Πέμπτη 28 Μαρτίου 2024
weather-icon 21o
Πάνος Χ.Κούτρας: Η Ελλάδα είναι μία πολύ ρατσιστική χώρα

Πάνος Χ.Κούτρας: Η Ελλάδα είναι μία πολύ ρατσιστική χώρα

Ο Πάνος Κούτρας είναι ο μοναδικός σκηνοθέτης που μπορεί να μιλήσει για καυτά θέματα της εποχής μας -την ξενοφοβία, τον ρατσισμό, την αναζήτηση της ταυτότητας- με «σάουντρακ» Πάτι Πράβο και σκηνικό ένα εγκαταλελειμμένο ξενοδοχείο Xenia. Αισιόδοξος στο έργο του και απαισιόδοξος στη ζωή του -όπως λέει ο ίδιος σε συνέντευξή του στο in.gr- ο Πάνος Κούτρας δεν κρύβει τα λόγια του: οι Έλληνες είμαστε ρατσιστές, δηλώνει, και έχει έρθει η στιγμή να το αντιμετωπίσουμε.

Οι ήρωές του αποτελούν τη σύγχρονη εκδοχή ενός μετανάστη Οδυσσέα. Αγαπούν το τραγούδι, τα γλειφιτζούρια και τα κουνέλια. Ξέρουν τι σημαίνει να είσαι ξένος στην Ελλάδα, αλλά και ξένος στη χώρα σου, σε αναζήτηση ταυτότητας.

Ο Πάνος Κούτρας είναι ο μοναδικός σκηνοθέτης που μπορεί να μιλήσει για καυτά θέματα της εποχής μας -την ξενοφοβία, τον ρατσισμό, την αναζήτηση της ταυτότητας- με «σάουντρακ» Πάτι Πράβο και σκηνικό ένα εγκαταλελειμμένο ξενοδοχείο Xenia.

Αισιόδοξος στο έργο του και απαισιόδοξος στη ζωή του -όπως δηλώνει ο ίδιος σε συνέντευξή του στο in.gr– ο Πάνος Κούτρας δεν κρύβει τα λόγια του: οι Έλληνες είμαστε ρατσιστές, λέει, και έχει έρθει η στιγμή να το αντιμετωπίσουμε.

  • Η Πάτι Πράβο και τα ξενοδοχεία Xenia αποτελούν κατά κάποιον τρόπο σύμβολα των δεκαετιών του 1960 και 1970. Ήταν η ένταξή τους στην ταινία μία αναφορά στην παιδική σας ηλικία;

Σαφώς. Όλη η ταινία είναι. Είναι μία τελευταία επίσκεψη στην παιδική μου ηλικία. Αφορά, όμως, και τον χρόνο. Μεγαλώνεις. Είτε στα 40 σου, είτε νεότερος. Πάντως, μεγαλώνεις. Αυτό είναι και το θέμα της ταινίας. Είναι μια ταινία ενηλικίωσης.

  • Οι ήρωές σας είναι δύο έφηβοι με όνειρα και προβλήματα, όπως όλοι οι έφηβοι. Εσείς πώς ζήσατε τη δική σας εφηβική ηλικία;

Όπως όλοι οι έφηβοι. Με προβλήματα και με όνειρα. Ήμουν από τους έφηβους που αποκαλούν «προβληματικούς», επαναστατημένους. Είχα μια εφηβεία έντονη. Οι γονείς μου το ξέρουν (γέλια). Ήμουν εναντίον όλων. Οι ήρωες της ταινίας δεν είναι εναντίον όλων, αλλά ο κόσμος είναι εναντίον τους. Δεν είναι αλήθεια ότι ο Ντάνυ και ο Όντι έχουν μία εφηβεία όπως οι υπόλοιποι έφηβοι. Γιατί οι μετανάστες έφηβοι έχουν να αντιμετωπίσουν ένα επιπλέον πρόβλημα που οι άλλοι έφηβοι δεν έχουν, ένα πρόβλημα ταυτότητας. Ταυτότητας κυριολεκτικής και μεταφορικής. Κυριολεκτικής γιατί δεν έχουν χαρτιά στην χώρα που μένουνε, καθώς στην Ελλάδα δεν μπορούν να αποκτήσουν χαρτιά, επειδή ισχύει το δίκαιο του αίματος και όχι το δίκαιο του εδάφους όπως στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες. Οπότε οι έφηβοι μετανάστες έχουν ένα επιπλέον πρόβλημα. Ψάχνουν την ταυτότητά τους.

  • Στην ταινία αναπτύσσονται διάφορα θέματα, τα οποία δεν βρίσκονται στο επίκεντρο, αλλά μοιάζουν να αποτελούν κομμάτια της ζωής των δύο ηρώων. Εσείς ποιο από αυτά τα θέματα θα λέγατε ότι βρίσκεται στην «καρδιά» της ταινίας;

Δύσκολο. Ίσως το να κρατηθούμε όρθιοι στην καταιγίδα του να μεγαλώνουμε σε αυτή τη χώρα.

