάρα, μετά τις δηλώσεις του τελευταίου ότι υπάρχουν όρια σε αυτό που οι επενδυτές μπορούν να εκλάβουν ως «εθελοντική» συμμετοχή στο αναθεωρημένο πρόγραμμα. Ο κ. Βενιζέλος ζήτησε από τον κ. Νταλάρα να προσπαθήσει για την εθελοντική συμμετοχή στο κούρεμα των τραπεζών-μελών του IIF, οι οποίες κατέχουν ομόλογα ύψους 110 δισ. ευρώ.

Κατά την επικοινωνία του με τις διοικήσεις των ελληνικών τραπεζών, ο κ. Βενιζέλος είπε ότι το επικρατέστερο σενάριο που θα προκύψει από τη Σύνοδο Κορυφής αφορά «κούρεμα» 50% των ελληνικών ομολόγων που κατέχουν και την ανταλλαγή τους με νέα ομόλογα μεγαλύτερης χρονικής διάρκειας, αλλά και ένα ποσό σε μετρητά.

Δηλαδή, οι τράπεζες θα ανταλλάσουν κάθε 100 ευρώ ελληνικού χρέους που κατέχουν με 15 ευρώ σε μετρητά και με 35 ευρώ σε ομόλογα 30ετούς διάρκειας, τα οποία θα έχουν κουπόνι 6%.

Σε αντίθεση με τις προτάσεις για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους που συμφωνήθηκαν στις 21 Ιουλίου, τα νέα ομόλογα δεν θα είναι εγγυημένα από τον EFSF. Κίνητρο θα είναι τα μετρητά.

Επί τάπητος είναι αρκετοί διαφορετικοί συνδυασμοί μετρητών και ομολόγων, που θα μπορούσαν να οδηγήσοουν σε διαφορετικό ποσοστό απομείωσης του χρέους.

Σε όρους καθαρής παρούσας αξίας (net present value), δηλαδή με βάση τον υπολογισμό της αξίας των μελλοντικών πληρωμών τόκων μείον το ρίσκο διακράτησης ελληνικών ομολόγων για τα επόμενα 30 χρόνια, η απομείωση υπολογίζεται στο 58% με 61%.

Το πραγματικό όφελος απ’ αυτό το σενάριο υπολογίζεται στα 70 δισ. ευρώ περίπου, λόγω των αναγκών που θα προκύψουν για τη στήριξη των ελληνικών τραπεζών και των ασφαλιστικών ταμείων.

Δεν είναι σίγουρο κατά πόσον θα υπάρξει μία τελική πρόταση για τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα.

Οι λεπτομέρειες αυτής της πρότασης και οι εναλλακτικές επιλογές που αυτή θα συμπεριλαμβάνει οριστικοποιηθούν μέσα στις επόμενες ημέρες.

Μία από τις εναλλακτικές θα είναι η ανταλλαγή με νέα ομόλογα ίσης ονομαστικής αξίας με τα υφιστάμενα (parity bonds), 30ετούς διάρκειας, αλλά με μειωμένη αξία σε καθαρής παρούσας αξίας (net present value).

Το IIF παρουσίασε πρόταση με υψηλότερο προεξοφλητικό επιτόκιο σε σχέση με την 21 Ιουλίου (όπου είχε καθοριστεί στο 9%), καθώς έκτοτε έχουν επιδεινωθεί οι συνθήκες στην αγορά.

Με το προεξοφλητικό επτόκιο (το σημαντικό σημείο σε κάθε αναδιάρθρωση χρέους), υπολόγιζαν ότι θα υπήρξε απομείωση 21% σε όρους NPV, χωρίς ωστόσο να εξηγούν επαρκώς πως υπολόγισαν αυτό το ποσοστό.

Εφόσον το επιτόκιο αυτό είναι υψηλότερο από το 9% τότε υψηλότερη θα είναι και η απομείωωση.

Το IIF τονίζει ότι δεν θα μπορεί να υπάρξει εθελοντικός χαρακτήρας στην αναδιάρθρωση, αν το «κούρεμα» ξεπεράσει το 40%.

Ζητούν ενίσχυση μέσω του EFSF

Εφόσον η αναδιάρθρωση επεκταθεί στα ελληνικά ομόλογα που λήγουν ώς το 2035 τότε μιλάμε ένα ποσό της τάξεως των 205-207 δισ. ευρώ που κατέχουν ιδιώτες. Το «κούρεμα» 50% σημαίνει απώλειες έως 19 δισ. ευρώ για τις ελληνικές τράπεζες και το 60% ζημίες 22 δισ. ευρώ περίπου.

Τα ασφαλιστικά ταμεία έχουν ομόλογα συνολικού ύψους 22-23 δισ. ευρώ.

Οι ελληνικές και κυπριακές τράπεζες έχουν στα χαρτοφυλάκια τους ελληνικά κρατικά ομόλογα ονομαστικής αξίας 50 δισ. ευρώ περίπου. Τα ίδια κεφάλαια τους είναι λίγο πάνω από 31 δισ. ευρώ.

Οι ευρωπαϊκές τράπεζες έχουν 25 δισ. ευρώ έκθεση στο ελληνικό δημόσιο χρέος.

Από τις γερμανικές τράπεζες η Deutsche Bank η οποία έχει διαγράψει ήδη το 46% της ονομαστικής αξίας των ελληνικών ομολόγων που έχει στο χαρτοφυλάκιό της, με αποτέλεσμα να «άντεχε» σε κούρεμα έως και κατά 54 % χωρίς να καταγράψει νέες απώλειες.

Γενικότερα, οι γερμανικές τράπεζες μπορούν να αντέξουν σε ένα κούρεμα έως και κατά 60%, εκτίμησε χθες ο επικεφαλής του Συνδέσμου Γερμανικών Τραπεζών Μίχαελ Κέμερ.

Η κάλυψη αυτών των αναγκών σε συνδυασμό με τα ποσά που θα προκύψουν από την έρευνα της Blackrock στα δανειακά χαρτοφυλάκια (από 8 – 10 δισ. ευρώ) σημαίνει ότι οι τράπεζες θα πρέπει να απευθυνθούν στους μετόχους τους, στις αγορές και εν συνεχεία στις κυβερνήσεις.

Οι τραπεζίτες θέλουν με κάθε μέσο να αποφύγουν την προσφυγή στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας με την έκδοση κοινών μετοχών, καθώς ουσιαστικά οι τράπεζες κρατικοποιούνται και χάνουν τον έλεγχο τους.

Το ΤΧΣ μετά από δύο χρόνια θα πρέπει να προχωρά στην πώληση της τράπεζας.

Έτσι, λοιπόν ζητούν να επανακεφαλαιοποιούνται απευθείας από τον EFSF, καθώς συν τοις άλλοις, θα είναι μεγαλύτερο το όφελος για το ελληνικό δημόσιο που δεν θα χρειάζεται με το ένα χέρι να δίνει τα λεφτά για στήριξη των τραπεζών όταν με το άλλο έχει κερδίσει χρήματα με τη μείωση του χρέους.

Επιπλέον, προτείνουν η κεφαλαιακή ενίσχυση να γίνεται μέσω προνομιούχων μετοχών, ώστε να μην διαταραχθεί ο έλεγχος των τραπεζών και κινδυνεύσουν να αφελληνοποιηθούν.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