Σόλων, ο πρώτος αττικός ποιητής (Μέρος Α’)

Στα μέχρι τούδε άρθρα της ενότητας που είναι αφιερωμένη στην αρχαία ελληνική λογοτεχνία είχαμε την ευκαιρία να αναφερθούμε σε μεγάλες μορφές του ελληνικού κόσμου (Όμηρος, Ησίοδος, Αρχίλοχος, Καλλίνος, Τυρταίος, Μίμνερμος κ.ά.), που με το έργο τους συνέβαλαν στη διαμόρφωση ενός νέου πνευματικού οικοδομήματος, ενός νέου πνευματικού βίου κατά τον 8ο και τον 7ο αιώνα π.Χ.

Παραδόξως, η Αττική, η Αθήνα —προμαχώνας και στήριγμα της Ελλάδας κατά τον Πίνδαρο, πνευματικό κέντρο της κατά τον Θουκυδίδη— έμενε σιωπηλή κατά το προαναφερθέν χρονικό διάστημα.

Όταν, όμως, έφθασε ο καιρός της, η Αθήνα κατάφερε όχι μόνο να αφομοιώσει την πνευματική παραγωγή που φούντωνε και ωρίμαζε ολόγυρά της, αλλά και να της δώσει μια νέα μορφή, να την αναμορφώσει δημιουργικά. Το κέντρο της αττικής γης έγινε το σημείο συγκλίσεως ιδεών, θέσεων και αξιών από όλα τα μέρη του ελληνικού κόσμου, το λίκνο της περίφημης Κλασικής Εποχής (490/80-323 π.Χ.).

Αψευδής μάρτυρας της εποχής αυτής είναι ο ξακουστός στα πέρατα του κόσμου Παρθενώνας. Πρόδρομός της, ο αθηναίος Σόλων, ο πρώτος αττικός ποιητής.

Ο Σόλων, που γεννήθηκε περί το 640 π.Χ. και πέθανε περί το 560 π.Χ., λογίζεται ως ένας από τους Επτά Σοφούς της αρχαίας Ελλάδας.

Ως νομοθέτης, προέβη σε ιδιαίτερα σημαντικές οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές μεταρρυθμίσεις, προσέδωσε δε ανθρωπιστικό χαρακτήρα στο αθηναϊκό δίκαιο.

Ως ποιητής, εξωτερίκευσε την κοσμοθεωρία του σε ιαμβικό τρίμετρο και τροχαϊκό τετράμετρο, όπως ο Αρχίλοχος. Έγραψε ελεγείες όπως ο Καλλίνος και ο Τυρταίος, ενώ στο έργο του είναι εμφανής η πνευματική κληρονομιά του Ησιόδου.

Όμως, παρ’ όλες τις επιδράσεις που δέχτηκε, ο Σόλων έγινε εντέλει ένας ποιητής εξ ολοκλήρου αυτοτελής, μια πραγματικά ξεχωριστή προσωπικότητα, στην οποία ζωή και δράση εναρμονίστηκαν πλήρως.

*Στη φωτογραφία του παρόντος άρθρου, ο Σόλων, ένας από τους Επτά Σοφούς της αρχαίας Ελλάδας.