Πέμπτη 28 Μαρτίου 2024
weather-icon 21o
Οι μύθοι του Μακεδονικού

Οι μύθοι του Μακεδονικού

Καθισμένος στους καναπέδες των ξένων πρεσβειών στην Αθήνα, ο γράφων έχει ερωτηθεί πολλάκις για τις δυνατότητες επίλυσης του ονοματολογικού ζητήματος της γειτονικής πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας (ΠΓΔΜ). Μία από τις, μονότονα επαναλαμβανόμενες, ερωτήσεις είναι αν το θέμα εξακολουθεί να εξάπτει τα πολιτικά πάθη και αν η κοινή γνώμη δίνει τόση σημασία στο θέμα αυτό όση κατά την αρχική περίοδο της ανακύψεως της διαφοράς, στις αρχές της δεκαετίας του 1990.

Καθισμένος στους καναπέδες των ξένων πρεσβειών στην Αθήνα, ο γράφων έχει ερωτηθεί πολλάκις για τις δυνατότητες επίλυσης του ονοματολογικού ζητήματος της γειτονικής πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας (ΠΓΔΜ). Μία από τις, μονότονα επαναλαμβανόμενες, ερωτήσεις είναι αν το θέμα εξακολουθεί να εξάπτει τα πολιτικά πάθη και αν η κοινή γνώμη δίνει τόση σημασία στο θέμα αυτό όση κατά την αρχική περίοδο της ανακύψεως της διαφοράς, στις αρχές της δεκαετίας του 1990.

Είτε αρέσει είτε όχι, η απάντηση στα ερωτήματα αυτά δίνεται ξανά τις τελευταίες ημέρες με την επανάκαμψη του Μακεδονικού/Σκοπιανού στο πολιτικό προσκήνιο. Το θέμα υπνώττει όταν ουδείς το ακουμπά, φλέγεται όταν επανέρχεται στο προσκήνιο η πιθανότητα ουσιαστικής διαπραγμάτευσης με σκοπό την επίλυσή του. Πολλοί συμφωνούν ότι σημαντικό διπλωματικό κεφάλαιο καταναλώνεται χωρίς λόγο σε μία εκκρεμότητα που μπορεί εύκολα να λυθεί. Τα γεγονότα βέβαια, άλλο δείχνουν…

Όπως και σε άλλες περιπτώσεις στην ελληνική εξωτερική πολιτική, με κορυφαίο παράδειγμα τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, έτσι και στο ονοματολογικό επικρατούν μύθοι. Με αυτούς έζησε η κοινή γνώμη, αυτούς καλλιέργησε σύμπασα η πολιτική ελίτ, αυτούς επικοινωνήσαμε εμείς, οι λειτουργοί των μέσων ενημέρωσης. Φυσικά, οι διαπιστώσεις αυτές δεν ισχύουν συλλήβδην για όλους. Η πλειοψηφία όμως κινήθηκε σε αυτές τις γραμμές.

Έπειτα από μεγάλο διάστημα σχεδόν απόλυτης αδράνειας, το Μακεδονικό έχει επανέλθει στο προσκήνιο. Λόγοι και αιτίες που υπερβαίνουν τις δύο χώρες οδήγησαν στη σημερινή κατάσταση. Η «υπόκωφη αστάθεια» στα Δυτικά Βαλκάνια έχει οδηγήσει τους «ισχυρούς παίκτες» να επαναφέρουν το ονοματολογικό στην ημερήσια διάταξη. Η προσφυγική κρίση, ο ρόλος της Ρωσίας και της Τουρκίας, το οργανωμένο έγκλημα, οι εθνοτικές διαφορές, η εμφάνιση του ισλαμικού ριζοσπαστισμού αποτελούν τους λόγους που κράτη όπως η Γερμανία και ιδιαίτερα οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν αποφασίσει να ολοκληρώσουν την ενσωμάτωση των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων (Αλβανία, Βοσνία – Ερζεγοβίνη, ΠΓΔΜ, Κόσοβο, Μαυροβούνιο, Σερβία) στο ΝΑΤΟ, αρχικά, ει δυνατόν στην ΕΕ αργότερα.

