Το κλειδί για την υπέρβαση της κρίσης

Έχουν συμπληρωθεί σχεδόν εννέα χρόνια από τη στιγμή που η Ελλάδα έβαλε πλώρη για το άγνωστο, αναγκασμένη από τις περιστάσεις να καταφύγει στο μηχανισμό στήριξης που συνέστησαν οι θεσμοί της ευρωπαϊκής και της παγκόσμιας οικονομικής κοινότητας.

Έκτοτε όροι όπως η κρίση και τα μνημόνια εισήχθησαν στο λεξιλόγιό μας, επηρέασαν καθοριστικά τον πολιτικό βίο της χώρας και μετέβαλαν επί τα χείρω την καθημερινότητά μας.

Δυστυχώς, σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, που κατάφεραν να απαλλαγούν πολύ σύντομα από το βρόχο της επιτήρησης και της επιτροπείας, η Ελλάδα πασχίζει ματαίως ακόμη και σήμερα να επανέλθει στην ομαλότητα.

Οι ελπίδες που καλλιέργησαν όλη αυτήν την περίοδο οι κάθε είδους πολιτικοί σχηματισμοί αποδείχθηκαν φρούδες, καθώς η αισιοδοξία τους και οι προσδοκίες τους διαψεύστηκαν παταγωδώς από την ίδια την πραγματικότητα.

Από την άλλη, οι πολίτες, βυθισμένοι ολοένα και περισσότερο στην ανασφάλεια και την αβεβαιότητα, προσπαθούν εναγωνίως να βρουν μια οδό διαφυγής, να φθάσουν με κάθε τρόπο στη λύση του δράματος που βιώνουν.

Δυστυχώς, αυτό δε θα είναι εφικτό όσο αδυνατούμε να αντιληφθούμε ως κοινωνικό σώμα πως η κρίση που υφιστάμεθα είναι πρώτιστα πολιτισμική και αξιακή, δευτερευόντως δε οικονομική, δηλαδή πρόβλημα αριθμών και οικονομικών δεικτών.

Και ο μόνος δρόμος για την ουσιαστική αναμόρφωση και ανασυγκρότηση της χρεοκοπημένης ελληνικής κοινωνίας πάνω σε υγιή θεμέλια είναι αυτός της παιδείας, της ολόπλευρης καλλιέργειας, της αληθινής μόρφωσης των Ελληνίδων και των Ελλήνων.

Η εκπαίδευση, ως μείζονος σημασίας φορέας της όλης παιδευτικής διαδικασίας σε παγκόσμιο επίπεδο, καλείται εκ των πραγμάτων να διαδραματίσει στη χώρα μας έναν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στη σημερινή εποχή.

Βεβαίως, αυτό δεν μπορεί να επιτευχθεί με την επιστροφή σε μια αναχρονιστική εκπαιδευτική νοοτροπία, με ιδεολογικές αγκυλώσεις και μονολιθικές αντιλήψεις, με μια διχαστική λογική σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, με ένα «μοντέλο ανάπτυξης» για την τριτοβάθμια εκπαίδευση που μας οδηγεί στο χθες και όχι στο αύριο.

Αντιθέτως, είναι σίγουρο ότι θα επιτευχθεί με την αποβολή του βαλκανικού επαρχιωτισμού, με μια εκπαιδευτική πολιτική ανοιχτών οριζόντων, που θα χαρακτηρίζεται από όραμα, σαφές σχέδιο και αποφασιστικότητα, με την ανάδειξη της αριστείας, με την αξιολόγηση των διδασκόντων, με πανεπιστημιακές σχολές που θα είναι εξωστρεφείς και διασυνδεδεμένες με την αγορά εργασίας.

Η εκπαίδευση, η επιστήμη, οι κοινωνίες εν γένει εξελίσσονται ταχέως. Μόνον όσοι και όσες μπορούν να ακολουθήσουν τις εξελίξεις αυτές, έχοντας φυσικά ως σταθερές την παράδοση και την πολιτισμική κληρονομιά, θα ξεπερνούν τις κατά καιρούς αντιξοότητες, θα προοδεύουν και θα διακρίνονται, τόσο σε προσωπικό επίπεδο όσο και στο επίπεδο των μικρότερων και μεγαλύτερων κοινωνικών σχηματισμών.