Λοράν Καντέ: Εάν έρθει αλλαγή, θα έρθει από την Ελλάδα ή την Ισπανία

Μία Επιστροφή στην Ιθάκη πραγματοποιεί ο γάλλος σκηνοθέτης Λοράν Καντέ, βραβευμένος με Χρυσό Φοίνικα για το Ανάμεσα στους Τοίχους. Στη νέα του ταινία αφηγείται τις ιστορίες μίας παρέας Κουβανών, οι οποίοι υποδέχονται τον φίλο τους που έχει φύγει εδώ και πολλά χρόνια από την πατρίδα.

Το θέμα της ματαίωσης των προσδοκιών είναι κεντρικό στην ταινία του Λοράν Καντέ και όπως ο ίδιος επισημαίνει αφορά μία δική του προσωπική ματαίωση προσδοκιών, καθώς και τη συνολικότερη απαισιοδοξία του για το μέλλον της Ευρώπης.

Ο σκηνοθέτης βρέθηκε στην Αθήνα, καλεσμένος των Νυχτών Πρεμιέρας, για να παρουσιάσει τη νέα του ταινία.

Το in.gr βρέθηκε στη συζήτηση που είχε ο σκηνοθέτης με δημοσιογράφους στον κήπο του Γαλλικού Ινστιτούτου.

Ο Λοράν Καντέ είπε ότι υπάρχει μια «μυθολογική» σύνδεση της ταινίας με την Ιθάκη του Οδυσσέα. Ο συγγραφέας Λεονάρδο Παδούρα, από ιστορία του οποίου προέρχεται το σενάριο, επέμενε για τον τίτλο. Ο Παδούρα ήθελε να δώσει τη διάσταση της αφήγησης του Οδυσσέα που πρέπει να γυρίσει στο νησί του και να βρει ξανά τη θέση του στη ζωή του, σημείωσε ο σκηνοθέτης.

Ο γάλλος δημιουργός επισκέπτεται την Κούβα εδώ και 15 χρόνια και πάντα τον απασχολούσε τι αντιμετωπίζουν οι Κουβανοί. Το θέμα της εξορίας, είναι κάτι που αποτελεί κομμάτι της κουβανικής κουλτούρας, σημειώνει.

Υπάρχει και το ζήτημα του ιλίγγου ενός κόσμου που αλλάζει ραγδαία, προσθέτει ο σκηνοθέτης, επισημαίνοντας ότι είναι πολύ σημαντικό «οι ταινίες που βλέπουμε να μας δίνουν μια εικόνα της περιπλοκότητας του κόσμου στον οποίο ζούμε».

Η ταινία γυρίστηκε πριν αποκατασταθούν οι διπλωματικές σχέσεις ανάμεσα σε ΗΠΑ και Κούβα. «Ως Γάλλος που ένιωσα την αγωνία των Κουβανών, ήθελα να τη μοιραστώ με τον υπόλοιπο κόσμο. Ουσιαστικά με την ταινία μου ήθελα να δώσω βήμα σε αυτούς τους ανθρώπους να διηγηθούν την ιστορία τους» σημειώνει. Αναφέρει ότι η επαναστατική μυθολογία για την Κούβα είχε αντίκτυπο τόσο στη Γαλλία, όσο και σε ολόκληρο τον κόσμο και επισημαίνει ότι αυτό ήταν κάτι που ήθελε να το αντιπαραθέσει με την πραγματικότητα της ζωής στην Αβάνα.

Βασικό θέμα της ταινίας είναι η απογοήτευση. «Για πολλά χρόνια ζήσαμε όλοι ψευδαισθήσεις, οι ελπίδες που είχαμε έχουν ακυρωθεί. Τώρα καλούμαστε να δούμε πώς θα διαχειριστούμε όλη αυτή τη ματαίωση» σημειώνει. Επισημαίνει ότι αναφέρεται και στη δική του ματαίωση προσδοκιών. «Ήμουν πάντα πολιτικοποιημένος. Όμως, δεν υπάρχουν πια ιδανικά που να με κάνουν να ονειρεύομαι».

