«Έφυγε» ο φιλόσοφος Κώστας Αξελός

2

«Έφυγε» τα ξημερώματα της Πέμπτης, σε ηλικία 86 ετών,ο Κώστας Αξελός. Ο μεγάλος Έλληνας στοχαστής, που δεν δίστασε να έρθει σε αντιπαράθεση με τον Ζαν Πολ Σατρ, άφησε την τελευταία του πνοή στο Παρίσι, όπου ζούσε από το 1945.

Ο Κώστας Αξελός γεννήθηκε στην Αθήνα το 1924. Παιδίαστικής οικογένειας, διδάχτηκε από μικρός γαλλικά και γερμανικά, ενώ η εφηβεία του φωτίστηκε από τα κείμενα των Ηράκλειτου, Πλάτωνα, Αριστοτέλη, Εμπεδοκλή, Μαρξ, Νίτσε, Ντοστογιέφσκι, και ποιητών όπως ο Ρεμπώ, ο Ρίλκε, ο Χέλντερλιν και άλλοι.

Σε ηλικία 17 ετών εντάχθηκε στην κομμουνιστική νεολαία και, παρά τις διαφωνίες του, πήρε ενεργό μέρος στην Αντίσταση, υποστηρίζοντας ότι «ο πραγματικός κομμουνιστής πρέπει να κρατάει στο ένα χέρι το όπλο και στο άλλο τα βιβλία του Ρίλκε».

Το 1944, στα Δεκεμβριανά, έζησε εικονική εκτέλεση στα κρατητήρια της Ασφάλειας, φυλακίστηκε σε στρατόπεδο και τελικά απέδρασε. Tο 1946 εγκατέλειψε τις γραμμές του KKE.

Τέλη του 1945, με τη βοήθεια του Οκτάβιου Μερλιέ -διευθυντή τότε του Γαλλικού Ινστιτούτου στην Αθήνα- επιβιβαζόταν στο θρυλικό πλέον πλοίο «Ματαρόα» μαζί με τον Κ.Καστοριάδη, τον Κ.Παπαϊωάννου, τον Κ.Βυζάντιο, την Μ.Κρανάκη, τον Κ.Κουλεντιανό, τον Ν.Σβορώνο και άλλους με προορισμό το Παρίσι. Λίγο διάστημα μετά την αναχώρησή του, καταδικαζόταν ερήμην σε θάνατο.

Σπούδασε φιλοσοφία στη Σορβόννη, όπου και δίδαξε (1962-1973). Αρχισυντάκτης του πρωτοποριακού τότε περιοδικού Arguments (Επιχειρήματα) από το 1956-1962, ίδρυσε και διηύθυνε την ομώνυμη φιλοσοφική σειρά στις Εditions de Minuit, στην οποία εκδόθηκαν επίσης και τα περισσότερα από τα βιβλία του.

Πασίγνωστη η διένεξή του με τον Σαρτρ τον οποίο εγκαλούσε για μη πρωτότυπη σκέψη και έκθεση παλαιότερων φιλοσοφικών ιδεών. Ο Σαρτρ με τη σειρά του τον κατηγορούσε επειδή είχε εγκαταλείψει τον κομμουνισμό.

Έχει εκδώσει είκοσι τέσσερα βιβλία και πλήθος κειμένων (γαλλικά, ελληνικά και γερμανικά) που μεταφράστηκαν σε δεκαέξι γλώσσες.

Τον Μάρτιο του 2009 αναγορεύτηκε διδάκτωρ φιλοσοφίας από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και αυτή ήταν η τελευταία του επίσκεψη στην Ελλάδα.

Τον Απρίλιο του 2009 κυκλοφόρησε στη Γαλλία από τις εκδόσεις Les Belles Lettres το καινούργιο βιβλίο του, με τίτλο «Αυτό που επέρχεται» και πρόσφατα από τις εκδόσεις Νεφέλη το έργο «Το άνοιγμα στο επερχόμενο και το αίνιγμα της Τέχνης».

Δήλωση του Προέδρου

«Ο Κώστας Αξελός υπήρξε ένας τολμηρός στοχαστής, ανήσυχος δημιουργός και μαχητής ιδεών, ανοίγοντας νέα μονοπάτια στην κατανόηση του κόσμου. Εμπνευσμένος δάσκαλος δίδαξε με το ήθος και την ακεραιότητά του να μη φοβόμαστε πνευματικές συγκρούσεις, ακόμα και με τον εαυτό μας.»

Αυτό ανέφερε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας σε συλλυπητήριο τηλεγράφημα προς τους οικείους του Κώστα Αξελού.

Oπρωθυπουργός, Γιώργος Παπανδρέου, έκανε την ακόλουθη δήλωση για τον θάνατο του Κώστα Αξελού:

«Ο Κώστας Αξελός ήταν ένας μεγάλος στοχαστής.Η αφετηρία του, στα δύσκολα χρόνια της Κατοχής, όπου και είχε τη δική του μεγάλη και σκληρή προσωπική εμπειρία, αποτέλεσε για τον ίδιο το εφαλτήριο για να αναζητήσει την ανθρώπινη ουσία.

» Με το πλούσιο έργο του έφερε τη σύγχρονη ελληνική σκέψη στις κορυφές του παγκόσμιου πολιτισμού.Το έργο αυτό θα αποτελεί πάντα παράδειγμα και πρόκληση στην περιπέτεια της σκέψης.Στους οικείους του εκφράζω τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια.»

Ο πρόεδρος της Νέας ΔημοκρατίαςΑντώνης Σαμαράς δήλωσε:« Ένας μεγάλος Έλληνας έφυγε από τη ζωή.Ο Κώστας Αξελός υπήρξε αγωνιστής και διανοούμενος. Αληθινός αγωνιστής. Και γνήσιος διανοούμενος. Ελεύθερη σκέψη και ασυμβίβαστο πνεύμα. Με οικουμενική επιρροή, όπως συμβαίνει με όλους τους αληθινούς διανοητές.Το έργο του φωτίζει το πνεύμα πέρα από ιδεολογικά τείχη. Αληθινά πρωτότυπο, αιχμηρό και υπερβατικό. Και πιο επίκαιρο σήμερα από ποτέ.»

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ,ΑΠΕ-ΜΠΕ