Δεν μπορεί, από πολιτικής άποψης, να θεωρηθεί τυχαίο ότι η προσπάθεια για την επίλυση του ονοματολογικού (σ συνδυασμό με τις παρασκηνιακές συνομιλίες με την Αλβανία) επιταχύνθηκε μετά την επίσκεψη του Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στην Ουάσιγκτον τον περασμένο Οκτώβριο. Ακόμη και ο Νίκος Κοτζιάς, που τόσο… κόπτεται για τη μυστικότητα των διαπραγματεύσεων και θίγεται όταν του ζητούνται διευκρινίσεις, έσπευσε να θέσει χρονοδιάγραμμα για την επίλυση του Μακεδονικού σε συνέντευξη Τύπου την οποία παραχώρησε στα τέλη Οκτωβρίου – μετά την επίσκεψη στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ο κ. Κοτζιάς έσπευσε μάλιστα να θέσει και χρονικά ορόσημα στον δρόμο προς την επίλυση, με βασικότερο αυτό της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στις 11-12 Ιουλίου 2018. Απόλυτα διασταυρωμένες πληροφορίες του «Βήματος» οδηγούν στο συμπέρασμα ότι όσα είπε ο κ. Κοτζιάς δεν ήταν σε συνεννόηση με τη σκοπιανή πλευρά, που ιδιωτικώς εξέφρασε τον προβληματισμό της για τη σκοπιμότητα των δηλώσεων του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών. Στην ίδια συνέντευξη Τύπου ο κ. Κοτζιάς έχει κατά κάποιο τρόπο περιγράψει και μία «σαλαμοποίηση» της διαδικασίας. Σύμφωνα με αυτή, οι συνομιλίες για το νέο όνομα και το εύρος χρήσης του διαχωρίζονται από τα υπόλοιπα υπο-θέματα, όπως πχ η ταυτότητα και η γλώσσα. Τούτο δεν είναι απαραίτητα λάθος, καθώς είναι ξεκάθαρο σε όλους όσους έχουν χειριστεί το ζήτημα τις τελευταίες 2,5 δεκαετίες ότι η Αθήνα δεν μπορεί να επιβάλλει τις απόψεις της στο δίπολο ταυτότητα-γλώσσα.

Ενδιαφέρον έχουν άλλες πτυχές για τις οποίες ο υπουργός Εξωτερικών δεν ερωτάται στο προσεκτικό περιβάλλον των συνεντεύξεων που επιλέγει. Λείπει πχ από τα λεγόμενά του ο γεωγραφικός προσδιορισμός και ο όρος «erga omnes» που ήταν συστατικά στοιχεία της πολιτικής που υιοθέτησε η κυβέρνηση του Κώστα Καραμανλή την περίοδο 2007-2009 και έγινε δεκτή από το σύνολο του ελληνικού Κοινοβουλίου. Οι διπλωματικοί συντάκτες ρωτούσαν πάντοτε στα πάλαι ποτέ briefings τους τότε εκπροσώπους του υπουργείου Εξωτερικών ποια είναι η επίσημη ελληνική θέση και ελάμβαναν την απάντηση: «μία σύνθετη ονομασία, με γεωγραφικό προσδιορισμό, που να ισχύει έναντι όλων και για κάθε χρήση». Η παράλειψη της αναφοράς σε γεωγραφικό προσδιορισμό ίσως να μην είναι τυχαία καθώς το όνομα «Νέα Μακεδονία» έχει πέσει στο τραπέζι – κι ας κόπτεται περί του αντιθέτου ο κ. Κοτζιάς. Δεν σημαίνει φυσικά ότι αυτή θα είναι και η τελική λύση…

Ο Πάνος Καμμένος ενθυμήθηκε εσχάτως ότι υπάρχει μία απόφαση του Συμβουλίου των Πολιτικών Αρχηγών υπό τον πρώην Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Καραμανλή που αναφέρει ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να δεχθεί ονομασία που θα εμπεριέχει τον όρο «Μακεδονία». Έχει επιλεκτική μνήμη ο υπουργός Εθνικής Άμυνας – και δεν είναι ο μόνος. Όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις, από την εμφάνιση της εκκρεμότητας μέχρι και σήμερα, έχουν διαπραγματευθεί λύσεις και ονόματα που εμπεριείχαν τον όρο «Μακεδονία» σε κάποια μορφή ή με κάποια γραφή, λατινική ή άλλη. Οι υπόλοιπες θεωρίες είναι αυτό ακριβώς: θεωρίες.