Ερωτηθείς εάν είναι αισιόδοξος για τη νέα γενιά, σημειώνει: «Ενθουσιάζομαι για το γεγονός ότι οι πιο πολιτικοποιημένοι νέοι χρησιμοποιούν νέες μεθόδους για να εκφράσουν τις απόψεις τους, όπως το Διαδίκτυο».

Όσον αφορά το μέλλον της Ευρώπης, ο Λοράν Καντέ λέει ότι το βλέμμα των Ευρωπαίων είναι στραμμένο στην Ελλάδα, την Ισπανία και τη Λατινική Αμερική, «σε κοινωνικά και πολιτικά πειράματα που δεν ξέρουμε που θα καταλήξουν».

«Εάν υπάρξει η αλλαγή θα είναι εκεί και όχι στη βόρεια, γερασμένη Ευρώπη που δεν έχει να προτείνει κάτι καινούριο. Ίσως η έκπληξη να έρθει από τη Βρετανία, όπου οι Εργατικοί άλλαξαν άρδην. Ή ίσως εγώ να είμαι απαισιόδοξος για την Ευρώπη» σημειώνει.

Η επόμενη ταινία του θα εκτυλίσσεται στη Γαλλία, στον νότο και θα αναφέρεται στην αίσθηση ανημπόριας και στην απουσία ενός βαθύτερου σκοπού. «Οι νέοι αντί να στραφούν στην Αριστερά, στρέφονται στην ακροδεξιά που γίνεται ολοένα πιο ισχυρή και επικίνδυνη» σημειώνει, όχι χωρίς κάποια θλίψη.

Δεδομένου του πολιτικού χαρακτήρα της ταινίας, ο Καντέ λέει ότι παραδόξως δεν αντιμετώπισε προβλήματα από τις κουβανικές Αρχές στη διάρκεια των γυρισμάτων. Ο ίδιος σημειώνει ότι αυτό οφείλεται πιθανότατα στην εμπλοκή του Παδούρα, ο οποίος θεωρείται σταρ της κουβανικής λογοτεχνίας.

«Αυτό που με πλήγωσε πραγματικά ήταν ότι ενώ το Φεστιβάλ της Αβάνας την είχε εντάξει στο πρόγραμμα του, δύο εβδομάδες πριν την προβολή, κι ενώ είχαν τυπωθεί τα προγράμματα, ακυρώθηκε η προβολή με τη δικαιολογία ότι οι αρχές δεν πρόλαβαν να δουν την ταινία για να την εγκρίνουν. Επρόκειτο για μία πρόφαση. Με στεναχώρησε πολύ αυτό το γεγονός γιατί πίστευα ότι δεν υπήρχε πια τέτοιου είδους λογοκρισία» σημειώνει.

Η ταινία προβλήθηκε τελικά στην Αβάνα, στο πλαίσιο του Γαλλόφωνου Φεστιβάλ Κινηματογράφου που πραγματοποιείται στη χώρα. Ο ίδιος λέει ότι ήταν οι πιο συγκινητικές προβολές στη ζωή του. «Και στις δύο προβολές η αίθουσα ήταν γεμάτη, ο κόσμος είχε σχηματίσει ουρά απ’ έξω. Κατά τη διάρκεια της προβολής το κοινό συμμετείχε έντονα, έκλαιγε, γελούσε, χειροκροτούσε, υπήρχαν μάλιστα στιγμές που καταλάβαιναν τι θα ειπωθεί πριν καν το πουν οι ηθοποιοί γιατί έβλεπαν κομμάτια της ζωής τους» λέει.

Όσο για το τι του προσέφερε ο Χρυσός Φοίνικας για το Ανάμεσα στους Τοίχους; «Μου επέτρεψε να γυρίσω την επόμενη ταινία μου, η οποία ήταν εμπορική αποτυχία. Δεν με νοιάζει, όμως, γιατί μπορώ να κάνω ταινίες όπως μου αρέσει».

* Η ταινία «Επιστροφή στην Ιθάκη» θα προβάλλεται στις αίθουσες από τις 22 Οκτωβρίου, σε διανομή Strada.

Αγγελική Στελλάκη

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