Ξαναζωντανεύουν βυζαντινά μνημεία-θησαυροί της Ημαθίας

Στο νομό Ημαθίας κάτοικοι και επισκέπτες έχουν την τύχη να συναντούν ορισμένα από τα σημαντικότερα βυζαντινά, μεταβυζαντινά και οθωμανικά μνημεία των Βαλκανίων. Η ευθύνη της συντήρησης και ανάδειξής τους, μέσω του ΕΣΠΑ, ανήκει στην 11η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων και η πρόοδος των εργασιών σε ορισμένα από αυτά παρουσιάζεται στην ετήσια Συνάντηση για το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και τη Θράκη το 2014.

Ένα από τα μνημεία που βρίσκονται στο επίκεντρο του επιστημονικού συμποσίου είναι η παλιά μητρόπολη της Βέροιας. Στόχος της 11ης ΕΒΑ, όπως σημειώνει η προϊσταμένη της Εφορείας Αγγελική Κοτταρίδη, είναι οι εργασίες να ολοκληρωθούν ώς το τέλος τους έτους ώστε να αποδοθεί στο κοινό «ένα ζωντανό μουσείο εκπληκτικής ζωγραφικής, αλλά και μια κιβωτός μνήμης όπου αποτυπώνονται κοσμοϊστορικές στιγμές».

Με την ολοκλήρωση των εργασιών, το σύνολο του μνημείου θα αποδοθεί στους επισκέπτες της πόλης, αλλά και στους πιστούς αφού θα επιτρέπεται η τέλεση λειτουργίας σε εξαιρετικές περιπτώσεις.

«Αποδίδοντάς το στην πόλη της Βέροιας ελπίζουμε να αποκαταστήσουμε την ιστορική ‘ισορροπία’, την ίδια ισορροπία που με συγκινητικό τρόπο αποτυπώνεται στην παλίμψηστη όψη του νάρθηκα, όπου στοιχεία βυζαντινά και όψιμα οθωμανικά ενσωματώνουν αρχαία μαρμάρινα μέλη, πολύτιμα θραύσματα μνήμης της μεγάλης ακμής της πόλης στα ελληνιστικά και ρωμαϊκά χρόνια, όπως είναι το αρχαίο μαρμάρινο ανάγλυφο όπου μια Νίκη σπεύδει να στεφανώσει την εικόνα του Άμμωνα Δία, σύμβολο απτό της ανοχής και της πολυπολιτισμικότητας που κυριάρχησε και έθρεψε την παράδοση της Ελληνιστικής Οικουμένης» σημειώνει η κ. Κοτταρίδη.

Στα προγράμματα της 11ης ΕΒΑ που ολοκληρώθηκαν εντάσσονται, επίσης, οι εργασίες στον Άγιο Πατάπιο. Η μικρή εκκλησία με τα βυζαντινά θεμέλια και τις αλλεπάλληλες μεταβυζαντινές φάσεις είναι έτοιμη να αποδοθεί και πάλι στους πιστούς με μια πανηγυρική δοξολογία.

Παράλληλα, όμως, οι επισκέπτες της θα ‘χουν την ευκαιρία να περιηγηθούν στον αρχαιολογικό χώρο που δημιουργήθηκε δίπλα της και να επισκεφτούν τα ερείπια του επισκοπικού μεγάρου και της παλαιοχριστιανικής βασιλικής με τα μαρμαροθετήματα και τα πλούσια ψηφιδωτά.

Όσον αφορά στα οθωμανικά σπίτια δίπλα στο Βυζαντινό Μουσείο, οι εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης βρίσκονται στην τελική φάση. Ακόμη, στερεώθηκε η Παναγία η Βαλτεσινή, μια μεταβυζαντινή εκκλησία της Κυριώτισσας που κινδύνευε να καταρρεύσει και συντηρήθηκαν αρκετές εικόνες, στο πλαίσιο της προετοιμασίας για τη νέα περιοδική έκθεση που σχεδιάζεται στο Βυζαντινό Μουσείο Βέροιας με θέμα ουράνια πλάσματα και ουράνια ταξίδια.

Επίσης, ξεκίνησαν σωστικές επεμβάσεις στις τοιχογραφίες του Αη Δημήτρη των Παλατιτσίων, μνημείο που, όπως ολόκληρος ο χώρος των Αιγών, περιλαμβάνεται στον κατάλογο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO, ενώ ολοκληρώθηκε η μελέτη αναστήλωσης των πύργων του Κάστρου των Σερβίων, ώστε να αποκατασταθεί η στατική επάρκεια, αλλά και η μορφή του επιβλητικού μνημείου.

Στην τελική ευθεία βρίσκεται, επίσης, η συντήρηση-αποκατάσταση του αρχοντικού της Πούλκως στη Σιάτιστα, ένα εξαιρετικό δείγμα αστικής αρχιτεκτονικής του 18ου αιώνα.

Τέλος, ξεκίνησε η προσπάθεια αποκατάστασης ενός πολύπαθου μνημείου στην Έδεσσα. Πρόκειται για το Χουνκιάρ-τζαμί, που κατασκευάστηκε πιθανότατα στον 16ο αιώνα και το οποίο σχεδόν εξαφανίστηκε εξαιτίας παρεμβάσεων στις δεκαετίες του ’60 και του ’90. Στόχος είναι το κτήριο να αποκατασταθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, έτσι που η συνολική εικόνα του να αναβαθμιστεί και συγχρόνως να εξυπηρετηθεί η χρήση του σαν πολυχώρος πολιτισμού.

Άννα Ανδίρα

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