Η δήλωση του Συμβουλίου Πολιτικών Αρχηγών του 1992 την οποία θυμήθηκε ο κ. Καμμένος δεν έχει τυπικά καμία ισχύ, ούτε νομική ούτε, καν, πολιτική. Είναι ένα «φύλλο συκής» πίσω από το οποίο κατά καιρούς κρύβονται πολιτικοί που αποφεύγουν να αναλάβουν τις ευθύνες τους και υπήρξε μία δήλωση που αποτύπωσε την ιστορική στιγμή της «εποχής των συλλαλητηρίων». Κακά τα ψέματα, το Συμβούλιο Πολιτικών Αρχηγών είναι ένα όργανο συνταγματικά έωλο, καθώς το Άρθρο 39 του Συντάγματος του 1975 (που προέβλεπε το τότε επονομαζόμενο Συμβούλιο Δημοκρατίας) έχει καταργηθεί με την αναθεώρηση του 1986. Όλες οι συσκέψεις των Πολιτικών Αρχηγών έχουν συγκληθεί σε νομικό και συνταγματικό κενό. Αρμόδια για να αποφασίζει είναι η κυβέρνηση και το 2007 η κυβέρνηση Καραμανλή παρουσίασε την πολιτική της για το Μακεδονικό στη Βουλή. Αυτή είναι ο τελικός κριτής.

Επομένως, τα περί νέας σύγκλησης του Συμβουλίου Πολιτικών Αρχηγών είναι υπεκφυγή. Αυτό που απαιτείται είναι σοβαρή εθνική συνεννόηση, κάτι που έχει αποδειχθεί ότι όλες οι πολιτικές δυνάμεις είναι ανίκανες να πράξουν, ακόμη περισσότερο σήμερα που η πόλωση έχει δηλητηριάσει βαθιά την πολιτική ζωή. Η κυβέρνηση φέρει σοβαρή ευθύνη για αυτό. Η δε αντιπολίτευση πρέπει να κοιτάξει τα του οίκου της πριν θέσει ζήτημα δεδηλωμένης. Έχει ενιαία στάση στο Μακεδονικό; Ποιες είναι οι κόκκινες γραμμές της; Αυτά είναι ερωτήματα που πρέπει να θέσει και υπάρχουν έμπειρα στελέχη να τα απαντήσουν και να τα εξηγήσουν, καθώς ήδη σημαντικοί ξένοι παράγοντες των Αθηνών διερωτώνται ποια ακριβώς θα είναι η στάση της ΝΔ στο θέμα.

Η ένταση για το Μακεδονικό κορυφώνεται άκαιρα και πρόωρα. Οι μύθοι του ξαναζωντανεύουν. Μέχρι πότε όμως θα ζούμε με μύθους;

in.gr

Sports in

Κυκλοφορούν και… εξαφανίζονται τα εισιτήρια για το πρώτο ματς με τη Φενέρμπαχτσε

Η ανακοίνωση της ΠΑΕ Ολυμπιακός για τα εισιτήρια του μεγάλου αγώνα με τη Φενέρμπαχτσε

Ακολουθήστε το in.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

in.gr | Ταυτότητα

Διαχειριστής - Διευθυντής: Λευτέρης Θ. Χαραλαμπόπουλος

Διευθύντρια Σύνταξης: Αργυρώ Τσατσούλη

Ιδιοκτησία - Δικαιούχος domain name: ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ ΜΜΕ Α.Ε.

Νόμιμος Εκπρόσωπος: Ιωάννης Βρέντζος

Έδρα - Γραφεία: Λεωφόρος Συγγρού αρ 340, Καλλιθέα, ΤΚ 17673

ΑΦΜ: 800745939, ΔΟΥ: ΦΑΕ ΠΕΙΡΑΙΑ

Ηλεκτρονική διεύθυνση Επικοινωνίας: in@alteregomedia.org, Τηλ. Επικοινωνίας: 2107547007

Πέμπτη 28 Μαρτίου 2024