  • Ένα από τα θέματα με τα οποία ασχολείται η ταινία είναι και ο ρατσισμός. Είναι ένας ρατσισμός που φαίνεται να μη γνωρίζει σύνορα, καθώς τα δύο αγόρια πέφτουν θύματα ρατσιστικής συμπεριφοράς από Έλληνες επειδή είναι Αλβανοί, αλλά και από μία ομάδα αλβανών παιδιών εξαιτίας της ομοφυλοφιλίας του Ντάνι. Οι άνθρωποι βρίσκουμε περισσότερα να μας ενώνουν ή να μας χωρίζουν;

Και τα δύο. Οι διαφορές προϋπάρχουν. Η πορεία προς τον πολιτισμό είναι ακριβώς αυτό: το να είναι οι άνθρωποι λιγότερο ρατσιστές, λιγότερο ομοφοβικοί, λιγότερο ξενόφοβοι. Οι ομοφυλόφιλοι έχουν ένα επιπλέον πρόβλημα σαν μειονότητα, καθώς είναι η μόνη μειονότητα -εν αντιθέσει με τους Ρομά, τους μετανάστες, τους ανάπηρους- που δεν τους δέχεται ούτε η ίδια τους η οικογένεια. Είναι πάρα πολύ σκληρό. Όταν ένα παιδί πάει στους γονείς του και λέει ότι είναι γκέι ή λεσβία, υπάρχει περίπτωση να το διώξουν. Δεν μιλάω για το σχολείο, δεν μιλάω κοινωνικά, λέω ότι αυτό συμβαίνει ήδη από το σπίτι. Αυτό είναι πολύ σκληρό. Βάλλονται από παντού, κάνουν αυτό το ταξίδι μόνοι τους.

  • Στην Ελλάδα είμαστε πολύ πίσω σε σχέση με τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων. Τι πιστεύετε εσείς ότι θα έπρεπε να γίνει άμεσα;

Το σύμφωνο συμβίωσης, το οποίο έχει μια μεγάλη πρακτική σημασία και μία συμβολική σημασία. Επίσης, ένας ολοκληρωμένος αντιρατσιστικός νόμος. Αυτός που ψηφίστηκε έχει πάρα πολλά κενά.

  • Στην ταινία βλέπουμε φασιστικές ομάδες να ασκούν βία στους δρόμους. Πόσο τρομακτικό είναι να το βλέπετε γύρω σας αυτό και πόσο σημαντικό ήταν το να μιλήσετε για αυτό στην ταινία;

Τις σκηνές αυτές τις είχα γράψει πριν από τα πογκρόμ που έγιναν το 2011 και 2012. Αυτό που με ενδιέφερε στην ταινία ήταν να αποτυπώσω μία πραγματικότητα που ζουν αυτά τα δύο παιδιά. Και είναι μια πραγματικότητα. Είναι κάτι που βιώνουν οι μετανάστες στην Ελλάδα. Η Ελλάδα είναι μια πολύ ρατσιστική χώρα. Οι Έλληνες είναι ρατσιστές. Είμαστε αποδεδειγμένα, στατιστικά. Έχει έρθει η στιγμή να το αντιμετωπίσουμε, να μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας, να μη λέμε η Ελλάδα δεν είναι ρατσιστική χώρα. Οι πρώτοι Αλβανοί που ήρθαν το 1992 αντιμετωπίστηκαν με μεγάλη σκληρότητα, έζησαν μια ζωή πολύ σκληρή, παρά το γεγονός ότι ήρθαν και εργάστηκαν με χαμηλούς μισθούς. Αλλά -το ξέρω αυτό οικογενειακά- και το 1922 οι Έλληνες που ήρθαν από τη Μικρά Ασία και τον Πόντο αντιμετωπίστηκαν από τους γηγενείς με μεγάλη σκληρότητα.

  • Παρόμοια φαινόμενα βλέπουμε και στη Γαλλία για παράδειγμα -όπου έχετε ζήσει κιόλας-, όπου παρατηρείται άνοδος της Ακροδεξιάς…

Υπάρχει μια διαφορά: υπάρχει ένα νομικό πλαίσιο που σε προστατεύει. Περί αυτού πρόκειται. Σαφώς υπάρχει ρατσισμός παντού στον κόσμο. Αλλά σε αυτές τις χώρες, επειδή το αντιμετώπισαν πολύ πιο νωρίς, έχουν βρει τρόπο να το αντιμετωπίζουν. Και οι άνθρωποι είναι λιγότερο ρατσιστές. Και σίγουρα δεν αντιμετωπίζουν ρατσισμό από τις Αρχές, όπως στην Ελλάδα. Στην Ελλάδα υπάρχει ρατσισμός από θεσμικά όργανα, από την αστυνομία… Πρόσφατα βρέθηκα μπροστά σε ένα ρατσιστικό συμβάν στη ΔΕΗ από τον προϊστάμενο της ΔΕΗ. Αυτά είναι ανήκουστα πράγματα.

  • Παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι δύο ήρωες, υπάρχει μια θετική οπτική του κόσμου και η ταινία αποτελεί έναν ύμνο στην ανθρώπινη ύπαρξη. Εσείς τελικά είστε αισιόδοξος;

Είμαι αισιόδοξος σαν καλλιτέχνης και απαισιόδοξος σαν άνθρωπος.

  • Και πώς λειτουργεί αυτό;

Αμφίδρομα.

  • Σας αρέσουν τα παραμύθια; Γιατί η ταινία μοιάζει να έχει επιρροές από το παραμύθι.

Τα παραμύθια είναι μεγάλη μου επιρροή και μου αρέσουν πολύ. Αλλά πιο πολύ (την επιρροή αυτή) θα την έθετα στο πλαίσιο της αφήγησης. Κάνω ένα σινεμά αφήγησης. Μου αρέσει να μου λένε ιστορίες και μου αρέσει να λέω ιστορίες. Και ελπίζω να είμαι καλός αφηγητής. Αυτό είναι κάτι για το οποίο νοιάζομαι.

  • Πώς ήταν η εμπειρία της συμμετοχής στο Φεστιβάλ των Καννών και τι έχετε να πείτε για τα θετικά σχόλια που απέσπασε η ταινία;

Είμαι πολύ χαρούμενος. Ήταν πολύ κουραστικό, σίγουρα. Ήταν ένα πολύ καλό γεγονός και βοηθάει την ταινία. Αυτό είναι όλο. Είναι σαν το χειροκρότημα σε έναν ηθοποιό. Με το τέλος μιας παράστασης έρχεται το χειροκρότημα και τελειώνει και αυτό. Και μετά πας την επόμενη ημέρα, πάλι πρέπει να ξαναπαίξεις καλά για να έχεις το χειροκρότημα. Μην τρελαθούμε. Ήταν αυτό και τελείωσε.

  • Αν και στο εξωτερικό οι ελληνικές ταινίες πηγαίνουν καλά, στην Ελλάδα ο κόσμος δεν πηγαίνει στα σινεμά να τις δει. Γιατί πιστεύετε ότι συμβαίνει αυτό;

Γενικά δεν πηγαίνει ο κόσμος σινεμά. Αυτή τη στιγμή οι θεατές -όχι μόνο στην Ελλάδα- θα προτιμήσουν να πάνε να δούνε ένα αμερικανικό μπλοκμπάστερ παρά μία ανεξάρτητη ευρωπαϊκή ταινία. Αυτό είναι σίγουρο. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, σίγουρα ο κόσμος δεν πηγαίνει τόσο πολύ σινεμά, όσο πήγαινε, για τους λόγους που γνωρίζουμε. Δεν ξέρω αν είναι κάτι παραπάνω.

* Το Xenia θα βγει στους κινηματογράφους την Πέμπτη 2 Οκτωβρίου από τη Feelgood. Σε επιλεγμένες ώρες θα προβάλλεται με ειδικούς υπότιτλους για ανθρώπους με προβλήματα ακοής.

Αγγελική Στελλάκη

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ

Sports in

Σάλος με τον Ρούντιγκερ: Αντιδράσεις για ποστάρισμά του που παραπέμπει σε… ISIS

Ο Αντόνιο Ρούντιγκερ έχει ξεσηκώσει αντιδράσεις με ένα ποστάρισμά του με αφορμή το Ραμαζάνι.

Ακολουθήστε το in.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

in.gr | Ταυτότητα

Διαχειριστής - Διευθυντής: Λευτέρης Θ. Χαραλαμπόπουλος

Διευθύντρια Σύνταξης: Αργυρώ Τσατσούλη

Ιδιοκτησία - Δικαιούχος domain name: ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ ΜΜΕ Α.Ε.

Νόμιμος Εκπρόσωπος: Ιωάννης Βρέντζος

Έδρα - Γραφεία: Λεωφόρος Συγγρού αρ 340, Καλλιθέα, ΤΚ 17673

ΑΦΜ: 800745939, ΔΟΥ: ΦΑΕ ΠΕΙΡΑΙΑ

Ηλεκτρονική διεύθυνση Επικοινωνίας: in@alteregomedia.org, Τηλ. Επικοινωνίας: 2107547007

Πέμπτη 28 Μαρτίου 2024