Δέκα λόγοι που ο Μόρισεϊ είναι ο καλύτερος βρετανός στιχουργός

Ο αγαπημένος -και του ελληνικού κοινού- Μόρισεϊ έκλεισε τα 56 του χρόνια.

Τις τελευταίες τρεις δεκαετίες έχει πολλάκις βάλει στο στιχουργικό στόχαστρο του διάφορους, οι οποίοι δεν τυγχάνουν της αποδοχής του. Θυμόμαστε λοιπόν δέκα τραγούδια από την προσωπική του δισκογραφία, αλλά και του συγκροτήματος του, των Smiths που αναλογούν σε ισάριθμους «φιλιππικούς» εναντίον φίλων, εχθρών, δημόσιων λειτουργών και άλλων προσώπων. Μεταξύ πολλών άλλων λοιπόν, ο Μόρισεϊ τα έχει βάλει κατά καιρούς με:

τη βασίλισσα Ελισάβετ Β’ (στο τραγούδι «Queen is Dead»)

Ο Μόρισεϊ δηλώνει εδώ και 30 χρόνια σφοδρός πολέμιος του θεσμού της μοναρχίας κι ειδικά της Ελισάβετ. Λέει λοιπόν στο τραγούδι: «Μπήκα κρυφά στο Μπάκιγχαμ με ένα σφουγγάρι κι ένα γαλλικό κλειδί. [Η βασίλισσα] Μου είπε: «χμ, σε γνωρίζω και δεν ξέρεις καθόλου να τραγουδάς». Κι εγώ της είπα «Κι αυτό δεν είναι τίποτα: που να με ακούσεις να παίζω και πιάνο!» ενώ στη συνέχεια κατηγορεί την Ελισάβετ πως «τρέχει ακόμη πίσω από την ποδιά της βασιλομήτορος».

τη Μάργκαρετ Θάτσερ (στο τραγούδι «Margaret on the Guillotine»)

Εδώ ο Μόρισεϊ εύχεται στην τότε πρωθυπουργό της χώρας του να «πεθάνει», «σούρνοντας» της πως «καταστρέφει τα όνειρα των καλών ανθρώπων της χώρας αυτής». Στη συνέχεια απευθύνεται και στους… ψηφοφόρους της, λέγοντας «όσοι την συμπαθούν με κάνουν να νιώθω τόσο κουρασμένος και τόσο ηλικιωμένος μέσα μου. Πότε θα πεθάνεις επιτέλους;». Η ευχή του άργησε να πραγματοποιηθεί, μόλις το 2013, όταν η βαρόνη Θάτσερ πέθανε σε ηλικία 88 ετών.

τους δασκάλους του απ’ το δημοτικό σχολείο Σεντ Μέρις στο Μάντσεστερ (στο τραγούδι «Headmaster Ritual»)

Ο Μόρισεϊ ποτέ του δεν έκρυψε πως είχε δύσκολα παιδικά χρόνια, ειδικά στο σχολείο, όπου η παροιμιώδης του δυσανεξία να ταιριάξει στον κοινωνικό περίγυρο, τον έφερνε συχνά σε ρήξη όχι μόνο με τους συμμαθητές, αλλά και με τους καθηγητές του. Τραγουδάει λοιπόν σε αυτό το κομμάτι: «εχθρικοί βρικόλακες λυμαίνονται τα σχολεία του Μάντσεστερ, ασπόνδυλα γουρούνια με τσιμεντένια μυαλά κι απόψεις. Θέλω να γυρίσω σπίτι μου, δεν θέλω να κάτσω άλλο εδώ, θέλω να παρατήσω το σχολείο, η εκπαίδευση είναι ένα λάθος».

τους λειτουργούς της Θέμιδος (στο τραγούδι «Sorrow Will Come in the End»)

Στα μέσα της δεκαετίας του 1990 ο Μόρισεϊ ξεκίνησε μια δικαστική διένεξη με τον ντράμερ των Smiths, Μάικ Τζόις, ο οποίος διεκδίκησε διαφυγόντα κέρδη από τις πωλήσεις των άλμπουμ του συγκροτήματος. Στο τραγούδι αυτό κατηγορεί τόσο τους ψεύτες κι απατεώνες δικηγόρους του Τζόις, όσο και τους δικαστές που έπεσαν θύματα της βρώμικης προπαγάνδας τους. «Ψεύτες δικηγόροι. Φωνάξατε και κάνατε ένσταση και πιστέψατε πως νικήσατε, αλλά η θλίψη θα σας βρει στο τέλος. Εύχομαι σύντομα να έρθει η μέρα που θα πονέσετε. Δικαστές που αποζητούν την δημοσιότητα, είναι όλοι τους μέρος του παιχνιδιού, δικαστές που πιστέψατε έναν καταχθόνιο δικηγόρο».

