Πώς θα αναδειχθεί η Καλαμάτα σε «Πολιτιστική Πρωτεύουσα» της Ευρώπης;

Το 2021 τα βλέμματα της Ευρώπης θα στραφούν στην Ελλάδα. Βλέμματα, που θα περιμένουν να δουν το πολιτιστικό και καλλιτεχνικό πλάνο της χώρας. Τη χρονιά εκείνη, η Ελλάδα θα φιλοξενήσει- μαζί με τη Ρουμανία- το θεσμό «Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης», αποτελώντας για ένα χρόνο το κέντρο πολιτισμού της ευρωπαϊκής οικογένειας. Ο θεσμός αυτός ξεκίνησε το 1985 με πρωτοβουλία της Ελληνίδας Υπουργού Πολιτισμού Μελίνας Μερκούρη, με στόχο να φέρει πιο κοντά τους λαούς της Ευρώπης και να προβάλλει τα ποικίλα χαρακτηριστικά τους, τις διαφορές τους, αλλά και τα κοινά τους σημεία.

Στο πλαίσιο αυτό, μια πόλη από την Ελλάδα θα λάβει τον τίτλο και μέσα από συνολικά 14 πόλεις, τρεις βρίσκονται πλέον στην τελική ευθεία. Αυτές είναι η Καλαμάτα, η Ρόδος και η Ελευσίνα.

Το in.gr μίλησε με την αρχιτέκτονα και Υπεύθυνη Πολιτιστικού Σχεδιασμού και Συνεργασιών της Καλαμάτας, Μαρία Καλλικούνη, θέλοντας να αναδείξει την αξιοπρόσεκτη κτιριακή πολιτιστική υποδομή της πόλης.

«Η λογική μας κινείται γύρω από την άποψη ότι δεν πρέπει να χτιστούν νέες και μεγάλες υποδομές για να ικανοποιήσουν τη φιλοξενία του Τίτλου της Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Πρωτεύουσας, αν αυτός δοθεί σε εμάς» σημειώνει η κ. Καλλικούνη. Η ομάδα πίσω από το KALAMATA:21 έχει σκοπό να «πατήσει» πάνω στην ήδη καταρτισμένη πολτική και στις ανάγκες της πόλης και να δοθεί εκεί, ουσιαστικά, ώθηση. Κάποια κτίρια θα ανακαινιστούν και άλλα θα επαναλειτουργήσουν. Συνεπώς, το πρόγραμμα δεν στηρίζεται σε υποδομές που δεν υφίστανται και δεν υπάρχει, επίσης, η πρόθεση να δημιουργηθούν καινούρια και «μεγάλα» πράγματα, των οποίων οι απαιτήσεις δεν θα ικανοποιηθούν και μετέπειτα.

«Έχουμε διδαχθεί από τα κακώς κείμενα των προηγούμενων Πολιτιστικών Πρωτευουσών στην Ελλάδα, και γενικότερα από τα δεδομένα στην Ελλάδα».

Τα κτίρια που θα αλλάξουν μορφή ή θα επαναλειτουργήσουν

Κινηματογράφος Ηλέκτρα

Ο κινηματογράφος Ηλέκτρα αποτελεί βασικό σταθμό του έργου αναδιαμόρφωσης των κτιριακών υποδομών. Δημιουργήθηκε το 1960 από τον αρχιτέκτονα Αλέξανδρο Τομπάζη, ένα έργο- σημείο αναφοράς για τους κατοίκους της Καλαμάτας. Τα τελευταία χρόνια, ο χώρος είναι εγκαταλελειμμένος και με αφορμή την «πολιτιστική πρωτεύουσα», έχει δρομολογηθεί η δημιουργική επανάχρησή του. «Αυτό είναι ένα έργο που ούτως ή άλλως θα γινόταν, απλώς με αφορμή την Υποψηφιότητα επισπεύσθηκαν οι διαδικασίες» εξηγεί η κ. Καλλικούνη. Μείζονα ρόλο θα διαδραματίσουν οι νέοι καλλιτεχνικοί φορείς της πόλης, όπως είναι η νέα Κινηματογραφική Λέσχη και το διεθνούς φήμης Φεστιβάλ VideoArt- φορείς που μπορούν και θέλουν να υποστηρίξουν αυτή την προσπάθεια σε όλο το φάσμα της.

Κόμβος Καινοτομίας

«Κάτι ακόμη πολύ ενδιαφέρον είναι η δημιουργία ενός Κόμβου Καινοτομίας (Creative Hub). Αυτή τη στιγμή αναζητάμε το χώρο στον οποίο θα το φιλοξενήσουμε και παράλληλα δημιουργούμε τις κατάλληλες συνθήκες ώστε να πραγματοποιηθεί ανεξάρτητα από το αν η Καλαμάτα θα πάρει τον τίτλο», τονίζει η Υπεύθυνη Πολιτιστικού Σχεδιασμού και Συνεργασιών. Ο Κόμβος αυτός θα περιλαμβάνει πλήθος δραστηριοτήτων με σκοπό την ανάδειξη των νέων τεχνολογιών και της επιχειρηματικότητας. Ήδη, η ομάδα πίσω από το έργο της ανάδειξης της κτιριακής υποδομής βρίσκεται σε επαφή με άλλες χώρες που έχουν κάνει παρόμοια εγχειρήματα, σε παρεμφερή μεγέθη με την Καλαμάτα και τα οποία έχουν σημειώσει ιδιαίτερη επιτυχία. Όλο αυτό αναμένεται να δώσει μια ώθηση και μια εξωστρέφεια στην πόλη.

Το Μέγαρο Χορού

Το Μέγαρο Χορού αποτελεί μια μεγάλης κλίμακας υποδομή και διαθέτει μια από τις μεγαλύτερες σκηνές πανελλαδικά, σύμφωνα με την αρχιτέκτονα. «Έως τώρα ο χώρος αξιοποιείται ελάχιστα, καθώς προς το παρόν φιλοξενεί το Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας που διαρκεί μόνο δύο εβδομάδες». Συνεπώς, ο χώρος θα αξιοποιηθεί εκ νέου, έτσι ώστε να αναδειχθούν οι μεγάλες δυνατότητές του.

Ορφανοτροφείο Αρρένων Καλαμάτας

Το ορφανοτροφείο θα ανακαινιστεί, με σκοπό να αποτελέσει χώρο φιλοξενίας και εργαστηρίων κάτω από το ευρύ project Residencies που αποσκοπεί στην διάδραση ντόπιων και ξένων καλλιτεχνών. «Επιθυμούμε να φιλοξενηθούν εδώ καλλιτέχνες και διανοούμενοι από όλη την Ευρώπη και να δημιουργήσουν», επισημαίνει η Μαρία Καλλικούνη.

Τέλος, τα μουσεία ή άλλοι χώροι με πολιτιστικό χαρακτήρα θα συνεχίσουν να χρησιμοποιούνται, με κάποιες, ωστόσο, προσαρμογές. Βασικό μέλημα είναι να γίνουν προσβάσιμοι όλοι οι χώροι και για ΑμεΑ και να συναντήσουν όλες τις διεθνείς προδιαγραφές.

Πώς θα συντηρηθούν αυτά τα έργα/ κτίρια και μετά το 2021;

Η κ. Καλλικούνη υπογραμμίζει ότι η ουσία του όλου εγχειρήματος είναι η αξιοποίηση και ανακαίνιση χώρων που ήδη υπάρχουν στην Καλαμάτα και που είχε ανάγκη η πόλη. «Το σημαντικό είναι μια ουσιαστική παρακαταθήκη. Θέλουμε να αποφύγουμε να φτιάξουμε ένα τεράστιο μουσείο, που μετά δεν θα μπορέσει να λειτουργήσει». Αντιθέτως, είναι όλα εναρμονισμένα με την υπάρχουσα πολιτιστική στρατηγική της πόλης, καθώς και με τις δυνατότητές της. Τα κτίρια ανήκουν στο Δήμο και τα κονδύλια προέρχονται από τις τεχνικές υπηρεσίες του Δήμου, καθώς και από ευρωπαϊκά προγράμματα.

Ο πολιτισμός ως απάντηση στις φωνές που κατακρίνουν τέτοιες ενέργειες, εν μέσω οικονομικής κρίσης

Το γεγονός ότι 14 ελληνικές πόλεις ήταν υποψήφιες για τον τίτλο σημαίνει ότι υπήρχε μεγάλη ανάγκη εξωστρέφειας, τονίζει η αρχιτέκτονας. 14 πόλεις εργάστηκαν σκληρά για να καταθέσει η καθεμία τον φάκελο της υποψηφιότητάς της. Καθίσταται, έτσι, σαφές ότι κάποια πράγματα, κάποιες αξίες, είναι διαχρονικές, πέρα από την οικονομική και πολιτική κρίση. Η κρίση δεν μπορεί να κλείνει το δρόμο σε ένα αξιόλογο πολιτιστικό όραμα και στις σχετικές πρωτοβουλίες.

«Ελλάδα δεν είναι μόνο η Αθήνα»

Το όραμα του Γραφείου Υποψηφιότητας KALAMATA: 21, που επιδίδεται πυρετωδώς στην ολοκλήρωση των εργασιών είναι η πολιτιστική αποκέντρωση. Είναι το πώς τα μικρότερα κέντρα της χώρας, κι όχι μόνο οι μεγαλουπόλεις, μπορούν να κάνουν κινήσεις, να είναι εξωστρεφείς και να παράγουν οι ίδιοι πολιτισμό ευρωπαϊκού επιπέδου κι όχι μόνο εσωτερικής κατανάλωσης.

Παράλληλα, ανοίγει ο δρόμος για την ενίσχυση του τουρισμού και στις μικρότερες πόλεις. «Ελλάδα δεν είναι μόνο η Αθήνα. Προσπαθούμε να δείξουμε ότι και οι μικρές πόλεις έχουν πολλά πράγματα να πουν». Η Καλαμάτα, χαίρει και ορισμένων θετικών συγκυριών, όπως είναι η μικρή της απόσταση από την Αθήνα.

*Να σημειωθεί ότι στις 5 Οκτωβρίου είναι η τελική ημερομηνία για την κατάθεση του φακέλου υποψηφιότητας των τριών πόλεων, ενώ στις 11 Νοεμβρίου θα ανακοινωθεί η πόλη που θα λάβει τον τίτλο της «Πολιτιστικής Πρωτεύουσας».

Μαρία Πετροπούλου

in.gr