τον μπασίστα των Smiths, Αντι Ρουρκ (στο τραγούδι «You Know I Couldn’t Last»)

Παρόμοια σχεδόν περίπτωση με τον Τζόις, ο μπασίστας της μπάντας Αντι Ρουρκ τράβηξε στα δικαστήρια τον Μόρισεϊ το 1996 για να διεκδικήσει και αυτός με τη σειρά του διαφυγόντα κέρδη από τις πωλήσεις των άλμπουμ του συγκροτήματος. Σε αυτόν απευθύνεται ο Μόρισεϊ λέγοντας στον γαλανομάτη μουσικό πως «με τόσους δικηγόρους που επιστράτευσες, ήξερες πως τελικά δεν θα άντεχα. Μην αφήσετε τα γαλάζια του μάτια να σας εξαπατήσουν». Ίσως ο Ρουρκ να του το κρατούσε «μανιάτικο», καθώς όπως λέει ο αστικός μύθος, ο Μόρισεϊ απέλυσε τον μπασίστα με ένα σημείωμα που άφησε… στο παρμπρίζ του αυτοκινήτου του Αντι, σηματοδοτώντας την διάλυση των Smiths.

την αστυνομική αυθαιρεσία (στα τραγούδια «The World Is Full Of Crashing Bores» και «How Could Anybody Know How I Feel?»)

Έχοντας ζήσει για πολλά χρόνια στις ΗΠΑ, ο Μόρισεϊ δικαιούται να έχει άποψη για την αστυνομική αυθαιρεσία… made in America. Εδώ και χρόνια λοιπόν, ο 56χρονος μουσικός βρίζει με τα χειρότερα λόγια τους αμερικανούς αστυνομικούς, καταλογίζοντας τους πως «είναι πόρνες με στολή, μορφωμένοι εγκληματίες που εργάζονται εντός του νόμου», ενώ στο «How Could Anybody Know How I Feel?» αναρωτιέται «για ποιο λόγο νομίζεις πως επειδή φοράς στολή, μπορείς να είσαι αγενής απέναντι μου; Ακόμη κι εγώ, όσο σιχαμένος κι αν είμαι, δεν θα μπορούσα ποτέ να κάνω ό,τι κάνεις. Ακόμη κι εγώ που είμαι ένας διεστραμμένος άνθρωπος, δεν θα ήθελα να είμαι στη θέση σου».

τις ΗΠΑ και τον Τζορτζ Μπους (στο τραγούδι «America is Not the World»)

Εδώ και πολλά χρόνια ο πρώην Πλανητάρχης, αποτέλεσε έναν πολύ εύκολο στόχο. Αλλά ο Μόρισεϊ ποτέ του δεν ξεπέρασε το γεγονός πως σε αυτόν τον άνθρωπο οφείλονται τόσα δεινά του πλανήτη, από το 2000 μέχρι σήμερα. «Αμερική, το κεφάλι σου είναι πολύ μεγάλο, και το στομάχι σου τεράστιο. Σε αγαπώ, αλλά θα ήθελα να κάθεσαι στα αυγά σου», λέει στο τραγούδι αυτό, ενώ στη συνέχεια χαρακτηρίζει τον Μπους ως έναν άνθρωπο «με παγωμένο, μπλε βλέμμα, χωρίς αγάπη στα μάτια του κι ένα χαμόγελο δίχως αίσθηση του χιούμορ ή ζεστασιά».

τον Τζεφ Τράβις (στο τραγούδι «Frankly Mr. Shankly»)

Ο Τράβις είναι ο ιδρυτής κι ιδιοκτήτης της δισκογραφικής εταιρείας των Smiths, της Rough Trade, με την οποία «χώρισαν» επεισοδιακά το 1986. Του λέει λοιπόν ειρωνικά πως «δεν ήξερα πως γράφετε τόσο καλή ποίηση κύριε Σάνκλι», αναφερόμενος σε ένα ποίημα που είχε γράψει ο Τράβις το 1985 προς τιμήν του Μόρισεϊ, ενώ καταλήγει με τον χαρακτηρισμό πως «αν μπορώ να μιλήσω ειλικρινά, κύριε Σάνκλι, θα πω πως είσαι ένα κακό σπυρί στον πισινό».

όλη τη μουσική βιομηχανία (στο τραγούδι «Paint a Vulgar Picture»)

Εξαρχής αντίθετος με τις –ώρες ώρες αμφιλεγόμενες- πρακτικές της βρετανικής μουσικής βιομηχανίας, το 1988 ο Μόρισεϊ βρήκε την κατάλληλη ευκαιρία να «ξεσπαθώσει» εναντίον της σε αυτό το τραγούδι, ένα από τα 3-4 καλύτερα της δισκογραφίας τους. «Στη συνάντηση της δισκογραφικής εταιρείας συζητούν για το τι θα κάνουν με [τη δισκογραφία ενός νεκρού] ροκ σταρ. Ω, τι πλεονεξία είναι αυτή, κι όλοι σπεύδουν να τονίσουν «εγώ τον ήξερα πρώτος». Ικανοποιήστε την ακόρεστη ανάγκη του κοινού, βγάλτε τα τραγούδια του σε δυο διαφορετικά cd, ώστε [οι οπαδοί] να αγοράσουν και τα δυο και να νιώσουν εξαπατημένοι», τραγουδάει ο Μόρισεϊ.

Κωνσταντίνος Τσάβαλος

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